Nepal bất ngờ tuyên bố hủy bỏ thỏa thuận xây dựng một trong những nhà máy thủy điện lớn nhất nước này trị giá 2.5 tỷ Mỹ kim với Tập đoàn Gezhouba của Trung Quốc. Động thái này có thể gây ảnh hưởng tới dự án “Vành đai và con đường” mà Bắc Kinh khởi xướng.

Hãng tin Reuters dẫn thông tin do Bộ trưởng năng lượng kiêm phó thủ tướng Nepal, ông Kamal Thapa, công bố bằng tiếng Nepal trên tài khoản Twitter: “Trong cuộc họp hôm nay, nội các Nepal đã nhất trí rằng thỏa thuận xây dựng nhà máy thủy điện Budhi Gandaki với Tập đoàn Gezhouba của Trung Quốc đã được quyết định vội vàng và không đúng quy cách. Thỏa thuận này đã bị hủy bỏ theo chỉ đạo của ủy ban nghị viện”.

Các dòng sông của Nepal, bắt nguồn từ những đỉnh núi tuyết phủ trên dãy Himalaya, vốn là một tiềm năng lớn về thủy điện chưa được khai thác.

Hồi tháng 6, Nepal và Trung Quốc đã kí biên bản ghi nhớ về việc xây dựng một nhà máy thủy điện 1.200 MW trên sông Budhi Gandaki, cách thủ đô Kathmandu khoảng 80 km về phía Tây. Thỏa thuận này được kí kết chỉ chưa đầy một tháng sau khi Nepal chính thức tham gia vào sáng kiến “Vàng đai và Con đường” do Trung Quốc khởi xướng.

Phát biểu tại Bắc Kinh, người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói ông không hề biết về những thông tin liên quan tới việc chính quyền Nepal hủy bỏ hợp đồng. Ông Cảnh Sảng cho biết Trung Quốc vẫn duy trì các quan hệ rất tốt với Nepal và hai nước đang hợp tác trong nhiều lĩnh vực cũng như nhiều dự án khác nhau.

Trong khi đó, đại diện Tập đoàn Gezhouba của Trung Quốc cho biết họ chưa nhận được thông tin nào về sự thay đổi này, đồng thời cho biết hợp đồng chính thức giữa hai bên theo kế hoạch sẽ được kí kết trong năm tới.

Tập đoàn Gezhouba của Trung Quốc đã có ít nhất 2 thỏa thuận thủy điện tại Nepal, mỗi nhà máy có công suất 900 MW. Trong khi đó, các tập đoàn và doanh nghiệp lớn khác của Trung Quốc cũng đang đầu tư xây dựng bệnh viện, đường xá và sân bay tại Nepal.

Tuy nhiên công luận phản đối cho rằng tập đoàn Trung Quốc đã nhận được gói thầu dự án trị giá 2.5 tỷ Mỹ kim một cách không minh bạch vì đã không có bất cứ cuộc đấu thầu nào được tổ chức theo quy định pháp luật. Một ủy ban của quốc hội Nepal đã yêu cầu chính phủ phải hủy bỏ hợp đồng với tập đoàn Trung Quốc.

Mới đây nhất, Nepal cũng đã hủy một dự án thủy điện 750 MW với một công ty thuộc sở hữu nhà nước của Trung Quốc.

Việc thỏa thuận này bị hủy bỏ sẽ là một bước lùi của Bắc Kinh trong nỗ lực mở rộng tầm ảnh hưởng tại các nước Himalaya thông qua các khoản đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng.

Trung Quốc và Ấn Độ đang cạnh tranh mở rộng ảnh hưởng tại các nước có tầm quan trọng chiến lược tại Himalaya, ví dụ như Nepal, nơi có tiềm năng lớn để phát triển thủy điện.