Dưới sức ép của Phi Luật Tân, chính phủ Ottawa cuối cùng cũng chấp nhận mang rác về nước và tuyên bố đây là giải pháp ổn thỏa cho đôi bên.

Theo Đài CTVnews của Gia Nã Đại, Bộ trưởng Môi trường Catherine McKenna đưa ra cam kết trên vào ngày 22-5 (giờ địa phương) và cho biết chính quyền đã ký hợp đồng trị giá 1,14 triệu USD với đại diện tại Gia Nã Đại của công ty vận tải lớn Pháp – Bollare Logistics để vận chuyển 69 container rác của Gia Nã Đại nằm tại các cảng Subic, Manila của Phi Luật Tân suốt 6 năm qua.

“Gia Nã Đại coi trọng mối quan hệ sâu sắc, lâu dài với Phi Luật Tân và hợp tác chặt chẽ với chính quyền nước này, nhằm tìm ra giải pháp chấp nhận được cho cả đôi bên”, bà McKenna nói, đồng thời cho biết các chất thải sẽ được xử lý theo tiêu chuẩn về an toàn và sức khỏe của Gia Nã Đại, song không giải thích các tiêu chuẩn đó là gì hoặc số chất thải có đang gây nguy hiểm cho Phi Luật Tân hay không.

Theo kế hoạch, toàn bộ số container sẽ được đưa trở lại Gia Nã Đại vào cuối tháng 6 tới và sẽ được xử lý đúng cách tại nước này trước khi mùa hè kết thúc, nữ bộ trưởng cho hay. Cuộc kiểm kê gần đây nhất cho thấy hầu hết các container rác đều có thể vận chuyển được bằng đường biển, trừ một container đã bị mối mọt xâm nhập, tuy nhiên vẫn có cách xử lý để chuyển về Gia Nã Đại.

69 container này là phần còn lại của 103 container được một công ty tư nhân Gia Nã Đại vận chuyển bằng tàu đến Phi Luật Tân từ năm 2013 đến 2014. Chúng được dán nhãn là nhựa tái chế nhưng thực chất lại bao gồm cả rác thải sinh hoạt từ các hộ gia đình ở Gia Nã Đại. 34 container sau đó đã được xử lý ở Phi Luật Tân, bất chấp sự phản đối của giới chức địa phương và các nhóm hoạt động môi trường.

Thông báo trên của Bộ trưởng McKenna được đưa ra vài giờ sau khi Tổng thống Phi Luật Tân Rodrigo Duterte ra lệnh cho chính phủ nước này thuê một công ty vận tải tư nhân để đưa 69 container rác vào vùng lãnh hải của Gia Nã Đại.

Ngày 23/4, ông Duterte cảnh báo nếu Gia Nã Đại không đưa hàng tấn rác thải trở về nước, ông sẽ “tuyên chiến” và chuyển ngược các container rác này sang Gia Nã Đại.

Trong hai năm 2013 và 2014, một công ty của Gia Nã Đại đã chuyển tới Phi Luật Tân 103 container rác điện tử và rác sinh hoạt. Những container rác này, được nhập khẩu vào Phi Luật Tân dưới “nhãn” nhựa để tái chế, đã mục nát tại một cảng gần Manila trong gần 6 năm qua.

34 trong số những container trên đã được tiêu hủy tại Phi Luật Tân, bất chấp sự phản đối của nhiều quan chức địa phương và các tổ chức môi trường.

Phía Gia Nã Đại đã nhiều lần khẳng định với Chính phủ Phi Luật Tân sẽ nhanh chóng vận chuyển và xử lý các container rác này.

Tuy nhiên, sau thời hạn chót (ngày 15/5) mà Phi Luật Tân yêu cầu Gia Nã Đại phải thu nhận lại toàn bộ số rác thải đã chuyển tới nước này, Manila đã triệu hồi Đại sứ và Tổng lãnh sự của Phi Luật Tân tại Gia Nã Đại, đẩy mối quan hệ giữa 2 nước vào tình trạng căng thẳng.

Rác thải chỉ là một trong những vấn đề gây căng thẳng trong mối quan hệ giữa Phi Luật Tân và Gia Nã Đại.

Trước đó, hồi năm 2018, Manila đã quyết định dừng thỏa thuận mua 16 máy bay lên thẳng của Gia Nã Đại trị giá 233 triệu USD sau khi Ottawa bày tỏ quan ngại về việc các máy bay này có thể được sử dụng để chống phiến quân

Tổng hợp