Tối cao Pháp viện Mỹ ngày 25/6 củng cố khả năng của chính quyền Trump có thể trục xuất nhanh (không cần sự phán xét của nhánh tư pháp) những di dân bất hợp pháp kể cả những người xin tị nạn, khi trao phần thắng cho ông Trump trong vụ kiện di trú.

Chính quyền Trump kháng cáo lên Tối cao Pháp viện việc một toà cấp dưới phán quyết trường hợp của một nông dân Sri Lanka tên Vijayakumar Thuraissigiam rằng ông này có quyền được một thẩm phán duyệt lại cách thức chính phủ giải quyết đơn xin tị nạn của ông ta. Các thẩm phán ở Tối cao Pháp viện hôm 25/6 ra phán quyết ủng hộ phía chính quyền trong vụ này.

Phán quyết do thẩm phán bảo thủ Samuel Alito soạn thảo ghi rõ hạn chế việc cứu xét của tư pháp trong vụ trục xuất nhanh này, không vi phạm các điều khoản đảm bảo quyền tự do cá nhân trong Hiến pháp Mỹ.

Phán quyết này được 7 phiếu thuận, 2 phiếu chống.

Lâu nay người ta công nhận rằng những ai chưa được cho phép vào nước Mỹ hợp pháp không có đầy đủ những quyền ghi trong Hiến pháp Mỹ và rằng Quốc hội có quyền xác định họ có được những quyền nào, thẩm phán Alito viết.

Phán quyết này sẽ có ảnh hưởng rộng rãi đối với các di dân đang đối mặt với trục xuất, theo thẩm phán Sonia Sotomayor, vì trao cho chính quyền những quyền hạn “không bị kiểm soát” và gia tăng nguy cơ về quyết định tùy tiện và bất hợp pháp của các giới chức di trú trong tiến trình trục xuất.

Tòa Phúc thẩm Liên Bang Hoa Kỳ Khu Vực 9 ở San Francisco vào năm 2019 phán rằng theo một điều khoản của Hiến pháp, đơn xin tị nạn của ông Thuraissigiam nên được sự cứu xét của các toà án.

Chính quyền Trump cho rằng phán quyết của toà này làm hỏng mục đích trục xuất nhanh và “đặt gánh nặng nghiêm trọng lên hệ thống di trú.”

Chính sách di trú và trục xuất khắt khe là trọng tâm nhiệm kỳ Tổng thống của ông Trump và cũng là tâm điểm trong nỗ lực tái đắc cử của ông vào ngày 3/11 năm nay.

Luật sư Lee Gelernt thuộc Hiệp hội Các quyền Tự do Dân sự Hoa Kỳ, đại diện cho ông Thuraissigiam, nói phán quyết của Tối cao Pháp viện không tuân thủ những nguyên tắc cơ bản trong Hiến pháp.

Trong một phán quyết quan trọng liên hệ đến di trú vào tuần trước, Tối cao Pháp viện ngăn một nỗ lực của ông Trump muốn hủy một chương trình của chính phủ bảo vệ những “Dreamers” khỏi bị trục xuất. Hầu hết họ là những di dân Châu Mỹ Latin được mang vào Mỹ bất hợp pháp từ khi còn nhỏ.

Ông Thuraissigiam tìm cách xin tị nạn tại Mỹ, viện lý do ông là một thành viên thiểu số Tamil ở Sri Lanka, và rằng ông bị tra tấn vì những quan hệ chính trị, bị đánh đập và trấn nước. Ông trốn khỏi Sri Lanka vào năm 2016 và bị bắt tại California năm 2017.

Ông bị đặt trong tình trạng trục xuất nhanh, một hệ thống có từ năm 1996 vốn miễn trừ cho những di dân có thể chứng minh là họ bị đối xử tàn tệ hay bị tra tấn tại quê hương xứ sở. Các giới chức Mỹ bác những lời khai trình xin tị nạn của ông Thuraissigiam.