Thủ tướng Chính phủ Việt Nam, vào ngày 25/3 yêu cầu tạm dừng ký hợp đồng xuất khẩu gạo mới. Đồng thời, sẽ xem xét quyết định việc điều chỉnh hoạt động xuất khẩu gạo theo đúng quy định trước ngày 28/3/2020.

Đây là chỉ thị mới của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc được ban hành một ngày theo sau chỉ thị tạm dừng thông quan các lô gạo xuất khẩu, có hiệu lực từ 0 giờ ngày 24/3/2020.

Quyết định liên quan các hoạt động xuất khẩu gạo của Việt Nam trong bối cảnh đảm bảo an ninh lương thực được Thủ tướng đưa ra, căn cứ vào sự tham mưu của các bộ, ngành; trong đó Bộ Công thương đề nghị cho tạm dừng xuất khẩu gạo đến hết tháng 5. Bộ Công thương cho biết đề nghị này nhằm mục đích đảm bảo các mục tiêu, nguyên tắc điều hành xuất khẩu gạo, góp phần ổn định giá gạo trong nước.

Tuy nhiên, Bộ Công thương vào ngày 24/3 lại gửi văn bản hỏa tốc kiến nghị Thủ tướng tiếp tục cho xuất khẩu gạo, ngay sau khi chỉ thị của Thủ tướng tạm dừng thông quan các lô hàng xuất khẩu gạo được áp dụng từ 0 giờ trong cùng ngày.

Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh, vào sáng ngày 25/3, cho báo giới biết Bộ này kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ như thế là do số liệu của Bộ Công thương thu thập được có thể chưa chính xác với thực tế và Bộ Công thương xin phép Thủ tướng thêm thời gian để làm việc với các tỉnh cũng như các doanh nghiệp nhằm xác minh lại số liệu một lần nữa cho chính xác.

Thứ trưởng Trần Quốc Khánh viện dẫn nguyên nhân là do Nghị định 107 của Chính phủ ban hành năm 2018 đã quy định để tự do hóa xuất khẩu gạo, nên Bộ Công thương không còn nhận được các báo cáo về lượng hàng xuất khẩu, lượng hàng đã mua, lượng tồn kho, tiến độ thực hiện hợp đồng…mà Bộ Công thương chỉ có thể dựa vào số liệu tổng hợp từ Bộ Nông nghiệp-Phát triển Nông thôn và Tổng cục Hải quan để đưa đề nghị với Thủ tướng Chính phủ.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, vào ngày 25/3 yêu cầu Bộ Công Thương và các bộ, ngành cần nghiêm túc rút kinh nghiệm trong công tác tham mưu liên quan hoạt động xuất khẩu gạo như vừa qua. Đồng thời, cũng yêu cầu Bộ Công Thương chịu trách nhiệm phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp-Phát triển Nông thôn và các cơ quan liên quan để thành lập đoàn kiểm tra liên ngành làm việc với các địa phương và doanh nghiệp xuất khẩu gạo.

Thủ tướng Chính phủ sẽ xem xét dựa theo báo cáo của đoàn kiểm tra liên ngành và quyết định việc điều chỉnh hoạt động xuất khẩu gạo theo đúng quy định trước ngày 28/3/2020.