Trong khi các chính trị gia đang tranh cãi ngược xuôi những chuyện đao to búa lớn về thuế, biến đổi khí hậu hay là chuyện về người xin tị nạn, thì hàng ngày hàng giờ, người dân khu vực North Richmond, một trong những “thủ phủ” của người Việt tại tiểu bang Victoria, vẫn đang phải đối mặt với tình trạng an ninh đảo điên. Người dân nơm nớp lo sợ, tiểu thương trong cảnh lao đao, và khu vực ngày càng trở nên cô lập, trong khi số ca tử vong liên quan đến ma túy giảm không đáng kể. Đó là những tác động ban đầu mà chương trình chạy thử trung tâm tiêm chích có giám sát cho thấy sau 12 tháng bắt đầu đi vào hoạt động.

Vậy liệu đã co thể khẳng định chương trình thí điểm không hiệu quả và nên thay đổi? Theo con số thống kê của Đơn vị Phòng chống tử vong bất thường, số lượng vụ chết người do dùng ma túy quá liều tại Richmond trong năm 2018 là 25, trong đó phân nửa xẩy ra sau khi phòng tiêm chích an toàn mở cửa vào tháng Sáu. Đây là một con số đáng buồn. Tuy nhiên đại diện nhân viên của đơn vị này, bà Audrey Jamieson nhấn mạnh rằng sáu tháng chưa đủ dài để đưa đến kết luan về tác động của trung tâm tiêm chích đối với các mối đe dọa liên quan đến ma túy tại Thành phố Yarra, và vẫn ủng hộ việc tiếp tục chương trình.

Trong cuộc họp hồi thứ Tư tuần trước với sự tham gia của khoảng 130 cư dân, hầu hết mọi người đều đồng ý rằng trung tâm tiêm chích chỉ khiến thu hút thêm nhiều con nghiện từ các nơi tập trung tới đây, đồng thời hiện tượng tiêm chích, sử dụng ma túy tại các khu vực công cộng như công viên, trên đường phố, tiệm giặt vẫn diễn ra một cách thường xuyên và táo tợn. Nhiều người cho biết họ cảm thấy sợ hãi khi đi đến khu vực trung tâm sức khỏe cộng đồng, nơi có phòng tiêm chích có giám sát. Có người bị làm phiền nhiễu bởi những con nghiện, có nhân viên vận chuyển đồ ăn bị quấy rối và thậm chí bị đánh. Và những ống xi-lanh dùng cho tiêm chích vẫn được thấy rải rác khắp các con phố. Theo hội viên hội đồng Thành phố Yarra, ông Stephen Jolly, “cộng đồng chung cư chính phủ đang bị biến thành khu ổ chuột”, và “không có ai đáng phải sống như thế này”.

Đồng ý rằng, chương trình thí điểm đã được chính phủ tiểu bang cân nhắc kỹ càng, và đã đặt ra mục tiêu vô cùng khả quan. Mô hình này cũng đã cho thấy những hiệu quả trên thực tế ngay tại điểm nóng ma túy Kings Cross tại ngoại ô Sydney, nơi hình thành ý tưởng và đưa vào hoạt động phòng tiêm chích có giám sát trong gần 2 thập niên qua. Trong thời gian đó, có khoảng hơn 8000 vụ sốc thuốc xẩy ra tại đây nhưng không có một ca tử vong nào. Các khu vực Kings Cross, Darlinghurst và Surry Hills, đã biến chuyển mạnh mẽ, từ những nơi được cho là nghèo và ‘phưc tạp’, trở thành những khu giải trí được giới trẻ và tầng lớp trung lưu ưa chuộng.

Tuy nhiên, trong quá trình đến được những mục tiêu đặt ra, cư dân North Richmond không xứng đáng phải trải qua những cảnh tượng kinh khủng hàng ngày như hiện tại. Họ xứng đáng nhận được sự bảo vệ và cảm giác an toàn như tất cả người dân tại các nơi khác toàn tiểu bang.

Trong khi các kế hoạch và phương án cho tương lai vẫn đang được tranh luận, thì trước mắt, cần kéo dài thời gian mở cửa của trung tâm tiêm chích có giám sát để những người nghiện có thể tiếp cận khu vực này mọi lúc, thay vì đi ra ngoài khu vực dân chúng. Hiện tại trung tâm mở cửa từ 8h sáng đến 7h tối trong tuần và đóng cửa 5h chiều vào cuối tuần. Cùng lúc, cần tăng cường lực lượng cảnh sát trong khu vực này, giải quyết một cách triệt để các trường hợp sử dụng các địa điểm công cộng để làm nơi trao đổi, sử dụng và thực hiện các hành vi tiêm chích ma túy cũng như vũ lực và quấy rối đối với người dân. Hiện tại các nhóm nhân viên an ninh vẫn đang được triển khai nhưng rõ ràng là không đủ.

Với cuộc chiến chống ma túy vẫn đang tiếp diễn và đầy thách thức, phòng tiêm chích có giám sát là một trong những biện pháp nhân đạo, có thể giúp cứu sống nhiều mạng người, và có thể giúp cải thiện môi trường lành mạnh, nhưng chỉ khi được thực hiện một cách toàn diện, và an ninh cho cư dân được đặt làm ưu tiên hàng đầu.

(Trích từ báo in TVTS số 1735 phát hành ngày 26.6.2019)