Trong vòng hai tuần lễ qua, những đám cháy rừng tàn khốc đã càn quét trên các tiểu bang News South Wales và Queensland. Tính đến thời điểm ngày Chủ nhật 17/11, gần 500 ngôi nhà tại tiểu bang NSW đã bị thiêu rụi, con số tử vong đã lên tới 4 người. Chúng ta chứng kiến sức mạnh kinh hoàng của thiên nhiên, những ngọn lửa đi theo hướng gió khô bỏng nuốt trọn tất cả chỉ trong thời gian tính bằng phút. Những đội cứu hỏa và người dân địa phương đã chiến đấu miệt mài, nhưng không thể nào khống chế toàn bộ những ngọn lửa bao trùm một phạm vi quá rộng lớn.

Thực tế đối với nước Úc từ xưa đến nay, nơi có điều kiện khí hậu vô cùng khắc nghiệt với không khí khô nóng, những đợt hạn hán, cháy rừng khủng khiếp với sức tàn phá nặng nề không phải là điều gì xa lạ. Tuy nhiên, những điều kiện thời tiết trong đợt cháy lần này tại NSW và QLD được các chuyên gia khẳng định là không có tiền lệ, và thậm chí có thể còn tồi tệ hơn thời điểm dẫn đến thảm họa cháy rừng Black Saturday năm 2009 tại Victoria. Theo báo cáo của Trung tâm Khí tượng thủy van, biến đổi khí hậu đã tạo ra những điều kiện khiến cháy rừng trở nên phức tạp hơn, mạnh mẽ và khó kiểm soát hơn. Nó đã làm dấy lên những tranh cãi nảy lửa giữa các đảng chính trị Úc, cùng với đó là một thách thức lớn đối với chính phủ Liên đảng cầm quyền.

Một số thành viên Đảng Xanh bao gồm Phó lãnh đạo Adam Bandt nhanh chóng chỉ trích chính phủ Morrison, đổ lỗi cho việc thiếu hành động chống biến đổi khí hậu chính là nguyên nhân dẫn đến những đám cháy, khiến thiệt hại lớn về người và tài sản. Thậm chí Thượng nghị sỹ đảng này Jordon Steele-John còn công khai gọi những Thượng nghĩ sỹ khác “chẳng tốt đẹp gì hơn một nhóm những kẻ châm lửa đốt”. Những công kích này khiến nhiều chính trị gia trong Liên đảng bực bội, cho rằng Đảng Xanh lợi dụng hoàn cảnh  buồn đau để nhắm đến mục đích chính trị.

Thủ hiến bang NSW Gladys Berejiklian kiên quyết xác định trong bối cảnh hiện tại, mục tiêu hàng đầu nên được chú trọng đó là hỗ trợ hết sức có thể việc bảo vệ người dân khỏi tác động của cháy rừng, và hỗ trợ cứu hỏa kịp thời nhất. Ngược lại, việc đi vào các vấn đề liên quan đến chính trị tại thời điểm này, theo bà, là không thích hợp. TT Morrison cho tới giờ cũng dường như vẫn đang tìm cách lảng tránh đề cập tới biến đổi khí hậu, trong khi rõ ràng đây là một vấn đề hoàn toàn xứng đáng được bàn đến tại thời điểm này. Phải chăng Liên đảng đang gặp bế tắc trong việc tìm ra hướng đi cân bằng nhất để không làm phật ý cử tri?

Chính phủ Morrison vốn không có ý định từ bỏ ngành công nghiệp khai thác mỏ, sử dụng than đá để sản xuất điện năng. Và trên thực tế, đó là một trong những lĩnh vực chính mang lại nguồn thu kinh tế cho đất nước, tạo việc làm cho người dân địa phương. Cũng chính vì vậy mà Tự do đã giành được đa số phiếu bầu tại Queensland trong cuộc bầu cử hồi tháng 5. Tuy nhiên trong bối cảnh hạn hán và cháy rừng vẫn sẽ còn tiếp tục, thậm chí được dự báo khắc nghiệt hơn do tác động của biến đổi khí hậu, chính phủ chắc chắn sẽ còn tiếp tục đối mặt với áp lực đòi hành động ngày càng gia tăng. Liệu những cử tri đã từng ủng hộ Liên đảng sẽ quay lưng lại với họ sau 3 năm?

Cũng phải nhìn vào thực tế rằng, dù nước Úc có cố ở mức độ nào, có đóng cửa toàn bộ các mỏ than đá và các nhà máy nhiệt điện đốt than, chúng ta cũng hầu như không thể xoay chuyển vấn đề, nếu như các quốc gia khác không cùng hành động. Úc chỉ đóng góp một phần rất nhỏ (1.3%) trong toàn bộ lượng khí thải trên thế giới. Trong khi đó những quốc gia xả thải cao nhất là Trung Quốc, Ấn Độ, Mỹ, Nhật vẫn tiếp tục xây thêm các nhà máy nhiệt điện đốt than, không ngừng xả khí CO2.

Lựa chọn nằm ở các nhà lãnh đạo, và dù lựa chọn ra sao họ cũng cần đưa ra một lời giải thích rạch ròi và một định hướng quyết đoán. Bởi nó sẽ giúp người dân cũng như doanh nghiệp có sự chuẩn bị sẵn sàng về tinh thần, kỹ năng và kế hoạch đầu tư. Tiếp tục với ngành năng lượng than đá hay sẽ cắt hoàn toàn CO2? Đã đến lúc chính phủ cần thiết kế một con đường rõ ràng cho tương lai.

(Trích từ báo in TVTS số 1756 phát hành ngày 20.11.2019)