Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ vào ngày 2 tháng 7 phát đi thông cáo báo chí nêu rõ quan ngại về cuộc tập trận kéo dài từ ngày 1 đến ngày 5 tháng 7 mà Trung Quốc tiến hành tại khu vực quần đảo Hoàng Sa đang có tranh chấp.

Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ cho rằng tiến hành tập trận tại vùng lãnh thổ tranh chấp là đi ngược lại nỗ lực giảm căng thẳng và duy trì ổn định; gây bất ổn thêm nữa tình hình ở Biển Đông. Hoạt động tập trận như thế cũng vi phạm cam kết của Trung Quốc về Tuyên bố Ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) là tránh những hoạt động làm phức tạp, hoặc leo thang tranh chấp và ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định.

Theo Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ thì cuộc tập trận này là mới nhất trong chuỗi hành động nhằm tuyên bố chủ quyền phi pháp của Trung Quốc và gây bất lợi cho các nước láng giềng tại Biển Đông.

Hành động của Trung Quốc trái ngược với cam kết của Bắc Kinh là không quân sự hóa, cũng như trái với tầm nhìn của Hoa Kỳ về một khu vực Ấn Độ- Thái Bình Dương mở, tự do. Đây là khu vực nơi mà các quốc gia lớn cũng như nhỏ đều được bảo đảm chủ quyền, không bị dọa nạt, và có thể theo đuổi tăng trưởng kinh tế phù hợp với những chuẩn mực và luật lệ quốc tế.

Cũng vào ngày 2 tháng 7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê thị Thu Hằng cho biết Hà Nội đã giao thiệp và trao công hàm phản đối Trung Quốc về việc tiến hành tập trận 5 ngày tại khu vực quần đảo Hoàng Sa. Đây là nơi mà Trung Quốc thâu tóm hoàn toàn từ phía Việt Nam Cộng Hòa trong cuộc hải chiến vào tháng giêng năm 1974.

Bộ trưởng Quốc phòng Philippines vào ngày 2 tháng 7 cũng lên tiếng cho rằng cuộc tập trận mà Trung Quốc tiến hành tại khu vực quần đảo Hoàng Sa có tính chất khiêu khích cao, vô cùng đáng quan ngại và Manila theo dõi trong cảnh báo.

Vào ngày 3 tháng 7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên lên tiếng cho rằng một số nước ngoài khu vực thường tiến hành tập trận tại Biển Đông nhằm phô trương sức mạnh, và đó chính là nguyên nhân chính tác động đến ổn định tại Biển Đông.

Phát biểu của ông Triệu Lập Kiên được cho rõ ràng muốn nhắm đến Hoa Kỳ.