Biểu đồ lây nhiễm coronavirus trong làn sóng thứ hai tại Victoria đã dần đi xuống sau gần 2 tuần đi vào phong tỏa giai đoạn 4. Sau quãng thời gian dài mòn mỏi, cuối cùng chúng ta cũng nhìn thấy một niềm hy vọng.  Tiểu bang ghi nhận 279 ca nhiễm mới coronavirus vào ngày Chủ nhật, giảm xuống so với con số 310 của ngày thứ Bảy, và thấp hơn hẳn so với mức cao kỷ lục một tuần trước đó là 725 ca mắc bệnh chỉ trong vòng 24 giờ.

Có thể Victoria đã đi qua thời kỳ đỉnh điểm của làn sóng lây nhiễm thứ hai. Có thể nó đã dần trở lại dưới sự kiểm soát. Thế nhưng những hình dung, hay niềm tin về một bức tranh triệt tiêu hoàn toàn coronavirus trong cộng đồng lại đang càng trở nên xa vời. Thủ hiến Daniel Andrews đã thừa nhận hôm Chủ nhật, rằng “rất ít khả năng” virus này sẽ có thể bị loại bỏ một cách tuyệt đối. Mà ngược lại, “kể ca khi làn sóng thứ hai này qua đi, chúng ta sẽ vẫn tiếp tục có các ca bệnh, sẽ tiếp tục có các vụ bùng phát, đó là một hình thức hoạt động của virus này.”

Nhìn vào New Zealand, hình mẫu trong ứng phó với coronavirus mà hầu hết các nước khác đều nhìn vào ngưỡng mộ, chúng ta đối mặt với một thực tế cay đắng: phong tỏa không làm triệt tiêu hoàn toàn coronavirus. Họ đã đi qua 102 ngày sạch virus, để rồi một vụ bùng phát dịch bệnh không rõ nguồn gốc khiến thành phố lớn nhất nước này phải đi vào phong tỏa, trong khi phần còn lại của NZ ở trong trạng thái cảnh giác cấp độ 2.

Vậy con đường nào cho Victoria?

Chính phủ tiểu bang hiện tại cũng không chắc chắn về việc sẽ gỡ bỏ các hạn chế phong tỏa giai đoạn 4 theo kế hoạch vào giữa tháng Chín. Cho tới nay, Thủ hiến Andrews và các cộng sự vẫn chưa cho người dân biết kế hoạch sắp tới sẽ như thế nào, chỉ nói rằng tất cả sẽ phải phụ thuộc vào các con số. Ðó là một điều rất mơ hồ. Hàng triệu người dân Victoria như đang bước đi trong bóng tối mà không hề có quyền kiểm soát. Họ đã tuân thủ các giới hạn nghiêm ngặt nhất, đã và đang làm điều đúng đắn, nhưng đến bao giờ họ mới được thoát ra khỏi tình trạng đầy bó buộc trong gần 5 tháng ròng này? Cũng cần phải nhắc lại rằng, nguồn gốc của đợt bùng phát dịch thứ hai tại Victoria này đến từ những sai lầm lớn trong hệ thống kiểm dịch khách sạn dưới sự quản lý của giới hữu trách tiểu bang. Và chính người dân đang phải trả giá cho sự thất bại đó.

Cái giá là quá lớn. Số liệu cho thấy có một sự tăng mạnh số lượng cư dân Victoria nhập viện với các vấn đề về tự gây thương tổn, đặc biệt là trong số người trẻ, với số lượng cao hơn 33 phần trăm so với thời điểm năm ngoái. Các dịch vụ hỗ trợ sức khỏe tâm thần như Beyond Blue, Lifeline và Kids Helpline nhận về số lượng cuộc gọi yêu cầu hỗ trợ kỷ lục. Trong khi đó về kinh tế, chuyên gia kinh tế Úc Terry Rawnsley dự đoán rằng các đợt phong tỏa giai đoạn 3 và 4 trước làn sóng lây nhiễm thứ hai sẽ gây thiệt hại khoảng 20 đến 25 tỷ Úc kim cho quý tháng Chín, với ước tính 35-45 phần trăm các doanh nghiệp trên khắp tiểu bang bị ảnh hưởng trực tiếp.

Các biện pháp phong tỏa hà khắc nhất chỉ có thể phá hủy nền kinh tế, nhưng không giết chết được hoàn toàn coronavirus. Cho tới khi có vaccine hữu hiệu, chúng ta sẽ phải học cách đối mặt và chung sống với nó. Và như vậy, một lúc nào đó chúng ta sẽ phải bước ra khỏi tấm chắn phong tỏa. Tất nhiên trong điều kiện khống chế nó ở một giới hạn có thể kiểm soát, và ở trong phạm vi mà hệ thống y tế của chúng ta có thể chống đỡ.

Cái chúng ta cần là một lộ trình cho tương lai ở phía trước. Chúng ta cần giới lãnh đạo tiểu bang Victoria dám công khai đối mặt và chịu trách nhiệm cho những sai lầm của mình, để không phạm thêm lỗi lầm tồi tệ nào khác nữa.

Và cho dù cách thức nào mà chính phủ áp dụng, họ cần phải tìm cách bảo đảm an toàn cho những người dễ tổn thương trong xã hội trước coronavirus như người cao niên, người có bệnh mãn tính. Số thương vong trong các nhà dưỡng lão mỗi ngày đã trở nên quá đau thương đến không thể chấp nhận được.

Còn trước mắt, những con số đang trên đà tích cực cho thấy chúng ta đang đi trên con đường đúng đắn. Rồi chúng ta sẽ vượt qua.

(Trích từ báo in TVTS số 1795 phát hành ngày 19.08.2020)