Úc cương quyết trước Trung Cộng, nhưng độc lập với Mỹ

02 Tháng Chín, 2020 | Bình Luận
Cờ của Úc và Trung Quốc. Photo Courtesy: Reuters

Theo sau các đòn giáng vào lĩnh vực thịt bò và lúa mạch, rượu vang Úc đã trở thành mục tiêu thứ ba trước làn sóng “trừng phạt thương mại” của Trung Quốc (TQ). Trong tuần rồi, Bắc Kinh đưa ra thông báo tiến hành điều tra đối với các nhà sản xuất rượu của Úc, cáo buộc họ bán phá giá rượu vang tại thị trường TQ nhằm giành thị phần lớn.

Ngành rượu vang Úc ước tính có khoảng 52 triệu người uống rượu Úc tại TQ năm ngoái, mang về hơn 1.2 tỷ đô la. Với con số đó, thị trường TQ chiếm hơn 1/3 tổng lượng xuất cảng rượu của Úc mỗi năm.

Bất chấp chính phủ TQ khẳng định rằng đây đơn thuần chỉ là vấn đề thương mại, không ai là không thể nhìn thấy động cơ cưỡng ép chính trị rõ ràng. Không chỉ rượu, thịt bò, lúa mạch, Bắc Kinh còn khuyến cáo khách du lịch và du học sinh không nên tới Úc.

Canberra dường như đã trở thành một cái gai lớn trong mắt Bắc Kinh, khi là nước đi đầu yêu cầu mở cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của đại dịch coronavirus. Chính phủ Úc cũng đã công khai chỉ trích các hành vi quân sự hóa của TQ trên Biển Ðông, phản đối luật an ninh quốc gia mới đối với Hồng Kông. Trước đó, Chính phủ Liên bang quyết định cấm tập đoàn công nghệ Huawei tham gia vào mạng lưới 5G của Úc, khiến Bắc Kinh tức tối.

Bắc Kinh nắm rõ được tầm quan trọng của thị trường TQ đối với kinh tế Úc, nên dựa vào các đòn thương mại nhằm ép chính phủ Úc thay đổi lập trường, để đưa ra các chính sách ‘mềm mỏng’ hơn. Tuy nhiên, trước động thái mới nhất lên rượu vang Úc, Thủ tướng Scott Morrison đã một lần nữa khẳng định lại quan điểm rằng: “Chúng tôi sẽ không bao giờ đánh đổi chủ quyền trên đất Úc cho bất cứ điều gì. Chúng tôi sẽ kiên định. Chúng tôi sẽ rõ ràng. Chúng tôi sẽ tôn trọng và sẽ tiếp tục các công việc phải làm.”

Tuyên bố của Thủ tướng Morrison thể hiện lập trường của nước Úc, rằng chúng ta sẽ không bị đè nén trước các hành vi chèn ép của TQ, nhưng đồng thời nước Úc cũng sẽ không đáp trả một cách thù hằn, không đi theo con đường thương chiến như quốc gia đồng minh Hoa Kỳ.  Ở nhiều phương diện khác, Úc cũng thể hiện một sự độc lập trong các quyết định của mình, chứ không hoàn toàn ủng hộ và đi theo các chính sách “đối đầu Bắc Kinh” của chính phủ Mỹ.

Trong khi Mỹ liên tục tìm cách thúc đẩy Úc tham gia tăng cường các hoạt động tuần tra gần khu vực đang tranh chấp trên Biển Ðông, Úc cho tới nay vẫn không gật đầu đồng thuận. Tại cuộc hội đàm cấp cao ở Washington hồi cuối tháng 7, Ngoại trưởng Marise Payne nói rằng Úc và Mỹ có một mối quan hệ bền vững và gắn kết, tuy nhiên sẽ đưa ra các quyết định riêng biệt dựa trên các giá trị riêng của mình. Bà Payne cũng khẳng định mối quan hệ của Úc với TQ cũng rất quan trọng và “chúng tôi không có ý muốn làm tổn thương nó”.

Ðầu tháng này, chính phủ liên bang cũng đã đưa ra quyết định không cấm các ứng dụng của TQ là TikTok và WeChat tiếp tục hoạt động tại Úc, ngược lại với hướng đi của Mỹ. TT Morrison trước đó đã yêu cầu điều tra về các ứng dụng này và đi đến kết luận rằng, không có chứng cứ cho thấy nó gây tổn hại đến an ninh quốc gia hay sự an toàn cho người dùng ở Úc. Các nhà quan sát nhận định, cho đến nay chính sách ngoại giao chủ đạo của Úc vẫn là “vì nước Úc”. Nước Úc một mặt kiên quyết giữ vững các giá trị chủ quyền và dân chủ, mặt khác vẫn tìm cách để không rơi vào những đối đầu ‘đổ máu’ với Trung Quốc, nhằm tránh những thiệt hại kinh tế to lớn hơn nữa đặc biệt là trong thời kỳ hồi phục hậu đại dịch.

Chính phủ Liên bang đã đi những bước đi có sự tính toán về ngoại giao đầy cẩn trọng và kỹ lưỡng, không theo chân bất kỳ ai mà đơn thuần là tôn trọng nguyên tắc ứng xử quốc tế và bảo vệ giá trị quốc gia.

Thế nhưng đáng buồn là, nhà nước độc tài cộng sản TQ có thể nhìn mọi việc qua một lăng kính hoàn toàn khác. Dưới nhà cầm quyền độc tài Tập Cận Bình, Trung Cộng dường như chỉ vận động theo một quy tắc: tuân thủ là bạn – còn chống lại là thù.

Chúng ta dùng biện pháp ngoại giao, trong khi họ chỉ nhăm nhe trừng phạt.  Thế nhưng, thưa ông Tập, sự kiên nhẫn của nước Úc cũng sẽ chỉ có hạn mà thôi!

 

(Trích từ báo in TVTS số 1796 phát hành ngày 26.08.2020)