Lãnh tụ Iran thề trả đũa vụ ám sát nhà khoa học hạt nhân

29 Tháng Mười Một, 2020 | Tin thế giới
Người biểu tình tụ tập phản đối vụ ám sát Mohsen Fakhrizadeh, nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran, ở Tehran, Iran, ngày 28 tháng 11, 2020. Photo courtesy: Reuters

Lãnh tụ tối cao của Iran ngày thứ Bảy hứa sẽ trả đũa vụ ám sát nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của nước Cộng hòa Hồi giáo, khơi lên mối đe dọa về một cuộc đối đầu mới với phương Tây và Israel.

Ayatollah Ali Khamenei tuyên bố sẽ tiếp tục công tác của Mohsen Fakhrizadeh, người mà chính phủ phương Tây và Israel tin là kiến trúc sư của một chương trình bí mật của Iran nhằm chế tạo vũ khí, Reuters đưa tin.

Ông Khamenei, nhân vật nắm quyền hàng đầu của Iran và người nói rằng nước này chưa bao giờ tìm kiếm vũ khí hạt nhân, nói trên Twitter rằng các quan chức Iran phải nhận lãnh nhiệm vụ “theo đuổi tội ác này và trừng phạt những thủ phạm và những người cầm đầu.”

Ông Fakhrizadeh bị hạ sát vào ngày thứ Sáu khi ông bị phục kích gần Tehran và chiếc xe của ông dính hàng loạt phát đạn, theo Reuters. Ông được đưa đến bệnh viện nơi ông tử vong.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani nói trong một cuộc họp nội các được phát trên truyền hình ngày thứ Bảy rằng Iran sẽ đáp trả “vào thời điểm thích hợp.”

“Một lần nữa, bàn tay độc ác của Sự Kiêu ngạo Toàn cầu và những kẻ đánh thuê theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái đã nhuốm máu của một người con Iran,” ông nói, sử dụng thuật ngữ mà các quan chức nước này sử dụng để chỉ Israel.

Kênh tin tức N12 của Israel cho biết các đại sứ quán Israel đã được đặt trong tình trạng báo động cao sau khi Iran đe dọa trả đũa.

Israel từ chối bình luận về vụ sát hại ông Fakhrizadeh và phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Israel nói bộ không bình luận về vấn đề an ninh liên quan đến các phái bộ ở nước ngoài.

Nhà Trắng, Lầu Năm Góc, Bộ Ngoại giao Mỹ và CIA cũng từ chối bình luận về vụ ám sát, cũng như đội ngũ chuyển tiếp của Tổng thống đắc cử Joe Biden. Ông Biden sẽ nhậm chức vào ngày 20 tháng 1.

Ít nhất bốn nhà khoa học Iran đã bị giết trong khoảng thời gian từ năm 2010 đến năm 2012 trong điều mà Tehran nói là một chương trình ám sát nhằm phá hoại chương trình năng lượng hạt nhân của nước này. Iran luôn phủ nhận việc theo đuổi vũ khí hạt nhân, nói rằng chương này chỉ có mục đích hòa bình.

Ông Fakhrizadeh được cho là người đã đứng đầu một chương trình mà Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế của Liên Hiệp Quốc (IAEA) và các cơ quan tình báo Mỹ tin là chương trình vũ khí hạt nhân của Iran.

Ông là nhà khoa học Iran duy nhất có tên trong “thẩm định cuối cùng” năm 2015 của IAEA về các câu hỏi mở về chương trình hạt nhân của Iran. Thẩm định nói ông giám sát các hoạt động “hỗ trợ một khía cạnh quân sự khả dĩ trong chương trình hạt nhân của (Iran).”

Ông Fakhrizadeh cũng là nhân vật trung tâm trong bài thuyết trình của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vào năm 2018 cáo buộc Iran tiếp tục tìm kiếm vũ khí hạt nhân. “Hãy nhớ cái tên đó, Fakhrizadeh,” ông Netanyahu nói vào thời điểm đó.

Các cơ quan tình báo Mỹ và IAEA tin rằng Iran đã ngừng chương trình vũ khí được phối hợp của nước này vào năm 2003. IAEA nói họ không có chỉ dấu đáng tin cậy nào về các hoạt động ở Iran liên quan đến việc phát triển thiết bị nổ hạt nhân sau năm 2009.

Mỹ đã điều hàng không mẫu hạm Nimitz của mình với các tàu tháp tùng đến vùng Vịnh vào ngày thứ Tư, ngay trước khi vụ hạ sát xảy ra, nhưng một nữ phát ngôn viên của Hải quân Mỹ nói việc điều động này không liên quan đến bất kì mối đe dọa cụ thể nào.