Bài của Nguyễn Hồng Anh

Hòa thượng Thích Như Huệ. Ảnh Nam Úc Tuần Báo

Việt Luận và Nam Úc Tuần báo đang đối diện với những cáo buộc về mạ lỵ của hai nhà sư. Trong khi  Nam Úc tuần báo bị một hòa thượng kiện, Việt Luận bị một hòa thượng và một thượng tọa kiện trong hai vụ riêng rẻ.

Tuần qua vài tờ báo ở Sydney đã chạy trang nhất tin tức vụ kiện này.

Báo Sài Gòn Times chạy tít “Nam Úc Tuần Báo & Việt Luận bị ra tòa. Đại Lão Hòa Thượng Thích Như Huệ đã đưa Bán Tuần Báo Việt Luận và Nam Úc Tuần Báo ra Tòa về Tội Phỉ Báng Mạ Lị!!! Cùng với các bị đơn Lê Anh Dũng, Phùng Nhân, Nguyễn Văn Tỷ… Ngày xử 25.9.09 tại Tòa Thượng Thẩm NSW”.

Trong khi đó, cũng trên trang nhất, báo Việt Luận chạy tít “Ông Nguyễn Thiếu Văn (Thượng Tọa Thích Minh Tâm) và Hòa Thượng Thích Như Huệ kiện Việt Luận” kèm hình ảnh một người mặc áo vét thắt cà-vạt và hình một nhà sư mang kiếng mặc áo cà sa với chú thích “Ông Nguyễn Thiếu Văn tức Thượng tọa Thích Minh Tâm trong buổi lễ động thổ Hải Thượng Y Viện tại Việt Nam”.

Theo báo Việt Luận (VL) cả hai nhà sư đã đưa Việt Luận ra tòa với cáo buộc mạ lỵ. Đây là hai vụ kiện riêng biệt.

Cũng theo VL, vụ thứ nhất của nguyên đơn Nguyễn Thiếu Văn, tức Thượng tọa Thích Minh Tâm liên quan đến các bản tin trên báo VL về dự án mang tên “Hải Thượng Y Viện” trị giá 80 triệu Úc kim tại Việt Nam do Thượng tọa Thích Minh Tâm đề xướng.

VL viết: “Trên thực tế thì đây là những thông tin VL khai thác trên báo chí Việt Nam. Khi thông tin VL đã nêu rõ xuất xứ”. Trong bản tin của số báo ra ngày 11.9.09, VL có đăng nguồn các website của Chuyển Luân, Người Lao Động và Giác Ngộ.

Cũng theo Việt Luận “Vụ kiện thứ hai liên quan đến bài viết “Phật giáo Việt Nam hải ngoại Úc Châu, nên nhìn lại những chặng đường đã qua” của ông Phùng Nhân đăng trên Việt Luận ngày 15.5.09. Trong bài này ông Phùng Nhân đã trích dẫn một số thông tin về Thượng tọa Thích Như Huệ mà tác giả Đặng Văn Nhâm đã nêu ra trong cuốn Giặc Thầy Chùa”.

VL khẳng định trong bài báo rằng trong khi chờ đợi tòa án xét xử, VL “sẽ bảo vệ tới cùng quyền thông tin của mình, như  một cơ quan truyền thông trung thực”.

Sự trung thực trong thông tin đó như thế nào?

VL cho rằng (1) “những thông tin về nguyên đơn Thích Minh Tâm được VL trích từ báo chí Việt Nam trong thời gian ông Thích Minh Tâm đang còn ở Việt Nam”; rằng (2) “thông tin mà ông Phùng Nhân sử dụng đã được ông Đặng Văn Nhâm in thành sách, phổ biến trong cộng đồng người Việt ở hải ngoại”.

VL đề nghị độc giả đọc bài “Lá thơ ngỏ với bạn đọc – để giải thích cho một bài báo” của tác giả Phùng Nhân. Lá thư viết trải dài 2 trang báo trong đó có lời “Xin lỗi” đóng khung lớn 2 cột báo với nội dung như sau:

“Tôi là tác giả bài viết “Phật giáo Việt Nam hải ngoại Úc Châu – Nên nhìn lại một chặng đường đã đi qua” đăng trên Việt Luận số báo thứ Sáu ngày 15/5/2009. Bài viết của tôi với thiện chí để xây dựng lại niềm tin của Phật tử tại Úc, nhưng nếu bài viết đó có những chi tiết trích dẫn từ quyển sách “Giặc Thầy Chùa” của tác giả Đặng Văn Nhâm liên quan đến Hòa Thượng Thích Như Huệ và làm cho Hòa thượng cảm thấy bị xúc phạm. Tôi thành thật xin lỗi. Phùng Nhân”.

Như vậy, trong làng báo chí Việt ngữ ở Úc hiện tại có hai vụ kiện.

– TT Thích Minh Tâm kiện Việt Luận; và

– HT Thích Như Huệ kiện Việt Luận, Nam Úc Tuần Báo và vài người khác.

Về vụ TT Thích Minh Tâm kiện Việt Luận, trong cuộc nói chuyện với chủ nhiệm Lê Anh Dũng, TiVi Tuần-san (TVTS)  được cho biết rằng Việt Luận đã nhận đơn kiện của ông Nguyễn Thiếu Văn vào ngày 6.8.09. Ông Dũng cho hay ngoài kiện tờ báo, ông Nguyễn Thiếu Văn còn kiện cá nhân ông Dũng với tư cách là người điều hành tờ báo.

Chủ nhiệm báo VL cho hay thủ tục của vụ kiện đã bắt đầu với phiên tòa hearing(*).

Thượng tọa Thích Minh Tâm. Ảnh của báo Việt Luận

Ông Lê Anh Dũng cho  TVTS hay Thượng tọa Thích Minh Tâm có thế danh là Nguyễn Thiếu Văn, từng hành nghề luật sư ở tiểu bang New South Wales trước khi trở thành nhà sư và thượng tọa.

Sau cuộc nói chuyện với chủ nhiệm Việt Luận, TVTS đang dự trù sẽ tìm cách làm thế nào để tiếp xúc với Thượng tọa Thích Minh Tâm và phỏng vấn ông để tìm thêm thông tin hầu trình bày với độc giả về vụ kiện này.

Trong khi đó, TVTS đã tiếp xúc với các bên trong vụ kiện của Hòa thượng Thích Như Huệ. TVTS đã nói chuyện với ông Phùng Nhân tác giả bài viết vừa nói ở trên và ông Nguyễn Văn Lộc, chủ nhiệm Nam Úc Tuần Báo, một tờ báo phát hành ở thành phố Adelaide.

TVTS cũng đã tiếp xúc với ông Nguyễn Văn Tỷ, tác giả bài viết “Con cáo khoác áo bà già” đăng trên Nam Úc Tuần Báo số ngày 24.4.2009. Ông Tỷ cũng là trưởng ban Ủy ban Vận động Chỉnh đốn việc Quản trị chùa Pháp Hoa Nam Úc.

Để có thể cung cấp tin tức đầy đủ và quân bình (fair report) cho mọi phía, TVTS đã tìm cách để xin gặp Hòa Thượng Thích Như Huệ, hiện đang ở Adelaide.

TVTS điện thoại cho Hòa thượng Thích Như Huệ hôm Thứ Bảy nhưng người nhận điện thoại của chùa Pháp Hoa cho biết thầy bận. TVTS xin hẹn chiều Chủ Nhật nhưng cũng được người bên kia đường dây cho biết thầy bận. TVTS xin nhắn với thầy rằng nhà báo muốn phỏng vấn thầy liên quan đến hai bản tin đăng trên báo Việt Luận và Sài Gòn Times và muốn xin phỏng vấn thầy vào ngày Thứ Hai trước khi báo lên khuôn.

Người kia hẹn “4 giờ chiều mai” hãy gọi lại nhưng TVTS xin được 11 giờ sáng để còn kịp viết bài, và người này nói Thứ Hai gọi lại lúc 11 giờ sáng.

Sáng Thứ Hai, từ 11 giờ sáng đường dây của chùa luôn bận, nhưng đến 1 giờ rưỡi trưa thì TVTS mới gọi được. Người bên kia đường dây sau khi nghe TVTS trình bày cuộc hẹn với hòa thượng, đã trao điện thoại lại cho một người khác và khi được hỏi danh tính, người này cho biết là Đại đức Viên Trí.

Đại đức Viên Trí cho biết hòa thượng đã giao hết cho luật sư rồi vì vậy từ rày trở đi, bất cứ chuyện gì liên quan đến vụ kiện, hãy gọi luật sư của thầy.

Sau một hồi giải thích lý do TVTS muốn nói chuyện với hòa thượng, khi Đại đức Viên Trí cho rằng muốn gặp thầy thì cũng nên báo trước một thời gian, TVTS nói với đại đức hãy trình lại với hòa thượng rằng TVTS  muốn hỏi thầy nghĩ gì về hai câu hỏi mà TVTS vừa đưa ra với đại đức, xin đại đức trình lại với hòa thượng và xin hòa thượng cho TVTS được nói chuyện trong thời gian từ đây đến cuối tuần.

Đại đức Minh Trí hứa sẽ trình lại.

Theo đơn kiện  của nguyên đơn Thích Như Huệ (sic), phiên tòa để nghe trình bày (hearing) đầu tiên sẽ diễn ra tại Tòa Thượng thẩm NSW vào ngày 25.09.2009 lúc 9.15am.

Từ đây cho đến phiên tòa trial có thể sẽ mất một hoặc vài năm nữa.

Chúng tôi sẽ tiếp tục đưa tin về các vụ kiện này sau khi tiếp xúc với Thượng tọa Thích Minh Tâm và Hòa thượng Thích Như Huệ.

Giải thích:

(*) Hearing: Sự nghe cung, phiên tòa (Từ điển Anh-Việt Việt-Anh, chính trị, hành chính, kinh tế, tài chính, pháp luật của Quỳnh Lâm).

Theo sự hiểu biết của TVTS, các buổi hearing tại tòa như vậy như vậy thường chỉ có trạng sư (barristers)/và luật sư cố vấn (solicitors) của hai bên mà thôi. Đôi khi chỉ có trạng sư.

Sẽ có nhiều hearings liên quan đến những vấn đề như nơi xử (thí dụ: nếu các bị đơn Nam Úc Tuần Báo và những người khác có thể xin tòa xử ở Adelaide thay vì ở Sydney vì cả nguyên đơn lẫn các bị đơn đều cư ngụ ở Adelaide); trao đổi interrogatories tức là các câu hỏi giữa các luật sư đại diện cho nguyên và bị đơn; vấn đề hai bên có đồng ý xử trước một quan tòa (beforre a judge) hay một bồi thẩm đoàn (jury) không; và cũng không kém phần quan trọng và mất nhiều thì giờ  là vấn đề dịch thuật các bài báo có được các bị đơn đồng ý không, hay sẽ bị tranh luận vì không chấp nhận  các bản dịch của thông dịch viên của nguyên đơn v.v…

Và cuối cùng là phiên xử, gọi là trial trong đó hầu như nguyên đơn phải ra làm chứng trong khi các bị đơn chưa hẳn đã cần phải tới làm chứng, thậm chí không cần có mặt trong phiên tòa nếu các luật sư của các bị đơn nhận xét không cần thiết. Nói vậy, nhưng cũng còn tùy!