Ông Nguyễn Phú Trọng bắt tay Tổng thống Obama trong chuyến
thăm Washington vào ngày 7.7.2015. Photo Courtesy: Reuters

Hoa Kỳ có thể đưa ra một quyết định lịch sử là dỡ bỏ cấm vận vũ khí đối với Việt Nam nhân chuyến công du của tổng thống Mỹ Barack Obama vào tháng Năm tới.

Vào ngày 27.4, Tạp chí Diplomat (của Nhật) đã dẫn một nguồn thạo tin cho biết nhân chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Barack Obama sang Việt Nam cuối tháng 5, Mỹ có thể tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương cho Việt Nam.

Theo Diplomat, trong khi ông Obama chuẩn bị cho chuyến thăm châu Á, trong đó có Việt Nam vào tháng tới, hai bên đã thảo luận về khả năng dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí với Việt Nam.

Cũng theo trang báo này thì bề ngoài, các quan chức quốc phòng Mỹ vẫn im lặng về vấn đề này, một phần là bởi giống như động thái nới lỏng cấm vận vũ khí đối với Việt Nam hồi tháng 10.2014.

Tuy nhiên, quan hệ giữa Mỹ-Việt Nam đã cất cánh trong nhiệm kỳ của ông Obama, được nâng lên hàng đối tác toàn diện vào tháng 7.2013. Nhưng mặc dù việc hợp tác quốc phòng đã có những bước tiến đáng kể, trong đó có việc nới lỏng cấm vận vũ khí sát thương vào tháng 10.2014 và ký kết một hiệp định khung mới về quan hệ quốc phòng năm 2015, việc dỡ bỏ hoàn toàn cấm vận cho đến nay vẫn không được Washington nhắc đến mặc cho Hà Nội nhắc đi nhắc lại nhiều lần.

Tuần trước, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Anthony Blinken đã có chuyến thăm Hà Nội, trước khi ông Obama đến đây. Ông Blinken đã gặp gỡ với các quan chức Việt Nam, trong đó có Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh.

Tuy nhiên, đến nay các quan chức quốc phòng Mỹ chưa ra bất cứ bình luận nào về kế hoạch này bởi việc dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam cần có quyết sách của Bộ Ngoại giao cùng với sự thông qua của Quốc hội Mỹ.

Dù vậy, trong bối cảnh Trung Quốc tiếp tục thể hiện sự “liều lĩnh và khiêu khích” ở biển Đông, các quan chức quốc phòng Mỹ cho rằng quan hệ quốc phòng giữa Washington và Hà Nội chắc chắn sẽ được thúc đẩy một cách mạnh mẽ hơn.

Nếu Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam, các hợp đồng quốc phòng lớn và quá trình chuyển giao vẫn tốn nhiều thời gian bởi còn phụ thuộc nhiều yếu tố khác, bao gồm việc Việt Nam vẫn duy trì kênh mua sắm thiết bị quốc phòng với các đối tác truyền thống như Nga.

Như vậy, trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 5 này, ông Obama sẽ là Tổng thống thứ 3 của Mỹ đến thăm Việt Nam dù chỉ còn lại gần một năm nhiệm kỳ. Hai bên mong muốn sẽ giải quyết những vấn đề chung còn vướng mắc, như binh lính Mỹ mất tích trong chiến tranh hoặc các vấn đề kinh tế. Việt Nam là thành viên của TPP, một hiệp định tự do thương mại lớn giữa 12 quốc gia thành viên, bao phủ 40% tổng lượng kinh tế toàn cầu. Mỹ cũng là một nhân tố quan trọng của TPP.

Tổng hợp