Thật là ngoạn mục. Thế giới không những chứng kiến một showbiz hoành tráng hơn cả giải Oscar với một mạng lưới an ninh chặt chẽ chưa từng thấy để bảo vệ hai yếu nhân của một cường quốc dân chủ hàng đầu và một nước độc tài bị thế giới xa lánh bấy lâu. Chỉ trong ba ngày Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Kim Jong-un ở Singapore, nước chủ nhà đã tốn tới $20 triệu đô la để đón tiếp khách. Singapore gặp trở ngại trong việc đi lại vài nơi nhưng cả chính phủ lẫn dân chúng đều hoan hỉ vì về lâu về dài, họ sẽ hưởng lợi qua việc tổ chức một cuộc họp mặt hiếm có và quan trọng này.

Như mọi người đoán, hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim vẫn sẽ diễn ra mặc dù lời qua tiếng lại, sự giận dỗi và việc hủy bỏ đơn phương của Trump chỉ mươi ngày trước đó. Và nó đã xảy ra đúng kịch bản của cả hai bên, ít ra là về hình thức. Nhưng nội dung buổi họp là điều người ta khó đoán, bởi cả Trump và Kim đều là những người có những hành động bất ngờ, yêu sách tiên quyết. Trump đòi Bắc Hàn phải giải trừ toàn bộ vũ khí nguyên tử và phải được kiểm chứng. Kim đòi Mỹ ngưng tập trận với Nam Hàn, bảo đảm an ninh cho Bắc Hàn và bỏ lệnh cấm vận. Cuộc họp được chuẩn bị cả ba tháng nhưng Trump và Kim chỉ gặp nhau trong vài tiếng để thảo luận.

Thế mà sau một thời gian công khai sỉ nhục nhau thậm tệ, chỉ qua vài tiếng gặp nhau, hai ông Trump và Kim bước ra khỏi bàn hội nghị, ký vào thông cáo chung, vỗ vai vỗ lưng nhau, như những bạn thân. Trump khen Kim là người có tài và ông đã có một  sự liên hệ đặc biệt (special bond) với Kim.

Thông cáo chung cho biết tổng thống Mỹ sẽ bảo đảm an ninh cho Bắc Hàn trong khi Kim tái khẳng định quyết tâm không thay đổi là sẽ giải trừ vũ khí nguyên tử ở bán đảo Triều Tiên. Thông cáo chung nhấn mạnh đến những điểm mấu chốt như quyết tâm thiết lập quan hệ giữa hai nước theo nguyện vọng của nhân dân hai nước; cố gắng duy trì hòa bình và ổn định mãi mãi ở bán đảo Triều Tiên; Bắc Hàn cam kết làm việc để giải trừ hoàn toàn vũ khí nguyên tử chiếu theo tuyên bố Bàn Môn Điếm ngày 27/4; hai nước cam kết tìm kiếm và đưa về nước hài cốt các tù binh và lính Mỹ mất tích đã nhận diện; hai nước cam kết sẽ có những cuộc thương thảo tiếp theo.

Nhìn hai lãnh tụ từng là kẻ  thù tươi cười và tỏ ra thân thiện với nhau, người ta tin rằng sẽ không có chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên hay xung đột giữa hai nước  trong đoản kỳ. Có được hòa bình nhưng liệu Kim Jong-un có từ bỏ mộng sở hữu thêm nhiều vũ khí nguyên tử không? Và có chắc sẽ hủy bỏ mấy chục đầu đạn nguyên tử hiện đang cất giấu không?

Người ta chỉ nghe Kim quyết tâm và cam kết giải trừ nguyên tử nhưng giải trừ như thế nào, khi nào? Câu hỏi này chưa được trả lời. Qua ngày sau Tổng thống Trump còn biếu thêm cho Kim Jong-un một món quà: Mỹ sẽ hủy cuộc tập trận chung hàng năm với Nam Hàn sắp tới vào khoảng tháng 8, viện lý do rất tốn kém và đồng thời mang tính cách khiêu khích. Thế là Mỹ đã thỏa mãn điều kiện tiên quyết trước đây của Bắc Hàn nhưng  Bắc Hàn chưa chứng minh đã giải trừ vũ khí nguyên tử.

Chỉ có một điều ông Trump chưa chịu nhượng bộ là bỏ cấm vận, một  chính sách đã giúp ông Trump buộc Kim vào bàn hội nghị song phương  ngoài ý muốn trước đây của Kim. Nhưng liệu chính sách cấm vận này có còn hiệu lực không khi Bắc Kinh  tuyên bố sau hội nghị là Liên hiệp quốc nên hủy bỏ lệnh cấm vận. Trước đây, Bắc Kinh thỉnh thoảng xé rào giúp Bình Nhưỡng, nay thật khó  lòng Hoa Thịnh Đốn buộc Bắc Kinh duy trì việc trừng phạt đàn em.

Một cuộc chiến tranh giữa Bắc Hàn và Mỹ – Nam Hàn là một điều không ai muốn bởi hậu quả khôn lường do Bắc Hàn đã sở hữu gần 20 đầu đạn nguyên tử và cả chục ngàn đại bác hỏa tiễn sẵn sàng san bằng thủ đô Seoul, tàn phá Nam Hàn và  đe dọa Nhật, thậm chí Úc và Mỹ.

Trump đã bán đi quá nhiều, Kim phải hạ đao xuống. Mỹ phải mau chóng đòi Kim cho thấy bằng chứng đang giải trừ vũ khí nguyên tử. Đừng tin vào nụ cười của ác quỷ.

(Xã Luận báo in TVTS số 1682 phát hành ngày 20.06.2018)