Chính quyền tiểu bang Victoria đã phải công bố một thỏa thuận mà họ đã bí mật ký với Trung Quốc để tham gia dự án Vành đai – Con đường.

Đây được xem là một vụ “đi đêm”, giữa bối cảnh chính quyền liên bang Úc đã và đang cố gắng thoát khỏi sự ảnh hưởng từ các khoản đầu tư của Trung Quốc.

Theo tờ The New York Times ngày 13.11 đưa tin, chính quyền tiểu bang Victoria là nơi đầu tiên ở Úc ký vào thỏa thuận Vành đai – Con đường với Trung Quốc. Biên bản ghi nhớ dài 4 trang này tuyên bố Victoria và Trung Quốc sẽ cùng nỗ lực “tạo đà mới” để đạt được sự phát triển chung và thúc đẩy kết nối về chính sách, hạ tầng, thương mại, tài chính và con người.

Cũng theo tài liệu này, doanh nghiệp và các tổ chức của hai bên sẽ phát triển quan hệ đối tác dài hạn, tăng cường hợp tác về chính sách và “thương mại không bị ngăn trở”. Thỏa thuận này kéo dài trong 5 năm và không có tính ràng buộc về mặt pháp lý.

Chia sẻ với các phóng viên, Thủ tướng Morrison nói ông “ngạc nhiên” khi biết chính quyền bang Victoria đã tự mình tham gia vào các vấn đề liên quan tới quan hệ quốc tế mà không thảo luận trước với chính quyền liên bang.

Thủ tướng Morrison cho hay ông đã được thông báo rằng thỏa thuận này đã được ký hồi tháng trước giữa chính quyền Trung Quốc và bang Victoria. Điều này đã gây khó khăn cho chính quyền liên bang Úc trong việc thực thi chính sách đối ngoại đúng vào thời điểm các quan chức tình báo lo ngại nguy cơ Bắc Kinh tìm cách gia tăng ảnh hưởng quá mức tại Úc.

Ông Morrison nói: “Họ hiểu rõ chính sách của chúng tôi trong những vấn đề như vậy và tôi nghĩ đây không phải là cách thức mang tính hợp tác hay hữu ích để xử lý những việc như thế này”.

Trong khi đó, Thủ hiến bang Victoria Daniel Andrews lại cho rằng thỏa thuận với Trung Quốc sẽ giúp các doanh nghiệp của bang “tiến một bước gần hơn tới việc tiếp cận các cơ hội đầu tư và thương mại trong khuôn khổ Sáng kiến Vành đai và Con đường tham vọng của Trung Quốc”. Ông Andrews cũng khẳng định thỏa thuận với Trung Quốc sẽ có lợi cho kinh tế của Victoria.

“Thỏa thuận mới đầu tiên của một bang ở Úc (với Trung Quốc) đã tổng kết tất cả những gì chúng ta đạt được với Trung Quốc trong 4 năm qua, bao gồm hoạt động thương mại nhiều hơn, nhiều việc làm tại Victoria hơn và thậm chí cả mối quan hệ mạnh mẽ hơn với Trung Quốc”, ông Andrews, thủ hiến bang duy nhất của Úc dự hội nghị thượng đỉnh Vành đai và Con đường của Trung Quốc, hồi tháng 5.2017, cho biết.

Tuy vậy, giới chỉ trích đã gọi hành động của Thủ hiến Andrews là “ngây thơ” khi chưa hiểu hết cách Trung Quốc sử dụng Sáng kiến Vành đai và Con đường để đẩy mạnh tầm ảnh hưởng toàn cầu của nước này thông qua việc giúp các nước thực hiện các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn. Một số người khác cho rằng ông Andrews muốn đạt một thỏa thuận với Trung Quốc vì các lý do chính trị trong bối cảnh chính quyền bang Victoria sắp tổ chức bỏ phiếu trong cuộc bầu cử trong chưa đầy 2 tuần tới.

Dù mục đích thực sự của của ông Andrews là gì, thỏa thuận ký với Victoria cũng tạo một tiền lệ để Trung Quốc sau này có thể tiếp tục “qua mặt” các lãnh đạo quốc gia ở thủ đô Canberra và lôi kéo từng bang riêng rẽ của Úc.

Tổng hợp