Thủ tướng Tony Abbott bị ông Malcolm Turnbull lật đổ vì 30 cuộc thăm dò dư luận liên tiếp cho thấy Liên đảng luôn luôn đứng sau Lao động.  Gậy ông đập lưng ông, 30 cuộc thăm dò dư luận sau đó cho thấy Liên đảng vẫn bị Lao động dẫn đầu và kết quả ông Turnbull bị mất ghế thủ tướng. Bị mất chức thủ tướng, ông Abbott vẫn trụ ở nghị trường, đóng góp cho đảng Tự do với những ý kiến nhiều lúc làm cá nhân Thủ tướng Turnbull bực mình và đấy cũng là một trong những lý do ông Turnbull đã không cho ông  Abbott một chức vụ nào trong nội các.

Mất chức thủ tướng ông Turnbull lập tức từ chức dân biểu đơn vị Wentworth do ông đại diện, buộc phải tổ chức lại cuộc bầu cử bổ túc. Chính phủ do ông Abbott lãnh đạo là một chính phủ đa số với 90 trên 150 ghế trong khi chính phủ Turnbull chỉ cầm quyền với đa số hơn 1 ghế (76/150). Wentworth là đơn vị thành đồng của đảng Tự do từ Đệ nhị Thế chiến và được ông Turnbull giữ với đa số 17% nhưng ứng viên Tự do Dave Sharma đã thua đau ứng viên độc lập Kerryn Phelps bởi vì cả cha con nhà Turnbull hoặc trực tiếp (Alex) hay gián tiếp (Malcolm) đánh phá  đảng Tự do và tìm cách giúp Bác sĩ Phelps thắng như là một hình thức trả thù đảng đã hất ông Turnbull ra khỏi cái ghế thủ tướng.

Ông Turnbull đã từng tuyên bố sau khi từ chức dân biểu là ông sẽ  không dính dáng đến chính trị  nhưng ra vẻ nỗi đau bị hạ bệ vẫn còn gậm dấm tự ái của mình nên ông cựu thủ tướng vẫn còn có những hoạt động nhằm phá hoại chính quyền Liên đảng khiến nhật báo The Australian tuần qua chạy tít 8 cột trang nhất “Turnbull plays invisible hand – Turnbull ném đá giấu tay”. Theo các cáo buộc được đăng trên báo thì ông Turnbull thường xuyên liên lạc với tân dân biểu đơn vị Wentworth, cho một cựu  nhân viên đơn vị bầu cử của ông giúp Bác sĩ  Phelps  3 ngày trong việc “bàn giao chức vụ”. Trong nhiều tuần lễ trước khi quốc hội tái nhóm, dân biểu Julia Banks của đơn vị Chisholm, một người được xem là bạn của ông Turnbull và được ông tích cực hỗ trợ trong lần tranh cử năm 2016, đã xin ý kiến của Bác sĩ Phelps trước khi tuyên bố bỏ đảng Tự do vào tuần qua.

Thủ tướng Morrison rất bất ngờ về việc bà Banks bỏ đảng Tự do bởi vì bà đã chẳng liên lạc hay giải thích với ông hay với các đồng chí trước khi công bố trở thành dân biểu độc lập ngay tại quốc hội. Nguồn tin từ một nhân vật cao cấp của Tự do cho rằng ông Turnbull cố vấn cho Bác sĩ Phelps về chiến lược “và ông ấy có nhúng tay vào sự rời bỏ đảng của bà Banks” bởi vì ông Turnbull  “bận bịu với việc lật đổ chính phủ này”.

Mặc dầu Liên đảng vẫn đứng sau Lao động trong các cuộc thăm dò nhưng cá nhân Thủ tướng Morrison vẫn là thủ tướng được ưa thích hơn Thủ lãnh Bill Shorten. Ông Morrison cho biết sẽ công bố Ngân sách vào ngày 2 tháng 4  năm 2019 và sẽ cho tổ chức tổng tuyển cử vào tháng 5. Ông Morrison nói với ông Shorten cuộc bầu cử tới sẽ là “between you and me – giữa ông và tôi” và cho biết lần đầu tiên từ khi ông Kevin Rudd lên cầm quyền từ năm 2007 đến nay, ngân sách sẽ thặng dư. Tin lạc quan vừa đưa ra thì bà Banks tuyên bố bỏ đảng Tự do và nhập bọn với các dân biểu độc lập.  Hình ảnh bà Banks tươi cười bên Bác sĩ Phelps cho thấy sự chuẩn bị đã có từ lâu. Trước đây bà Banks tuyên bố sẽ không ra tranh cử kỳ tới, nhưng bây giờ nói sẽ có quyết định vào đầu năm.

Việc ông Turnbull từ chức và nay bà Banks bỏ đảng coi như chặt hai tay của Thủ tướng Morrison. Để có thể tồn tại, ông phải cần lá phiếu của hai dân biểu độc lập. Có lẽ chưa bao giờ đảng Tự do cầm quyền có sự chia rẽ như lúc này, có khi còn tệ hại hơn đảng Lao động thời Kevin Rudd và Julia Gillard. Đảng Tự do thật sự đang mất hướng bởi ngay các đảng viên cũng không biết họ sẽ đi hướng nào bởi họ không có chính sách và mục tiêu. Nếu Tự do không  chấn chỉnh và tổ chức lại nội bộ, đến tháng 5 tới, thủ tướng Úc sẽ là  Bill Shorten. Tự do sẽ đi vào bóng tối một thời gian rất dài.

Làm như vận xui chưa quá xui, ông Turnbull còn tìm cách làm Tự do thua sớm bằng cách đòi bầu cử sớm (xem Tin Úc tr.34). Có Turnbull Tự do đâu cần kẻ thù Lao động!

(Xã Luận báo in TVTS số 1706 phát hành ngày 05.12.2018)