Ngân sách 2021: mọi người đều có phần

26 Tháng Năm, 2021 | Bình Luận
Hình minh họa. Photo courtesy: Reuters

Ngân sách năm 2020 đưa ra vào lúc đại dịch dự trù rằng ngân sách tiếp theo sẽ thâm thủng đến $213 tỷ đô la, tỉ lệ thất nghiệp sẽ lên tới con số kỷ lục là 15% và nền kinh tế sẽ bị co cụm lại trên 20%.

Tuy nhiên trong ngân sách 2021 đưa ra vào tối Thứ Ba tuần qua Bộ trưởng Ngân khố Josh Frydenberg cho biết mức thâm thủng năm nay là $161 tỉ, thấp $52 tỉ so với ước tính trong ngân sách năm ngoái. Tỉ lệ thất nghiệp chỉ ở mức 5.6%, còn thấp hơn khi Chính phủ Morrison cầm quyền. Và trong khi nền kinh tế của những nước như Anh, Pháp và Ý co cụm hơn 8%,  Nhật và Gia Nã Đại co cụm khoảng 5%, nước Úc của chúng ta chỉ co cụm 2.5%.

Để được như vậy, Chính phủ Morrison đã đề ra chương trình JobKeeper duy trì công việc cho 3.8 triệu người, tài trợ ngân khoản cho 800,000 doanh nghiệp và tổ chức vô vị lợi.  Chính phủ cũng hỗ trợ  cho 1.5 triệu người thất nghiệp và trợ cấp thêm cho hàng triệu người tuổi hưu trí, những người làm nghề chăm sóc, các cựu chiến binh và nhiều người khác. Chính phủ dự trù các năm kế tiếp ngân sách thâm thủng tuần tự $106 tỉ, $99 tỉ, $79 tỉ và năm 2025 sẽ thâm thủng $57 tỉ.

Với 2.5 triệu mũi chủng ngừa Covid đã được chích, chính phủ năm nay sẽ dành thêm $1.9 tỉ đô la để chích ngừa cho dân, $1.5 tỉ cho dịch vụ y tế liên quan đến Covid bao gồm thử nghiệm, truy nguồn lây dịch, dụng cụ trợ thở và khám bệnh từ xa. Số tiền chi liên quan đến dịch bệnh tổng cộng là $20 tỉ đô la, đáng đồng tiền bát gạo để người dân có thể yên tâm tham gia vào thị trường nhân dụng, hoạt động sản xuất để phục hồi nền kinh tế trong thời kỳ hậu đại dịch.

Để kích thích thị trường nhân dụng, sau đợt giảm thuế năm ngoái, năm nay đối với những người có lợi tức thấp và trung bình, mỗi cá nhân sẽ nhận tới $1,080 và một cặp $2,160.

Bên cạnh  trên 11 triệu công nhân được giảm thuế, một số lãnh vực cũng được chính phủ chú ý cách riêng. Dành $2.3 tỉ trong bốn năm để giúp người có vấn đề về tâm thần. Gần $1 tỉ cho người bị bạo hành trong gia đình và nạn nhân tình dục với chương trình thí điểm hai năm, trợ cấp $5,000 cho phụ nữ chạy trốn người bạn tình bạo động. Dịch vụ chăm sóc người già bị chỉ trích nặng nề nhất, bây giờ được dành $17.7 tỉ để cải tổ. Một ngân khoản $1.7 tỷ đã được công bố dành cho việc giữ trẻ đối với khoảng 250,000 gia đình có lợi tức thấp. Nửa tỉ đô la dành cho 200,000 chỗ dạy nghề đủ loại với học phí rẻ hay miễn phí và $1.5 tỉ bơm vào chương trình trợ cấp lương cho những phụ nữ học nghề khi bắt đầu đi làm trong những nghề không phải là truyền thống của nữ giới.  Và thêm $63 triệu trong bốn năm tạo 2,700 ghế trong trường học giúp các cô gái thổ dân hoàn tất bậc trung học để tham gia vào lực lượng lao động. Về vấn đề gia cư, chính phủ sẽ giúp những cha mẹ đơn chiếc mua nhà thay vì mãi mãi ở nhà thuê. Họ sẽ chỉ cần đặt cọc 2% tiền nhà thay vì 10%, khoảng cách đó sẽ được chính phủ cho mượn.

Qua ngày Thứ Năm, Thủ lãnh Lao động Anthony Albanese đã đưa ra ngân sách đối lập tập trung vào lãnh vực gia cư, năng lượng sạch, dạy nghề, cải tổ quan hệ lao tư và loại bỏ phân biệt tính phái. Cho rằng mình là con của một người mẹ đơn chiếc có tuổi thơ sống trong chung cư chính phủ, ông Albanese nói ông thông hiểu hoàn cảnh của những người đồng cảnh ngộ.  Nếu cầm quyền, ông sẽ lấy $10 tỉ trong quỹ Future Fund để xây 30,000 căn nhà giá rẻ khắp nước Úc dành cho những nạn nhân bạo hành trong gia đình, các công nhân tuyến đầu, các cựu chiến binh và thổ dân. Ông chủ trương đến năm 2050 sẽ không còn khí thải nhưng không cho biết trong đoản kỳ sẽ giảm bao nhiêu phần trăm. Ông Albanese không đưa ra chính sách giảm thuế và cũng không nói sẽ ủng hộ hay chống giảm thuế đợt ba của Liên đảng vào năm 2024-25 khi các công nhân có lợi tức từ $40,000 đến $200,000 đều chỉ bị đánh thuế 30% mà thôi.

Lao động thường có khuynh hướng chi tiêu thả dàn nhưng ông Albanese đã kềm hãm truyền thống này, chỉ dám chi mạnh trong lãnh vực gia cư hầu mong lấy phiếu của giới có lợi tức thấp trong cuộc tranh cử sắp tới. Với ngân sách mới, Thủ tướng Morrison ra vẻ trên cơ ông Albanese. Thủ lãnh đối lập phải có một chiêu gì ngoạn mục hơn mới hy vọng ngồi vào The Lodge.

 

(Trích từ báo in TVTS số 1834 phát hành ngày 21.05.2021)