Chuẩn bị cho Úc hậu đại dịch như thế nào?

02 Tháng Sáu, 2021 | Bình Luận
Thủ tướng Úc Scott Morrsion. Photo courtesy: Reuters

Ngân sách liên bang 2021-22 của Bộ trưởng Ngân khố Josh Frydenberg đã được người dân và doanh nghiệp đánh giá cao và là ngân sách được coi là tốt nhất từ thời Bộ trưởng Ngân khố Peter Costello. Mức thâm thủng đã không quá cao như dự tính và các ngân khoản được chi một các hợp lý và rộng rãi vào cách lãnh vực thường bị bỏ quên như người cao niên, khuyết tật và chăm sóc trẻ. Đặc biệt, ngân sách năm nay dành ngân khoản và nỗ lực trong việc ngăn chận dịch Vũ Hán. Đồng ý chính phủ sẽ chi tiêu nhiều trong những năm tới là điều cần thiết trong ngắn hạn, Đổng lý Văn phòng Bộ Ngân khố Steven Kennedy cảnh cáo rằng  việc thẳng tay chi tiêu đột xuất như thế này không thể kéo dài mãi vì nợ công sẽ lên tới $1,000 tỉ trong thời gian tới.

Ngoài việc rộng tay chi tiêu để đẩy mạnh nền kinh tế và công ăn việc làm,  Thủ tướng Scott Morrison còn ủng hộ xây thêm một nhà máy nhiệt điện chạy bằng gas trị giá $660 triệu ở Hunter Valley trên NSW bù lại cho việc sẽ đóng cửa nhà máy than đá Liddell vào năm 2023. Thủ tướng nói sở dĩ ông can thiệp vào thị trường năng lượng vì ông không muốn người dân phải đối diện với tiền điện tăng 30% khi nhà máy Liddell ngừng hoạt động. Ngoài ra, việc xây nhà máy chạy bằng khí đốt này sẽ tạo công ăn việc làm cho 600 người và 1,200 công việc gián tiếp cho tiểu bang NSW.

Trước đây, Thủ tướng Morrison đã bị Hoa Kỳ, các nước Âu châu và Đảng Lao động chỉ trích vì không  cam kết tăng giảm khí thải và ấn định thời gian chấm dứt xả khí thải vào năm 2050. Ông cho rằng vấn đề không phải là khi nào mà giảm như thế nào song song với việc tìm ra những kỹ thuật mới để thay thế ngoài thủy điện, gió và mặt trời. Và tại sao không sử dụng nhà máy nguyên tử lực? Úc chỉ thải 5% so với thế giới trong khi Trung Cộng, Ấn Độ và một số nước Á châu khác xả khí thải nhiều nhất và hiện vẫn còn xây thêm nhiều nhà máy chạy than đá như Trung Cộng?

Chuẩn bị cho nền kinh tế hậu đại dịch, Chính phủ Morrison đang gia tăng việc quảng cáo trên truyền thông kêu gọi dân chúng trên 50 tuổi đi chích ngừa càng sớm càng tốt, đặc biệt là những người trên 70 tuổi, rằng thuốc chủng AstraZeneca an toàn, chớ chờ đợi thuốc Pfizer. Càng có nhiều người chủng ngừa sớm, hoạt động sẽ trở lại bình thường.

Song song với ngân sách liên bang tuần trước đó, Thứ Năm tuần qua Chính phủ Tiểu bang Victoria cũng đã công bố ngân sách được dự đoán là sẽ đánh thuế mạnh tay. Bộ trưởng Ngân khố Tim Pallas cho biết ngân sách tiểu bang năm nay dự trù sẽ thâm thủng $17.4 tỉ (thay vì $23.3 tỉ như dự phóng trước đây) và nợ công sẽ lên đến $156.3 tỉ vào năm 2025.

Với ngân sách này sẽ có 9,000 công ty lớn nhất trong tiểu bang sẽ bị đánh thuế mạnh tay để chính phủ có $3.8 tỉ hầu chi hào phóng trong lãnh vực mà chính phủ xem là trọng  yếu—sức khỏe tâm thần của người dân qua cơn đại dịch.

Những công ty có tiền lương nhân viên trên $10 triệu mỗi năm sẽ phải trả thuế lương nhân viên (payroll surchage) 0.5% vào năm 2022. Nhưng công ty có tổng tiền lương nhân viên trên $100 triệu sẽ trả thêm 0.5% trên số tiền đó.

Những  người đầu tư vào địa ốc cũng chịu chung số phận với số thuế tổng cộng là $2.4 tỉ.  Những căn nhà trị giá $2 triệu trở lên sẽ bị nâng thuế con niêm từ 5.5% lên 6.6% điều này có nghĩa một căn nhà trong khoảng giá đó phải trả ít nhất thêm $20,000 tiền thuế con niêm. Ngoài đánh thuế người mua nhà, người đầu tư địa ốc (nhà ở hay cửa tiệm văn phòng) cũng bị tăng thuế đất. Bất động sản trị giá từ $1.8 đến $3 triệu sẽ bị tăng thuế từ 1.3% đến 1.55% và bất động sản trị giá trên $3 triệu sẽ bị tăng thuế từ 2.25% lên 2.55%.

Bộ trưởng Frydenberg nói trong khi chính phủ giúp đỡ lãnh vực tư để tạo thêm công ăn việc làm thì việc tăng thuế đặt sự phục hồi kinh tế của tiểu bang vào tình trạng nguy hiểm. Nhưng Bộ trưởng Pallas nói các đại công ty đã hưởng lợi nhờ trợ cấp từ tiền của người thọ thuế thì nay các doanh nghiệp nên giúp đỡ cộng đồng lại.

Các chính phủ tiểu bang Victoria nổi tiếng đánh thuế thổ trạch. Nay một bên cho, một bên lấy, nhưng ra vẻ nền kinh tế Úc sẽ vượt qua cơn đại dịch và phục hồi nhanh chóng. Mong là như vậy.

 

(Trích từ báo in TVTS số 1835 phát hành ngày 26.05.2021)