Chưa bao giờ tình hình giữa eo biển Đài Loan căng thẳng đến như thế trong vòng 25 năm qua. Lần trước vào năm 1995 khi Tổng thống Bill Clinton chấp thuận để Tổng thống Lý Đăng Huy sang Mỹ dự một hội nghị trong đó ông Lý vận động cho Đài Loan được chính thức độc lập khi tuyên bố thế giới rồi sẽ công nhận Trung Hoa Dân Quốc là đối tác có khả năng, tiến bộ và thân thiện.

Trung Cộng sau đó đã trả đũa bằng cách bắn hỏa tiễn liên tục về phía Đài Loan trong hơn một tuần lễ, nhiều trái rơi cách đảo Bình Giai khoảng 65 cây số. Khoảng hai tháng sau, Trung Cộng lại tiếp tục bắn hỏa tiễn. Ba tháng sau, lại tập trận đổ bộ, bắn đạn thật ở tỉnh Phúc Kiến đối diện với Đài Loan.

Trước tình hình này, Tổng thống Clinton đã đưa nhóm tác chiến hàng không mẫu hạm USS Nimitz qua eo biển Đài Loan trong khi nhóm tác chiến mẫu hạm USS Independence chận khu vực phía đông Đài Loan. Đây là lần đầu tiên 20 năm sau chiến tranh Việt Nam Mỹ đưa hàng không mẫu hạm tới Á Châu và trấn ngay giữa eo biển Đài Loan. Tưởng rằng chiến tranh sẽ bùng nổ. Nhưng kể từ đó Bắc Kinh không còn hung hăng nữa.

Tuy nhiên, sau khi đã trấn áp được Hồng Kông bằng luật an ninh quốc gia và thấy Tổng thống Thái Anh Văn càng ngày càng biểu lộ ý chí độc lập, lại có quan hệ mật thiết hơn với Hoa Kỳ và các quốc gia dân chủ trong vùng như Úc và Nhật, Bắc Kinh lại tái diễn trò dọa nạt, dĩ nhiên bằng vũ lực.

Sự kiện này diễn ra từ ngày 1 tháng 10 nhân dịp quốc khánh lần 72 của Trung Cộng. Trong vòng 4 ngày liên tiếp, mỗi ngày có hàng chục phi cơ gồm chiến đấu cơ và oanh tạc cơ có khả năng mang đầu đạn nguyên tử bay vào khu vực nhận dạng phòng không của Đài Loan. Ngày thứ tư, số lượng phi cơ xâm phạm không phận Đài Loan lên tới 56 chiếc, tổng cộng 148 chiếc trong đợt này. Đây không phải là lần đầu tiên Bắc Kinh cho máy bay xâm phạm không phận Đài Loan, nhưng nó gia tăng mức độ trong mấy tháng vừa qua khiến Hoa Kỳ cảnh cáo trò dọa nạt này gây bất ổn trong khu vực bởi Đài Loan cho máy bay lên xua đuổi kẻ vi phạm thì có thể xẩy ra sự rủi ro không lường trước được.

Tổng thống Thái Anh Văn tuyên bố sẽ không quy phục trước đe dọa của Bắc Kinh, rằng nền dân chủ không thể thương lượng nên Trung Cộng sẽ phải trả một cái giá rất đắt nếu tấn công Đài Loan. Bà cũng kêu gọi các quốc gia dân chủ hãy lên tiếng và ủng hộ Đài Loan. Đáp lại lời kêu gọi đó, Thứ Tư tuần qua Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Pháp và hiện là Thượng nghị sĩ Alain Richard cùng bốn đồng viện đã bay sang Đài Loan gặp bà Thái Anh Văn cùng các bộ trưởng bàn về hợp tác kinh tế và ngoại giao bất chấp phản đối mạnh mẽ của Bắc Kinh khiến bà Thái Anh Văn tỏ vẻ rất cảm động.

Cũng trong ngày đó, cựu Thủ tướng Úc Tony Abbott bay sang Đài Loan, dự Diễn đàn Yusan hàng năm nhằm tăng cường hợp tác giữa hai nước. Khác với Pháp không đề cập đến Trung Cộng, ông Abbott đã dùng Diễn đàn Yushan để lên án Trung Cộng dùng sức mạnh quân sự đe dọa chủ quyền của Đài Loan. Ông nói chưa bao giờ sự hiệp thông và sát cánh với Đài Loan trở nên cấp thiết như lúc này. Sau đó ông Abbott đã có một buổi gặp  mặt riêng với Tổng thống Thái Anh Văn và Ngoại trưởng Joseph Wu.

Giới chức của Chính phủ Scott Morrison nói cựu Thủ tướng  Abbott đi Đài Loan với tính cách tư nhân. Vâng, có thể bên ngoài là tính cách tư nhân bởi Úc vẫn không chính thức công nhận Đài Loan mà chỉ có quan hệ qua một văn phòng liên lạc văn hóa và kinh tế mà thôi. Nhưng ai cũng biết rằng ông Abbott đã từng được chính phủ Úc cử làm đặc sứ thương mại ở Anh và tháng 8 vừa qua, được cử sang  Ấn Độ để tiến hành hiệp định tự do mậu dịch giữa hai nước dự trù ký vào cuối năm nay.

Chuyến Đài du của cựu Thủ tướng Abbott là tín hiệu Úc sẵn sàng bảo vệ Đài Loan bất chấp sự phản đối và cưỡng ép kinh tế của Trung Cộng. Tập Cận Bình dùng ngày Song Thập (10/10) quốc khách của Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan) để lên án ông Abbott nhưng lại nói Đài Loan sẽ đoàn tụ với quê mẹ trong hòa bình, chứ không dọa dùng vũ lực như trước đây.

Trong Bộ tứ, ngoài Ấn Độ, cả ba nước còn lại đã chính thức nói sẽ bảo vệ Đài Loan. Trung Cộng hãy coi chừng!

(Trích từ báo in TVTS số 1855 phát hành ngày 13.10.2021)