Trong vụ án “chuyến bay giải cứu” đang được xét xử tại Hà Nội, chỉ có một bị cáo bị Viện Kiểm sát đề nghị mức án tử hình vì hành vi nhận hối lộ “trắng trợn nhất” đó là ông Phạm Trung Kiên, cựu thư ký cho Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên.

Theo truyền thông Nhà nước Việt Nam, sáng 17/7, Viện Kiểm sát Nhân dân Hà Nội đề nghị 21 người ở nhóm “Nhận hối lộ” mức án từ hai đến 20 năm tù, riêng ông Phạm Trung Kiên bị đề nghị tử hình.

Trong nhóm bị cáo là cựu cán bộ Bộ Ngoại giao, VKS đề nghị phạt Nguyễn Quang Linh, trợ lý của Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh : 7-8 năm; Tô Anh Dũng, cựu thứ trưởng Ngoại giao: 12-13 năm; Nguyễn Hương Lan, cựu cục trưởng Lãnh sự: 18-19 năm; Đỗ Hoàng Tùng, cựu cục phó Lãnh sự: 9-10 năm.

Ở nhóm tội “Chạy án”, Nguyễn Anh Tuấn, cựu phó giám đốc Công an Hà Nội, bị đề nghị 6-7 năm về tội Môi giới hối lộ; Hoàng Văn Hưng, cựu trưởng phòng 5, Cơ quan An ninh Điều tra, Bộ Công an: 19-20 năm về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Phiên xử sơ thẩm đại án “chuyến bay giải cứu” đối với 54 bị cáo bắt đầu từ ngày 11/7 vừa qua và theo dự kiến sẽ kéo dài 30 ngày.

Trong đại dịch COVID-19, kể từ tháng 2/2020, Việt Nam tổ chức hơn 1.000 chuyến bay với mục đích đưa 240 ngàn công dân bị mắc kẹt tại 60 quốc gia và vùng lãnh thổ có dịch về nước.

Riêng Bộ Ngoại giao đã đề xuất Chính phủ duyệt hơn 770 chuyến bay với mục đích vừa nêu; trong đó có 400 chuyến bay “giải cứu”, hơn 370 chuyến bay gọi là “combo”.

Có hai chục doanh nghiệp với hơn 100 pháp nhân tham gia tổ chức các chuyến bay đó. Họ đã nâng giá vé; đặt ra nhiều chi phí “phát sinh” buộc người muốn về nước phải trả.

Kết luận của Cơ quan Điều tra nêu rõ Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng là người phê duyệt kế hoạch tổ chức các chuyến bay giải cứu do Cục Lãnh sự trình, và sau đó gửi đến thành viên trong tổ công tác thuộc năm bộ xin ý kiến.

Kiên sợ án tử hình đến bị tâm thần, Tuấn thương người nên giúp chạy án

Bị cáo Phạm Trung Kiên, cựu thư ký Thứ trưởng Y tế, khai biết tội Nhận hối lộ có thể bị tử hình nên rất ám ảnh, muốn chết để thoát khỏi áp lực, phải điều trị dấu hiệu tâm thần.

Sáng 14/7, trong ngày thứ 4 xét xử 54 bị cáo trong vụ án chuyến bay giải cứu, các luật sư bắt đầu xét hỏi.

Trả lời thẩm vấn của luật sư, bị cáo Kiên nói, đầu năm 2022 phải nằm viện thời gian dài để điều trị Covid-19 vì diễn biến nặng. Khi vừa ra viện, Kiên nhận tin công an điều tra các sai phạm trong tổ chức chuyến bay giải cứu, có liên quan đến mình.

Kiên thường xuyên phải làm việc với cơ quan điều tra. Bị cáo tìm hiểu thấy khung hình phạt của tội Nhận hối lộ rất cao, từ 20 năm đến chung thân hoặc tử hình. “Bị cáo rất sợ, rất ám ảnh nên có dấu hiệu chỉ muốn chết. Bị cáo cũng từng định chết để thoát khỏi áp lực. Sau đó, bị cáo phải nhập Bệnh viện Bạch Mai để điều trị dấu hiệu tâm thần”, Kiên đứng chắp tay phía trước, giọng run rẩy nói.

Trong khi đó, cựu thiếu tướng phó giám đốc Công an Hà Nội Nguyễn Anh Tuấn khai “vì rất thương” em gái kết nghĩa vướng lao lý nên môi giới hối lộ hơn 2,6 triệu USD trong vụ án chuyến bay giải cứu.

Sáng 13/7, ông Nguyễn Anh Tuấn, bị cáo buộc về tội Môi giới hối lộ, trong 41 phút trả lời xét hỏi đã hơn 10 lần nói “rất thương” Nguyễn Thị Thanh Hằng, Phó tổng giám đốc Công ty Bầu Trời Xanh (BlueSky) nên thiết kế cho gặp Hoàng Văn Hưng, Trưởng phòng điều tra của Cục An ninh điều tra, Bộ Công an.

“Tôi rất ân hận về hành vi của mình. Chỉ vì xuất phát từ việc thương người quá nên mới môi giới hối lộ. Tôi mong HĐXX xem xét để cho hưởng khoan hồng”, ông Tuấn nghẹn giọng nói.

Theo ông Tuấn, cuối tháng 1/2022, sau khi vụ án “chuyến bay giải cứu” được khởi tố, Hằng gọi điện thoại nhờ ông hỏi giúp các vấn đề liên quan. Ông Tuấn coi Hằng như em gái trong nhà, “rất thương” nên mới gọi cho Hưng, trưởng phòng điều tra của Cục An ninh điều tra, để hỏi han giúp.

Cựu thứ trưởng Ngoại giao nhận tiền hối lộ nhưng không nghĩ là sai!

Ông Tô Anh Dũng, 59 tuổi, cựu Thứ trưởng Ngoại giao, thừa nhận 37 lần nhận tổng 21,5 tỷ đồng hối lộ trong 327 “chuyến bay giải cứu”, song khẳng định không đòi hỏi, “nhận tiền vì nể nang”.

Thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng, đỉnh cao trí tuệ của người cộng sản vì nghĩ nhận hối lộ không sai chính sách! Hình: Phạm Dự/ VnExpress

Trong ít phút trả lời thẩm vấn, ông Dũng hai lần “xin lỗi” HĐXX do không thể nhớ hết những lần nhận tiền, chỉ có thể liệt kê những khoản lớn nhất mà mình chắc chắn. “Chị Mơ ở Công ty An Bình đưa 8 tỷ rưỡi, chị Hằng Bluesky 5 tỷ, chị Vy ATA 115.000 USD, chị Mai Xa Masterline 30.000 USD, anh Nghĩa ở Công ty Nhật Minh 40.000 USD, Công ty Sao Hà Nội 25.000 USD… còn bao nhiêu, xin thừa nhận như cơ quan điều tra đã quy kết”, cựu thứ trưởng nói chiều nay.

Chủ tọa Vũ Quang Huy sau đó trích các bút lục lời khai và con số cụ thể về 13 doanh nghiệp đã đưa hối lộ. Ông Dũng liên tục gật đầu xác nhận, sau mỗi lần chủ tọa hỏi “đúng không?”.

Cựu thứ trưởng nói toàn bộ các lần nhận tiền đều sau khi chuyến bay đã hoàn thành, đại diện doanh nghiệp đến “báo cáo, cảm ơn”. Ông gặp lại để “lắng nghe, rút kinh nghiệm, có quà thì nhận, vì nể nang chứ không đòi hỏi”.

Khi được hỏi nhận thức về việc làm của mình, ông hạ thấp giọng, cúi đầu trình bày: “Nhưng xin lỗi HĐXX, lúc đó tôi không nhận thức được là mình sai; cũng không nghĩ đã làm gì sai chính sách, không lợi dụng chức vụ để làm khó ai, hết sức tạo điều kiện doanh nghiệp”.

Trong những lời khai báo cuối, ông Dũng nói với giọng nghẹn, đứt quãng, liên tục vò tay vào nhau, khom người lấy tay trái đỡ ngực. Ông cam kết sẽ tác động gia đình khắc phục hết hậu quả. Trước ngày xét xử, ông đã được người nhà nộp hơn 16 tỷ đồng.

Cựu Thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng, quan chức cấp cao nhất bị khởi tố trong giai đoạn một của vụ án, bị đề nghị mức án 12-13 năm tù vì đã nhận hối lộ 21,5 tỷ đồng.

(Tổng hợp RFA/ VnExpress)