Ace Frehley, tay guitar sáng lập và đồng sáng lập của ban nhạc rock huyền thoại Kiss, đã qua đời ở tuổi 74. Được hàng triệu người hâm mộ biết đến với biệt danh “The Spaceman” (Người ngoài hành tinh), Frehley đã góp phần định hình nên một trong những ban nhạc mang tính trình diễn và ảnh hưởng nhất trong lịch sử rock, truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ nhạc sĩ sau này.

Gia đình ông xác nhận Frehley qua đời vào thứ Năm (thứ Sáu theo giờ Úc) tại một bệnh viện ở New Jersey, sau khi gặp biến chứng từ một cú ngã gần đây. “Chúng tôi hoàn toàn tan nát và đau buồn,” gia đình ông viết trong tuyên bố. “Trong những giây phút cuối cùng, chúng tôi may mắn được ở bên cạnh ông, bao quanh ông bằng những lời nói, suy nghĩ, lời cầu nguyện và năng lượng đầy yêu thương, bình yên khi ông rời khỏi thế giới này. Chúng tôi trân quý tất cả những kỷ niệm đẹp nhất, tiếng cười, sức mạnh và lòng tốt mà ông đã dành cho mọi người. Sự ra đi của ông là một mất mát to lớn, vượt ngoài sức tưởng tượng. Khi nhìn lại những thành tựu phi thường trong cuộc đời ông, ký ức về Ace sẽ còn sống mãi.”

Theo báo cáo, Frehley bị ngã trong phòng thu vào cuối tháng 9 và bị chấn thương não khiến ông phải nhập viện nhiều tuần. Vết thương buộc ông phải hủy chuyến lưu diễn năm 2025, vốn đã bị hoãn trước đó vì “vấn đề sức khỏe kéo dài”.

Sinh năm 1951 tại Bronx, New York, với tên khai sinh Paul Daniel Frehley, ông lớn lên trong một gia đình lao động và bắt đầu chơi guitar từ tuổi thiếu niên. Năm 1972, ông trả lời một mẩu quảng cáo của Paul Stanley, Gene Simmons và Peter Criss, những người đang tìm kiếm một tay guitar chính. Đến tháng 1 năm 1973, Kiss chính thức ra đời.

Ban nhạc nhanh chóng có được lượng người hâm mộ trung thành nhờ những màn trình diễn sân khấu bùng nổ, đầy pháo hoa, khói lửa và trang phục hoành tráng. Mỗi thành viên đảm nhận một nhân vật riêng biệt – Frehley là Spaceman (Người ngoài hành tinh), Simmons là Demon (Ác quỷ), Stanley là Starchild (Đứa con của các vì sao) và Criss là Catman (Người mèo). Lối hóa trang đặc trưng cùng phong cách trình diễn mang đậm chất kịch, lấy cảm hứng từ Alice Cooper và New York Dolls, giúp họ nổi bật trong làng nhạc rock thập niên 1970.

Kiss phát hành album đầu tay cùng tên vào năm 1974, tiếp theo là Hotter Than Hell và Dressed to Kill năm 1975, thu hút một lượng fan khổng lồ được gọi là “Kiss Army”. Dù bị giới phê bình đánh giá thấp thời gian đầu, năng lượng và tính trình diễn của họ đã đưa Kiss trở thành một trong những ban nhạc bán chạy và dễ nhận biết nhất lịch sử.

Ace Frehley ăn mừng khi Kiss được vinh danh tại Rock and Roll Hall of Fame vào năm 2014. Hình: Reuters

Frehley nổi tiếng với cây Gibson Les Paul phát sáng và màn solo rực lửa. “Tôi là một hiện tượng lạ – một nhạc sĩ chưa từng được đào tạo bài bản,” ông nói với Guitar World năm 2009. “Tôi không biết đọc nhạc, nhưng tôi lại là một trong những tay guitar nổi tiếng nhất thế giới – thật khó tin, phải không?”

Năm 1978, khi bốn thành viên Kiss đồng loạt phát hành album solo, album của Frehley bán chạy nhất, với bản hit New York Groove (cover từ Russ Ballard). Ông từng nói rằng mình cảm thấy xúc động khi truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ nhạc sĩ: “Tôi chưa bao giờ học một bài học guitar nào cả. Những gì tôi có là thiên bẩm – và thứ đó không thể dạy được.”

Dù đạt nhiều thành công, Frehley rời Kiss năm 1982 vì bất mãn với hướng đi âm nhạc và đấu tranh với chứng nghiện. “Tôi đã rối loạn,” ông thừa nhận sau này. “Tôi tin rằng nếu tiếp tục ở lại nhóm, tôi có thể đã tự hủy hoại chính mình.” Sau đó, ông thành lập Frehley’s Comet, phát hành hai album phòng thu trước khi trở lại solo với Trouble Walkin’ (1989), có sự góp giọng của Peter Criss.

Năm 1996, Frehley tái hợp với Kiss trong chuyến lưu diễn tái ngộ đình đám, kéo dài đến năm 2002. Buổi diễn cuối cùng của ông với nhóm là tại lễ bế mạc Thế vận hội Mùa đông 2002 ở Salt Lake City, Utah. Năm 2014, Kiss được vinh danh tại Đại sảnh Danh vọng Rock & Roll, khẳng định vị thế huyền thoại của họ trong làng nhạc.

Sau khi rời Kiss, Frehley vẫn tiếp tục sáng tác và lưu diễn. Album phòng thu cuối cùng của ông, 10,000 Volts (2024), đứng đầu bảng xếp hạng rock và hard rock của Billboard. Ông cũng được dự kiến nhận Giải Kennedy Center Honors cùng Kiss vào tháng 12 năm nay.

Trong nhiều năm, Frehley có mối quan hệ đầy sóng gió với Gene Simmons và Paul Stanley. Năm 2019, sau khi Simmons công khai nói rằng Frehley bị sa thải vì sử dụng ma túy, Frehley phản pháo gay gắt, khẳng định mình đã cai nghiện 12 năm. “Tôi rời Kiss là do tôi tự quyết định,” ông nói. “Vì anh và Paul là những kẻ thích kiểm soát, không đáng tin và quá khó để làm việc cùng.”

Dù vậy, Stanley và Simmons đã cùng ra tuyên bố tưởng niệm ông: “Chúng tôi vô cùng đau buồn trước sự ra đi của Ace Frehley. Ông là một phần thiết yếu và không thể thay thế trong những chương quan trọng nhất của Kiss. Ông mãi mãi là một phần của di sản Kiss.”

Tay trống Peter Criss, một trong những người sáng lập khác, cũng bày tỏ niềm tiếc thương: “Với trái tim tan vỡ và nỗi buồn sâu sắc, tôi đau đớn khi nói rằng người anh em Ace Frehley đã ra đi. Ông mất trong yên bình, bên gia đình. Là thành viên sáng lập của Kiss và nghệ sĩ solo, Ace đã chạm đến trái tim của hàng triệu người. Di sản của ông sẽ sống mãi trong ngành âm nhạc và trong trái tim của Kiss Army.”

Nhiều ngôi sao rock khác cũng gửi lời tri ân. Tay guitar của Pearl Jam, Mike McCready, nói rằng âm nhạc của Frehley đã khiến anh cầm đàn guitar khi mới 11 tuổi: “Ace là thần tượng, và cũng là người bạn của tôi. Tôi đã nghiên cứu các đoạn solo của ông suốt nhiều năm. Được chơi cùng ông tại Madison Square Garden là giấc mơ thành hiện thực. Nếu không có Ace và Kiss, có lẽ tôi chẳng bao giờ cầm cây đàn guitar. Nghỉ ngơi nhé, Ace – ông đã thay đổi cuộc đời tôi.”

Thủ lĩnh ban nhạc Poison, Bret Michaels, cũng viết: “Ace, người anh em của tôi, tôi không thể cảm ơn ông đủ vì những năm tháng âm nhạc tuyệt vời, những lễ hội chúng ta từng diễn cùng nhau và phần guitar lead của ông trong Nothing But A Good Time. Gửi đến ông tất cả tình yêu và sự kính trọng – hãy yên nghỉ nhé!!!”

Frehley từng nói ông chịu ảnh hưởng từ Jimi Hendrix, Buddy Guy, Jeff Beck, The Rolling Stones, Led Zeppelin và The Who. Tuy nhiên, hàng ngàn tay guitar sau này lại xem chính ông là nguồn cảm hứng. “Nếu biết rằng mình sẽ ảnh hưởng tơi hàng ngàn người chơi guitar,” ông từng đùa, “có lẽ tôi đã chịu luyện tập nhiều hơn.”

Ace Frehley để lại người vợ Jeanette, con gái Monique, anh trai Charles, chị gái Nancy Salvner, cùng nhiều cháu trai và cháu gái.

Với hàng triệu người hâm mộ, những giai điệu, sự cuốn hút và phong thái sân khấu của Frehley đã biến ông thành biểu tượng của thời kỳ hoàng kim nhạc rock.

(Trích từ www.etvts.com.au số 2056 phát hành Thứ Tư 22/10/2025)