Ký Cận 

 

> VIDEO:  Bấm để xem  toàn bộ cuốn video buổi tiệc, diễn văn của các quan khách và các câu hỏi của truyền thông Úc

 

 

 

Vào ngày thứ Năm tuần qua, 14.12.1995. TiVi Tuần-san đã tổ chức kỷ niệm 10 năm ngày tờ báo ra mắt độc giả. Buổi kỷ niệm tương đối không linh đình cho lắm nhưng cuối cùng lại mang tính cách quan trọng ngoài sự dự đoán lúc ban đầu.

 

Không linh đình vì tầng trệt của trụ sở tòa báo (ngày thường là nơi trưng bày sách của Hồng-Anh Thư-xã) chỉ đủ sức chứa tối đa 40 người, và thực đơn hôm đó ngoài sâm-banh, rượu vang và bia ra cũng chỉ có ba, bốn món ăn chơi. Nhưng quan trọng vì thành phần tham dự.

 

Ngoài trên 10 nhân viên tòa soạn và cộng tác viên ra, còn lại toàn là VIP và giới truyền thông.

 

Về phía các tổ chức của người mình thì có chủ tịch CĐNVTD Liên bang Võ Minh Cương, Thượng tọa Thích Quảng Ba (Tu viện Vạn  Hạnh, Canberra), ông Lê Văn Thanh, PCT CĐNVTD Victoria (đại diện cho ông Chủ tịch Nguyễn Việt Long bận không tới được), Chủ tịch Ủy ban Yểm trợ Tỵ nạn Victoria, Luật sư Nguyễn Mạnh Thăng cùng nhiều đại diện cộng đồng, toàn thể.

 

 

Về phía người Việt trong các cơ quan công quyền Úc thì có Luật sư Lưu Tường Quang, Tổng giám đốc SBS Radio, Giáo sư Trang Thomas, Chủ tịch Ủy ban Sắc tộc sự vụ trong chính phủ Kennett, ông Trần Đức Dũng, Tổng Ủy viên Hội đồng thành phố Maribyrnong…

 

Về phía các chính khách Úc có ông John Howard, Lãnh tụ Đối lập liên bang, Thượng nghị sĩ Jim Short, đặc trách Di trú của đối lập liên bang.

 

Không có chính khách nào của đảng Lao Động đương quyền. Dĩ nhiên, đây không phải là một sự sơ sót là việc làm có chủ đích của TiVi Tuần-san.

 

Như độc giả chưa quên, cách đây hai năm, khi trai trương trụ sở mới, TiVi Tuần-san đã mời cả hai “phe”, từ Tổng trưởng Di trú Liên bang Nick Bolkus lẫn “đối thủ” của ông là TNS Jim Short, từ Thủ hiến Victoria Jeff Kennett tới Lãnh tụ Đối lập tiểu bang John Brumby.

 

Tuy nhiên, thời gian sau đó do một số nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan, TiVi Tuần-san đã phải quan hệ nhiều với các chính khách Lao Động và nhất là cứ “được” Tổng trưởng Di trú Liên bang Bolkus mời ăn trưa mỗi năm một lần, cho nên rất dễ bị hiểu lầm là “thiên Lao Động”. Vì thế nên lần này chỉ mời bên Đối lập cho cân bằng.

 

Hơn nữa, trong lúc các phe đều đang ráo riết vận động cho cuộc tổng tuyển cử, việc mời Lãnh tụ Đối lập liên bang tới để các nhân vật đại diện cộng đồng Việt Nam có dịp trao đổi lập trường, bày tỏ ý kiến, nguyện vọng cũng là một điều cần thiết. Thiết nghĩ Thủ tướng Keating và ông Tổng trưởng Di trú Bolkus cũng nên…  thông cảm cho TiVi Tuần-san!

 

 

Cuối cùng, không thể không nói tới lực lượng ký giả, phóng viên truyền thanh truyền hình. Ngoài Quốc Việt của SBS Radio Melbourne ra còn có người của 5 đài truyền hình, của các báo The Age, Herald Sun và báo địa phương. Báo và đài phát thanh thì thường chỉ đi một người là đủ nhưng mấy đài truyền hình thì ít nhất phải có 2 (một quay phim, một tà-loọc đi theo xách đồ nghề), riêng đài ABC.TV (đài số 2) có tới 4 mạng. Người và đồ nghề bày điện ra đã chiếm mất một nửa diện tích căn phòng!

 

Thành thử ra, tuy mang danh là “ăn”mừng Tivi Tuần-san tròn 10 tuổi, nhưng ra vẻ mọi người tham dự sẽ không có thì giờ ăn vì kẻ thì lo hỏi, kẻ lo quay phim chụp hình, người trả lời phỏng vấn… Mà hình như đó cũng chính là chủ đích của người đứng ra tổ chức vậy!

 

 

Ai bảo Tự Do hẹp lượng với di dân?

 

 

Trước khi chính thức bắt đầu buổi kỷ niệm, ông John Howard đã được ông chủ bút TiVi Tuần-san Nguyễn Hồng Anh đưa lên lầu quan sát phòng ốc và phương tiện làm việc của nhân viên, cũng như tường thuật, giải thích cho ông về quá trình phát triển của tờ báo, từ lúc mới có 32 trang đánh máy, bỏ dấu bằng tay cho tới ngày nay. (Mặc dù chỉ có thế nhưng các phóng viên truyền hình “yêu nghề” cũng chen chúc nhau theo lên lầu để quay phim, thâu băng với hy vọng ông Howard có thể nổi hứng tuyên bố câu gì giật gân chăng?)

 

 

Buổi kỷ niệm chính thức bắt đầu lúc 10 giờ 30 sáng. Sau diễn văn chào mừng của ông Chủ bút TiVi Tuần-san Nguyễn Hồng Anh (xin xem nguyên văn trong số báo này), ông John Howard đã được mời phát biểu.

 

Trước hết, ông cám ơn ông Nguyễn Hồng Anh về việc đã mời mình và chúc mừng TiVi Tuần-san nhân dịp tròn 10 tuổi. Tiếp theo, ông ca tụng sự thành công của TiVi Tuần-san và nói thêm rằng việc này đã phản ảnh sự thành công của cộng đồng Việt Nam tại Úc trong 10 năm qua nói riêng, và của hàng ngàn, hàng ngàn trường hợp thành công của các sắc di dân khác trong thời gian 40, 50 năm qua nói chung.

 

Sau khi ca ngợi sự đóng góp của cộng đồng người Việt vào nền văn hóa cũng như các lãnh vực khác trong đời sống của nước Úc, ông Howard còn cho biết ông luôn nhớ rằng một số rất lớn trong tập thể người Việt hiện định cư tại Úc là những người phải bỏ nước ra đi vì nhân quyền bị chà đạp, từ đó ông nhận thức được rằng vấn đề nhân quyền luôn là quan tâm hàng đầu của cộng đồng người Việt.

 

Ông nói rằng ông rất hãnh diện về việc chính phủ Tự do của Thủ tướng Malcom Fraser, mà hồi đó ông là một thành viên, đã là chính phủ đầu tiên của Úc đề ra chính sách thu nhận thuyền nhân Đông Dương, đa số là người Việt vào cuối thập niên 70 và trong những năm kế tiếp. Theo ông, nếu tính theo tỷ lệ dân số thì vào thời gian đó, Úc là quốc gia nhận nhiều tỵ nạn Đông Dương hơn bất cứ quốc gia nào khác trên thế giới. Và đối với những người cho rằng chính phủ Tự do thiếu tinh thần nhân đạo, hẹp lượng với di dân, thì thực tế nói trên sẽ là câu trả lời thích đáng nhất!

 

 

Bù lại, cũng theo lời ông Howard, chính sách mở rộng vòng tay đó của chính phủ Úc đã được đền đáp bằng những đóng góp quan trọng mà những người mới đến đã thực hiện tại quê hương thứ hai này. Ông nhấn mạnh:

 

“Hơn hai hết, tôi nhiệt liệt tán thành và hoan nghênh tinh thần hòa nhập vào xã hội mới trong khi vẫn giữ được các giá trị truyền thống của mình. Nhờ vậy, cộng đồng Việt Nam đã đóng một vai trò sinh động trong xã hội Úc…TiVi Tuần-san là một thí dụ điển hình về tinh thần này. Tôi xin có lời ca ngợi ông Nguyễn Hồng Anh cùng toàn thể nhân viên của tờ báo và cầu chúc các bạn tiếp tục thành công trong thời gian 10 năm hay có thể là 20,30 năm nữa!”.

 

Lãnh tụ Đối lập Liên bang cũng nhân dịp này cám ơn và ca tụng Thượng nghị sĩ  Jim Short, một người hoạt động hăng say và luôn sát cánh với cộng đồng Việt Nam trong nhiều năm qua, đã giúp ông (Howard) rất nhiều trong việc tìm hiểu và gần gũi hơn với cộng đồng người Việt.

 

Cuối cùng, ông Howard đã nhân dịp này gởi lời chức Giáng Sinh vui vẻ và năm 1996 thịnh vượng tới toàn thể cộng đồng Việt Nam, và một lần nữa cám ơn cộng đồng Việt Nam về những đóng góp trong thời gian qua. Ông kết thúc phần phát biểu của mình:

 

“Thay mặt cho đảng Tự Do, tôi xin bày tỏ tình thân hữu và đón nhận cộng động Việt Nam trong công cuộc xây dựng nước Úc, đất nước của CHÚNG TA.”

 

 

Hòa nhập-Nhân quyền-Thuyền nhân

 

Sau ông John Howard, Thượng tọa Thích Quảng Ba, với tư cách là một nhà lãnh đạo tinh thần trong cộng đồng người Việt, đã được mời phát biểu. Trước hết, Thầy Quảng Ba đã chức mừng TiVi Tuần-san và cho rằng trong 10 năm qua, tờ báo đã giữ một vai trò quan trọng trong việc cung ứng cho độc giả không chỉ có tin tức ở Úc, ở hải ngoại mà còn, quan trọng nhất, là những tin tức xác thực và mau chóng về tình hình, diễn tiến nơi quê nhà. Đặc biệt là trong những năm gầy đây, khi mà Giáo hội Phật giáo trong nước bị nhà cầm quyền CSVN ra sức đàn áp, TiVi Tuần-san, với hàng chục ngàn độc giả trên khắp nước Úc, đã đóng góp một cách rất hiệu quả vào công cuộc tranh đấu cho nhân quyền, cho tự do tín ngưỡng bằng cách mau chóng loan tải tin tức cũng như sốt sắng phổ biến những thông tin của giáo hội trong nước cũng như ở hải ngoại.

 

 

Tiếp theo, Thầy Quảng Ba đã không bỏ lỡ cơ hội này để trình bày với Lãnh tụ Đối lập liên bang và các cơ quan truyền thông về việc nhà cầm quyền CSVN đàn áp Giáo hội Phật giáo trong nước, cũng như bày tỏ mối quan tâm của mình về việc cưỡng bách hồi hương thuyền nhân, (xin đọc thêm bài ghi nhận của phóng viên Hoài Hương, cũng trong số báo này).

 

Sau TT Thích Quảng Ba tới ông Võ Minh Cương, Chủ tịch CĐNVTD liên bang phát biểu. Sau khi chúc mừng Tivi Tuần-san, ông Cương đã tái xác định 3 vấn đề quan trọng nhất mà cộng động Việt Nam hằng quan tâm, đó là:

 

– An cư lạc nghiệp tại Úc

– Số phận các thuyền nhân

– Nhân quyền tại Việt Nam.

 

Ông cương nói rằng cử tri gốc Việt bầu cho đảng nào là tùy thuộc chính sách của đảng đó về 3 vấn đề nói trên. Sau khi bày tỏ lòng biết ơn trước sự giúp đỡ của tất cả các chính đảng đã dành cho người Việt trong những năm qua, và ông Cương đã đặc biệt cám ơn ông John Howard, TNS Jim Short về lập trường cương quyết của hai ông trước tình trạng vi phạm nhân quyền tại Việt Nam hiện nay.

Cuối cùng, ông Cương nói:

 

“ Chúng tôi sẽ giải thích với đồng bào của chúng tôi về lập trường này, và TiVi Tuần-san, với số lượng độc giả cao và uy tín sẵn có, sẽ đóng một vai trò quan yếu trong việc loan tải, phổ biến những điều này”.

 

Thủ lãnh John Howard chụp hình lưu niệm với một số nhân vật trong cộng đồng Việt Nam tại Úc Châu

 

 

Nói và làm

 

 

Vào hai ngày trước đó, các nhà báo, phóng viên Úc đã “xúi” chủ bút TiVi Tuần-san sắp xếp một thời gian khoảng 30 phút để họ “quay” Lãnh tụ Đối lập liên bang, nhưng dĩ nhiên ông Nguyễn Hồng Anh không thể đi ra ngoài nguyên tắc “ngoại giao”. Bởi vì mời người ta tới “ăn mừng” mà lại để cho các phóng viên “mần thịt” thì mang tiếng chết.

 

Tuy nhiên, trong diễn văn chào mừng của mình, ông Nguyễn Hồng Anh cũng đã khôn khéo nhắc tới chữ “thảo luận” (discuss) cho nên ông Howard cũng hiểu ý. Do đó, sau phần phát biểu của ông Võ Minh Cương, ông Howard đã dành ra mấy phút để trả lời các câu hỏi của các nhà báo, phóng viên truyền thanh truyền hình (xin đọc bài của Hoài Hương).

 

Nhưng đó chỉ là phần đặt câu hỏi một cách chính thức. Sau khi ông Howard cùng ông Nguyễn Hồng Anh cắt bánh sinh nhật thứ 10 của tờ báo, phần hỏi bán chính thức, sôi nổi hơn, mới bắt đầu. Không chỉ có ông John Howard, mà cả TNS Jim Short, Thầy Thích Quảng Ba, ông Võ Minh Cương, Giáo sư Nguyễn Ngọc Phách, Luật sư Nguyễn Mạnh Thăng, Họa sĩ AK,  Cựu Phó thị trưởng Footscray Hồ Thị Quỳnh Mai…, đều trở thành mục tiêu phỏng vấn của nhà báo, phóng viên Úc.

 

Trong khung cảnh “hỗn loạn” đó, ông Howard đang quay bên này quay bên kia để trả lời mọi người thì bàn tay cầm ly rượu sâm-banh của ông sơ ý đụng phải lưng ông Đặng Công Hậu (Hội tương trợ phát triển cộng đồng), làm rượu sánh ra ngoài, đổ lên lưng áo ông Hậu.

 

Dĩ nhiên, chẳng ai có lỗi (lỗi tại cái phòng chật) nhưng ông Howard lập tức ngưng nói chuyện, đặt ly xuống bàn rồi lấy khăn giấy (tissue) lau lưng áo cho ông Hậu. Ông Hậu cười bảo “không sao đâu” nhưng ông Howard cứ tiếp tục lau, miệng nói “Tự Do luôn giúp đỡ mọi người” (Liberal are always helpful). Mọi người được dịp cười thỏa thích.

 

Rất có thể sau đó có phóng viên đã kể lại sự việc này với Thủ tướng Paul Keating cho nên thủ tướng mới bảo là ông Howard tới TiVi Tuần-san với mục đích “săn phiếu người Việt”.

 

 

Công tâm mà nói, nếu ông Howard quả thực có ý định “săn phiếu” thì hôm ấy ông đã thành công. Ngay cả các phóng viên Úc cũng không thể than phiền điều gì. Trước đó, lúc ông Howard cắt bánh sinh nhật của TiVi Tuần-san, một số chụp hình không kịp hoặc không len vào tận nơi được, yêu cầu ông cắt lại và ông đã vui vẻ làm theo lời họ, tươi cười cầm dao cắt thêm một lần nữa, cắt thật lâu, chẳng khác nào một chú rể đang trình diễn để cho bác phó nhòm chụp hình!.

 

Thành thử ra câu nói “các chính khách chỉ nói chứ không làm”, đem áp dụng vào trường hợp của ông Howard hôm thứ Năm tuần qua coi bộ không đúng lắm. Cứ cho là ông đóng kịch thì ít nhất ông cũng có công đóng kịch, tức là có ý nể nang người đối diện. Từ đó, người ta hy vọng ông cũng không đến nỗi như một số chính khách ma đầu, miệng thì mị dân nhưng thực tế lại coi dân như cỏ rác, muốn làm gì thì làm, muốn tăng thuế thì tăng, muốn đón tiếp, chiêu đãi tên đồ tể nào thì cứ việc lấy tiền thuế của dân ra mà xài vung vít…

 

Nhưng kể cả trong trường hợp có đặt dấu hỏi về thiện chí của ông Howard, người viết cũng không thể nào nghi ngờ tấm lòng của TNS Jim Short. Người Việt nào gặp ông dù chỉ mới một lần cũng đã thấy mến, nói gì tới những người đã từng biết ông qua bao cuộc vận động cho nhân quyền trong suốt mấy năm qua. Hôm nay, ông là một trong những người cuối cùng ra về, bởi vì ông không chỉ bị phóng viên Quốc Việt (SBS Radio/Melbourne) phỏng vấn mà hầu như người Việt nào hiện diện cũng có vấn đề muốn thảo luận hoặc trình bày với ông.

 

 

Riêng ông Howard, sau khi vui vẻ chụp hình lưu niệm với tất cả các đại diện cộng đồng cũng như Tòa soạn và thân hữu của TiVi Tuần-san, đã ra về vào lúc 11 giờ 40. Như một thông lệ, các phóng viên lại ùa chạy theo, khiến người đi đường ngạc nhiên, ngơ ngác nhìn nhau, không hiểu chuyện gì xảy ra.

 

 

Chọn mặt gởi vàng hay Giao trứng cho ác?

 

Dĩ nhiên, như ông Võ Minh Cương đã nói trong phần phát biểu của mình, ba vấn đề quan tâm hàng đầu của cử tri gốc Việt là an cư lạc nghiệp, số phận thuyền nhân và nhân quyền trong nước. Vì thế, họ sẽ dồn phiếu cho đảng nào có chính sách đúng đắn và nhất là đã có những HÀNH ĐỘNG cụ thể trong 3 lãnh vực nói trên.

 

 

Việc TiVi Tuần-san mời Lãnh tụ Đối lập liên bang tới nhân dịp kỷ niệm đệ thập chu niên chỉ có mục đích giúp một bên có dịp tìm hiểu nguyện vọng người dân, một bên có cơ hội đạo đạt ý kiến của mình, chứ không thể coi là một cuộc lốp-bi cho Liên minh Đối lập (cũng giống như cách đây mấy tháng, trong buổi ăn trưa do Tổng trưởng Di trú Bolkus mời, khi bị ông ta hỏi độc giả của TiVi Tuần-san thích bỏ phiếu cho đảng nào, ông Nguyễn Hồng Anh đã trả lời thẳng thắn: có bỏ cho Lao Động hay không còn tùy thuộc vào chính sách di trú của ông bộ trưởng).

 

Và nếu mục đích chỉ có thế thì TiVi Tuần-san đã thành công mỹ mãn. Dù báo chí, đài truyền thanh truyền hình Úc có tường thuật một cách có lợi cho Tự do hay có lợi cho Lao động thì cộng đồng cử tri gốc Việt cũng đã được họ nhắc nhở tới. Tức là công nhận tầm quan trọng của lá phiếu của những công dân Úc gốc Việt.

 

Ký Cận

 

TiVi Tuần-san  số  508  phát hành ngày 20.12.1995