Trong khi những tiết lộ về gian lận tài chính, rửa tiền từ “Hồ sơ Panama” đang gây sửng sốt, nhiều lãnh đạo đã khẳng định sẽ điều tra hoặc bác bỏ có liên quan.

Hồ sơ Panama bao gồm 11.5 triệu trang tài liệu được thu thập khoảng thời gian từ những năm 1970 đến tháng 12.2015 và được hơn 370 phóng viên từ hơn 80 quốc gia khác nhau điều tra, thẩm định, những người tác nghiệp bằng hơn 25 ngôn ngữ. Tài liệu này sau đó được cung cấp cho hơn 100 hãng truyền thông trên thế giới. Khoảng 140 chính trị gia của hơn 50 nước cũng như các nhân vật nổi tiếng đã được nêu tên trong bộ hồ sơ mật này.

Hồ sơ Panama, được tờ nhật báo Sueddeutsche Zeitung (Đức) công bố đầu tiên hôm 3.4, dựa vào một nguồn tin ẩn danh “tay trong” thuộc Mossack Fonseca – một công ty luật có trụ sở chính đặt tại Panama, bao gồm các tài liệu có từ cách đây gần 40 năm, với các chi tiết về hơn 214,000 thực thể có mối liên hệ với công dân ở hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Trong số những bị nêu tên trong hồ sơ có các nguyên thủ quốc gia, các trợ lý của các nguyên thủ, và các quan chức được bầu ra. Những người này đều bị cáo buộc có hành động trốn thuế, rửa tiền phi pháp thông qua các công ty ma (shell company) mà Mossack Fonseca đứng ra tạo dựng.

Đặc biệt có 12 lãnh đạo quốc tế đương nhiệm và đã thôi nhiệm có tên trong tài liệu. Hơn 60 họ hàng, người thân của các lãnh đạo cùng các chính trị gia cũng bị nêu tên.

 

Các lãnh đạo thế giới có tên trong tài liệu. Photo Courtesy:Telegraph

Tuy nhiên, có một điều khiến nhiều người tự hỏi vì sao trong tài liệu này đa phần đều là những cái tên mà Mỹ không mấy ưa thích. Các mục tiêu bị đánh phá thậm chí còn được “tính toán kĩ hơn”, với kết quả là những câu chuyện chống lại những người như Tổng thống Nga Vladimir Putin, một số quan chức trong Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA), ngôi sao thể thao…

Theo bài bình luận trên báo Fortune, họ đã đặt ra một câu hỏi là tại sao trong số hơn 100 đối tác truyền thông được hợp tác công bố thông tin chỉ có rất ít hãng truyền thông của Mỹ cụ thể là Miami Herald và Charlotte Observer, trong khi lại vắng mặt hoàn toàn những tên tuổi lớn như New York Times, Washington Post hay Wall Street Journal.

Liên đoàn nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) cũng không bình luận việc tại sao chỉ lựa chọn một số hãng truyền thông nhất định để hợp tác công bố thông tin. Trả lời phỏng vấn trang Mashable, Phó giám đốc ICIJ Marina Walker nói rằng một số hãng hãng truyền thông của Mỹ không được mời tham dự bởi “sự cởi mở sẵn sàng là hết sức cần thiết”, song bà nhấn mạnh không loại trừ khả năng hợp tác vớiNew York TimeshayWashington Post.

Trong khi đó điện Cẩm Linh cũng tỏ vẻ hoài nghi khi đưa ra một tuyên bố rằng, họ là mục tiêu của một âm mưu nhằm khiến Nga bất ổn sau khi một số người thân tín của Tổng thống Vladimir Putin bị nêu tên trong vụ rò rỉ thông tin tài chính lớn nhất từ trước tới nay.

Tại Ái Nhĩ Lan, hơn 16,000 người dân đã ký đơn kiến nghị Thủ tướng Sigmundur David Gunnlaugsson từ chức sau khi tên ông xuất hiện trong những tài liệu tài chính của hãng Mossack Fonseca vừa bị rò rỉ. Đảng đối lập nước này cho biết sẽ yêu cầu tổ chức một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm trong tuần này đối với người đứng đầu chính phủ.

 

Người Iceland biểu tình rầm rộ sau tiết lộ của Hồ sơ Panama. Photo Courtesy: Reuters

Nhiều tờ báo đưa tin, các tài liệu này cho thấy ông Gunnlaugsson và vợ, bà Anna Sigurlaug Palsdottir, dùng Cty Wintris ở vùng lãnh thổ British Virgin Islands thuộc Vương quốc Anh để che giấu những khoản đầu tư hàng triệu đô la Mỹ. Nhưng Thủ tướng Gunnlaugsson hôm 3.4 bác bỏ những tài liệu này và gọi đó là “cuộc săn phù thủy” nhằm vào vợ chồng ông.

Thủ tướng Ái Nhĩ Lan nói: “Tôi chắc chắn sẽ không từ chức, bởi vì sự thật là vợ tôi luôn nộp thuế đầy đủ. Chúng ta cũng thấy vợ tôi đã tránh những xung đột lợi ích bằng việc đầu tư vào các công ty tại Iceland. Cùng với đó, tôi là một nhà chính trị và chúng tôi cùng đặt lợi ích của người dân lên trên lợi ích của gia đình”.

Các nước kiên quyết đòi điều tra vụ bê bối

Cũng vào ngày hôm qua 4.4, Tổng thống Pháp Francois Hollande cam kết, Pháp sẽ thực hiện quy trình tố tụng nếu loạt tài liệu rò rỉ thực sự được phơi bày các thương vụ ở nước ngoài của nhiều cá nhân giàu có. “Tất cả thông tin được tiết lộ sẽ dẫn đến những cuộc điều tra của cơ quan thuế và các quy trình tố tụng”, ông Hollande nói. Tổng thống Pháp còn cảm ơn “những người thổi còi” vì đã đưa “tài liệu Panama” (dữ liệu tài chính của hãng Mossack Fonseca) ra ánh sáng.

Cùng ngày, Cơ quan Thuế Úc cho biết họ đang điều tra hơn 800 khách hàng giàu có người Úc liên quan các giao dịch tài chính bí mật. Cơ quan Thuế Tân Tây Lan thông báo, họ đang phối hợp các đối tác xử lý thuế để thu thập thông tin chi tiết về bất kỳ người dân Tân Tây Lan nào liên quan Mossack Fonseca.

Người phát ngôn của Thủ tướng Đức Angela Merkel, ông Steffen Seibert, cho rằng: “Với chúng tôi, có một điều rõ ràng là áp lực từ cộng đồng quốc tế lên các quốc gia như Panama phải tiếp tục ở mức cao, để họ có những bước đi xa hơn trong việc tạo ra sự minh bạch”.

Tổng thống Panama Juan Carlos Varela khẳng định nước ông sẽ hợp tác với “bất kỳ chính phủ nào hay cuộc điều tra nào” diễn ra sau những tiết lộ trên. Dù vậy ông cũng tuyên bố sẽ “bảo vệ hình ảnh của đất nước chúng tôi”.

Tổng hợp