Đó lẽ ra là chuyến bay thường lệ kéo dài 2 giờ, chở 132 người từ một thành phố lớn của Trung Quốc tới một thành phố khác ở miền nam nước này. Thế nhưng sau khi khởi hành được hơn 1 giờ đồng hồ, chuyến bay MU5735 của hãng Phương Đông (China Eastern) đã đột ngột lao xuống ở mức gần như rơi thẳng đứng.

Chiếc phi cơ Boeing 737-800 đã lao xuống đất ở tốc độ hàng ngàn bộ một giây, đâm sầm xuống một vùng đồi núi và nổ, cháy dữ dội. Chiếc phi cơ có vẻ như đã vỡ tan do tác động của vụ tai nạn. Nhưng các nhóm tìm kiếm rà soát khu rừng núi ở Ngô Châu thuộc tỉnh Quảng Tây đã tìm thấy xác máy bay cháy đen với những đồ dùng, mảnh vỡ và một số thi thể vương vãi xung quanh.

Họ cũng đã tìm thấy một vật vô cùng quan trọng để xác định nguyên do vụ tai nạn, đó là một trong hai hộp đen của máy bay. Chiếc hộp đen ghi lại âm thanh trong buồng lái bị hư hại bên ngoài, nhưng phần nội dung ghi bên trong vẫn còn nguyên vẹn.

Các nhà điều tra hy vọng thiết bị này sẽ giải thích được lý do tai nạn, vốn đang làm các chuyên gia hàng không bối rối. Điều gì đã khiến cho chiếc phi cơ đột ngột lao thẳng xuống đất như vậy?

Dưới đây là những điều chúng ta đã biết cho đến nay.

Không có gì bất thường trước khi máy bay đột ngột lao xuống

Các quan chức của hãng hàng không và của ngành hàng không nói rằng họ không phát hiện được bất kỳ lỗi nào đối với chiếc phi cơ gặp nạn, cũng không có bất kỳ quan ngại nào về các điều kiện diễn ra trong khi bay.

Các quan chức hàng không, cứu hộ và của hãng China Eastern trong cuộc họp báo hôm thứ Tư. Photo courtesy: Reuters via BBC

Cơ quan quản lý hàng không dân dụng Trung Quốc (CAAC) nói rằng chiếc phi cơ gặp nạn mới hoạt động chưa đầy bảy năm, và đã vượt qua mọi bước kiểm tra trước khi cất cánh.

Khi ở trên không, chiếc phi cơ cũng bay theo hành lang bay thông thường, qua các vùng thời tiết “không nguy hiểm”, Mao Yanfeng, người đứng đầu bộ phận điều tra máy bay của CAAC, nói.

Các nhân viên kiểm soát không lưu đã liên lạc với chiếc phi cơ cho tới ngay sát khi nó lao đầu xuống, và sau đó họ đã không nhận được bất kỳ phản ứng nào trước các cuộc gọi khẩn cấp.

“Việc một chiếc phi cơ đang bay rồi đột ngột lao xuống như thế này là điều vô cùng bất thường,” Tiến sĩ Sonya Brown, chuyên gia hàng không từ Đại học New South Wales, nói.

Bà nói rằng rất khó để xác định nguyên do, nhưng nói “thực sự là có hai trường phái suy luận và tôi tại thời điểm này không chắc là trường phái nào chính xác”.

Một thuyết là có sự “hỏng hóc chết người” ở phần đuôi ngang của máy bay, là phần ở phía sau nhằm giữ ổn định cho chiếc phi cơ và giữ cho phi cơ bay theo đúng hướng dịch chuyển.

Điều này có thể khiến cho chiếc máy bay bị lao xuống như những gì đã xảy ra.”Có thể là do hỏng hóc cơ khí – chẳng hạn như ở bộ phận giữ điều chỉnh ổn định hướng bay (runaway stabiliser),” bà nói.

Một thuyết khác, đó là có sự phá hoại – thuyết này ngày càng được nhiều chuyên gia nhắc tới.

“Thật không may là chúng ta đã từng chứng kiến điều này trong ngành hàng không,” Tiến sĩ Brown nói.

Bà nhắc tới vụ tai nạn chuyến bay 9525 của hãng Germanwings hồi 2015, khi một phụ lái cho lao chiếc Airbus chở 150 người xuống vùng núi Alps của Pháp, khiến toàn bộ những người trên khoang thiệt mạng.

Chúng ta biết gì về các phi công?

Có ba phi công trên chiếc trên chuyến bay, các quan chức của hãng China Easstern cho biết hôm thứ Tư. Một trong ba người có mặt để quan sát nhằm học hỏi kinh nghiệm.

Cơ trưởng đã có 6.709 giờ bay, còn cơ phó thứ nhất và thứ hai có 31.769 và 556 giờ bay mỗi người.

“Từ những gì chúng ta biết thì hoạt động của ba phi công đều ổn và cuộc sống gia đình họ tương đối hài hòa,” phát ngôn viên của hãng hàng không, Shangguan Xuemin nói.

Ông xác nhận rằng thông thường thì hãng chỉ cử hai phi công thực hiện các chuyến bay chặng ngắn, theo đúng tiêu chuẩn hoạt động của ngành hàng không.

Hôm thứ Năm, một số hãng tin Trung Quốc đã bắt đầu nêu danh các phi công và gia đình họ. Nhưng chi tiết này vẫn chưa được giới chức xác nhận.

Các hộp đen cho chúng ta biết gì?

Giới chức đã gửi hộp ghi âm nội dung âm thanh trong buồng lái, được tìm thấy hôm thứ Tư, tới phòng thí nghiệm ở Bắc Kinh. Người ta hy vọng là các dữ liệu sẽ được nhanh chóng giải mã.

Hộp đen này là hộp thứ nhất được tìm thấy, đã bị móp méo do tác động của vụ tai nạn nhưng dữ liệu bên trong có vẻ như vẫn ổn định, các quan chức nói.

“Nếu như chiếc phi cơ này bị cố tình cho lao xuống thì hộp đen sẽ rất hữu ích, bởi vì mọi thông tin đều sẽ được nó ghi lại. Hộp đen này ghi lại toàn bộ các âm thanh phát ra trong buồng lái. Tất cả những gì họ nói, hoặc nếu như có ai đó đột nhập vào buồng lái, hay có những âm thanh báo động vang lên,” Tiến sĩ Brown nói.

Còn một hộp đen nữa, là hộp ghi dữ liệu chuyến bay, hiện vẫn chưa được tìm thấy. Hộp đen này có thể cung cấp thông tin về các cài đặt, dữ liệu về không khí và các yếu tố khác giúp làm rõ bất kỳ vấn đề hỏng hóc kỹ thuật nào, nếu có.

Các nhà điều tra Trung Quốc đã mời các chuyên gia hàng không Hoa Kỳ cùng tham gia điều tra do chiếc phi cơ Boeing được sản xuất tại Hoa Kỳ.

Nguồn: Frances Mao/ BBC News