Trong bài “Úc-Trung: quan hệ ngày càng xấu” tuần qua, người viết có nhắc sự việc Tổng trưởng Quốc phòng Úc tuyên bố tại Câu lạc bộ Báo chí Quốc gia ở Canberra là Úc sẽ không cúi đầu trước Trung Cộng (TC) và cho rằng nếu chiếm được Đài Loan, TC sẽ chiếm đảo Senkaku hiện do Nhật làm chủ mà TC cho là của họ với tên gọi Điếu Ngư, và sau đó TC sẽ làm thay đổi trật tự khu vực và trở thành mối đe dọa an ninh và thịnh vượng của Úc.

Hôm Thứ Tư tuần qua một chiếc tàu ngầm nguyên tử của Trung Cộng đã được một vệ tinh thấy đi qua eo biển Đài Loan bởi tàu ngầm này nổi lên mặt nước. Việc tàu ngầm Lớp Type-094 trồi lên mặt nước là chuyện bất thường, chứng tỏa TC muốn phô trương sức mạnh trên biển của họ sau khi đã cho các chiến đấu cơ liên tục xâm phạm vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan gần đây.

Vì vậy, qua ngày Thứ Năm khi đọc diễn văn trực tuyến trước Cơ quan Nghiên cứu Chính sách Quốc gia Đài Loan, cựu Thủ tướng Nhật Zhinzo Abe đã dùng diễn đàn này để gởi một một cảnh cáo tới Chủ tịch Tập Cận Bình: “Bất cứ một cuộc xâm lăng vũ lực nào đối với Đài Loan đều chứng tỏ là một đe dọa nghiêm trọng đối với Nhật. Một cuộc khủng hoảng Đài Loan sẽ là khủng hoảng của Nhật và như vậy là khủng hoảng cho liên minh Mỹ-Nhật. Hỡi những người ở Bắc Kinh, đặc biệt là Chủ tịch Tập Cận Bình, chớ bao giờ hiểu nhầm về điều này nhé!”.

Ông  Shinzo Abe là một chính khách hàng đầu của Nhật, chủ trương hiện đại hóa và gia tăng sức mạnh quốc phòng Nhật, là “cha đẻ” Đối thoại Bốn bên (The Quad – Bộ tứ Kim cương) và là người chủ trương ngăn chận sự bành trướng của Trung Cộng. Là thủ tướng tại vị lâu nhất của Nhật trong ba thập niên qua và đã từ chức vào tháng 9 năm ngoái, nhưng ông Abe vẫn còn ảnh hưởng mạnh trên chính trường Nhật. Trước đó ông Abe còn nói cuộc âm lăng Đài Loan là một cuộc phiêu lưu quân sự, một hành động tự sát về kinh tế.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao TC Hoa Xuân Oánh đã triệu tập Đại sứ Nhật  Hideo Tarumi ở Bắc Kinh để phản đối, cho rằng việc ông Abe ủng hộ Đài Loan là một sự can thiệp thô bạo vào nội bộ TC. Đại sứ Nhật trả lời Nhật không bàn luận về phát biểu của những cựu thủ tướng.

Thủ tướng đương nhiệm của Nhật, Fumio Kishida nói căng thẳng ở Eo biển Đài Loan sẽ có thể trở thành vấn đề ngoại giao nghiêm trọng mà nước ông phải đối mặt. Ông Kishida nói Nhật Bản cần tìm cách hợp tác với Đài Loan và các quốc gia cùng chia sẻ các giá trị tự do, dân chủ và pháp quyền.

Sự hợp tác này đã được thể hiện rõ rằng bằng những cuộc tập trận giữa Nhật và các đồng minh do Nhật dẫn đầu trong 10 ngày tại Thái Bình dương tuần qua bao gồm tàu chiến của Mỹ, Nhật, Úc, Canada và Đức. Nói chuyện với truyền thông được mời lên sân hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson để nhìn các chiến đấu cơ tàng hình mới F-35 mới nhất cất cánh và hạ cánh, Phó Đô đốc Karl Thomas, tư lệnh Đệ thất hạm đội Mỹ nói trong thời gian qua, có hai mẫu hạm USS Ronald Reagan và USS carl Vinson tham dự, nhưng với một vùng biển quá rộng, nếu muốn chiến đấu, Mỹ cần có bốn, thậm chí sáu, bay hay 8 mẫu hạm trong khu vực nàythì tốt hơn.

TC hiện đã đóng được một chiếc vào năm 2019, đang tự đóng chiếc mẫu hạm thứ hai và sẽ hoạt động vào năm 2024, và theo đánh giá của tình báo, sẽ đóng thêm chiếc tàu sân bay thứ ba. Vì Mỹ, Úc và Nhật sẽ là những đồng minh sẽ cùng chiến đấu nếu Đài Loan bị tấn công, Nhật đang cho tân trang hai chiếc tàu sân bay trực thăng để có thể đón chiến đấu cơ F-35 hạ cánh  vì máy bay siêu thanh tàng hình này có thể lên xuống thẳng như trực thăng.

Tại sao Nhật phải gia tăng ngân sách quốc phòng gấp đôi và chuẩn bị chiến tranh?  Bởi so với Úc, TC sẽ tấn công Nhật trước để chiếm đảo Senkaku và có thể đe dọa cả đảo Okinawa được Nhật sáp nhập vào năm 1879 mà hiện nay TC chưa công khai “đòi lại” chủ quyền, đồng thời để rửa mối nhục từng bị Nhật đô hộ.

Nguyễn Hồng-Anh (TVTS 1863)