Nga sẽ tấn công Ukraine là điều người ta dự đoán bấy lâu, sau khi Putin chiếm bán đảo Crimea vào năm 2014 mà thế giới chẳng làm gì được viên cựu đại tá KGB của thời Liên Xô. Từ cuối năm ngoái, Nga điều động quân dọc biên giới với Ukraine và số quân hiện nay đã lên tới khoảng 130,000 lính, ép buộc Hoa Kỳ và Tây phương hứa không bao giờ cho Ukraine gia nhập khối NATO vì vấn đề “an ninh” của Nga. Nhưng Hiến pháp của Ukraine năm 2019 đã được tu chính với “ước nguyện” Ukraine phải gia nhập NATO và được quốc hội thông qua với 334 thuận và 35 chống. Đó là vấn đề an ninh và chủ quyền của dân Ukraine. Dù chỉ là David chống Goliath, họ không còn lựa chọn khác: tự do dân chủ và nô lệ độc tài.

Cuối tuần qua, Tổng thống Joe Biden đã có cuộc nói chuyện viễn liên lần thứ ba với Tổng thống Vladimir Putin kéo dài hơn một tiếng đồng hồ trong đó hai bên vẫn cáo buộc nhau làm tình hình trở nên căng thẳng. Tổng thống Biden vẫn duy trì chủ trương sẽ trả đũa một cách chưa từng thấy về mặt kinh tế nếu Nga xâm lăng Ukraine, tuy nhiên ông vẫn nói Mỹ sẽ không đưa quân sang tham chiến với Ukraine. Hành động Mỹ chỉ đưa 3,000 binh sĩ sang các nước Đông Âu cho thấy Tổng thống Biden bỏ ngỏ trước tham vọng phiêu lưu quân sự của Putin.

Việc Nga tấn công rõ nét hơn đầu tháng này nhưng khi Putin qua Bắc Kinh dự lễ khai mạc thế vận hội. Hai nước công khai cam kết xây dựng một “đối tác không giới hạn” làm người ta càng tin chiến tranh Nga-Ukraine đã gần kề, tuy nhiên người ta nghĩ  Tập Cận Bình đã yêu cầu Putin dời ngày tấn công sau khi Thế vận hội chấm dứt vì sĩ diện mà Tập đã bỏ công và tiền của để tạo danh tiếng cho Trung Cộng qua các cuộc tranh tài thể thao mà chỉ có Bắc Kinh là thành phố duy nhất tổ chức hai thế vận hội cùng một nơi. Tuy nhiên, các biến chuyển dồn dập ở trên bộ cũng như trên biển cho thấy tin tức tình báo Mỹ có thể đúng khi họ nói rằng Nga sẽ tấn công Ukraine vào Thứ Tư này bằng các cuộc dội bom và bắn hỏa tiễn trước khi bộ binh vượt biên giới Nga và nước đồng minh Belarus sang Ukraine và Thủ đô Kiev sẽ thất thủ trong vòng 72 tiếng đồng hồ.

Nhận xét này của tình báo Mỹ đáng tin vì  tuần qua Tổng thống Biden kêu gọi công dân Mỹ hãy mau chóng rời Ukraine vì chiến tranh có thể bùng nổ bất cứ lúc nào và Mỹ sẽ không thể di tản hay bảo vệ họ một khi có chiến tranh. Trên 10 quốc gia trong đó có Úc cũng làm như vậy qua lời tuyên bố của Thủ tướng Scott Morrison và Ngoại trưởng Marise Payne vào cuối tuần qua. Ngày Chủ Nhật, Mỹ đã đóng cửa tòa đại sứ ở Kiev và dời các nhân viên tới trụ sở tạm thời ở thành phố Lviv về phía viễn tây, chỉ cách biên giới Ba Lan khoảng 70 cây số. Canada và Úc cũng tạm thời dời sứ quán về Lviv.

Tại Úc, Bộ trưởng Quốc phòng Peter Dutton nói một trận chiến xảy ra ở Ukraine sẽ có ảnh hưởng đến an ninh ở vùng Ấn độ Thái bình dương, sẽ khiến Trung Cộng mạnh dạn và bạo tay hơn nữa trong việc sát nhập Đài Loan, làm Hoa Kỳ chia trí và giá cả năng lượng gia tăng.

Tại sao Hoa Kỳ không quá mặn mà với Ukraine? Bởi Ukraine không phải là thành viên NATO, một tổ chức lập ra để chống Liên Xô và bất cứ nước nào tấn công một hội viên, thì các thành viên khác có nhiệm vụ phải bảo vệ. Mà con đường Ukraine trở thành hội viên còn xa bởi nước này không thỏa mãn điều kiện các thành viên khác đặt ra như giải quyết vấn đề sắc tộc thiểu số mà Hung Gia Lợi đòi hỏi. Hoa Kỳ cho rằng Liên Âu phải có nhiệm vụ bảo vệ Ukraine, nhưng Đức và vài nước khác trong Liên Âu lại ngại ngùng vì sợ đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 2 từ Nga bị cắt đứt.

Nga và Tàu đang lợi dụng Ukraine và Đài Loan để vẽ lại bản đồ địa chính trị trong đó Trung Cộng có tham vọng làm bá chủ cả thế giới như Ngoại trưởng Mỹ Blinken tuyên bố tại Melbourne. Tập và Putin là những bạo chúa làm lãnh tụ suốt đời. Nếu không gây chiến hôm nay thì vài năm nữa họ cũng sẽ làm. Nhưng thế chiến thứ ba sẽ là chiến tranh kinh khủng nhất mà nhân loại sẽ chứng kiến. Các lãnh tụ Tây phương và các nước dân chủ phải  cùng nhau đứng lên trước khi quá muộn.

Trích Xã luận báo giấy TVTS số 1873 phát hành 16.2.2022