Thủ tướng Tony Abbott tiếp đón Thủ tướng Nhật Shinzo Abe tới Hạ viên Úc hôm 8.7. Photo Courtesy: Guardian

Trong bài phát biểu tại Lưỡng viện Quốc hội Úc vào hôm 8.7, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã bày tỏ sự tiếc thương đối với những binh sĩ Úc đã phải hy sinh trong thế chiến thứ II. Bài phát biểu của thủ tướng Nhật được diễn ra ngay ngày đầu tiên ông đến thăm Úc.

Trong khi đó Thủ tướng Úc Tony Abbott bày tỏ sự nể phục đối với phẩm chất và ý thức của binh sĩ Nhật thời chiến.

Thủ tướng Nhật Bản nhấn mạnh mong muốn mối quan hệ giữa hai nước được phát triển không ngừng. Ông nói cả Úc và Nhật là hai quốc gia đều yêu chuộng hòa bình, tự do, dân chủ, nhân quyền và chế độ pháp quyền.

Ông Abe nói ông “nghẹn lời” khi muốn nói về nỗi thất vọng của mình trước những “thanh thiếu niên Úc với tương lai tươi sáng” đã thiệt mạng vì cuộc chiến với quân đội Nhật Bản trong Thế chiến thứ II.

Thủ tướng Abe nhấn mạnh rằng: “Đại diện cho người dân Nhật Bản và nói thay cho nước Nhật, tôi xin lỗi chân thành tới những người đã mất đi sự sống”. Ông còn nói: “Lời thề hòa bình của Nhật Bản vẫn còn nguyên giá trị ngày nay. Tôi sẽ không bao giờ thay đổi điều đó”.

Thủ tướng Abe, nhà lãnh đạo Nhật Bản đầu tiên phát biểu trước nghị viện Úc, cho biết ông muốn biến nước Nhật thành một nước có đóng góp nhiều hơn cho hòa bình trong khu vực và không chỉ có vậy. Ông nhấn mạnh nhu cầu giải quyết các tranh chấp thông qua biện pháp hòa bình.

Nhắc lại trận động đất vào năm 2011 Nhật phải đối mặt, Thủ tướng Nhật đã bày tỏ sự biết ơn vì Úc đã luôn “ở bên cạnh” và giúp đỡ Nhật trong những lúc khó khăn.

Chuyến thăm của ông Abe là chuyến thăm song phương đầu tiên của một thủ tướng Nhật tới Úc từ năm 2002, dù năm 2007, ông từng thăm Úc để tham dự hội nghị thượng đỉnh APEC ở Sydney.

Trong chuyến thăm này, hai nhà lãnh đạo dự kiến sẽ ký những thỏa thuận hợp tác kinh tế giữa hai nước. Thỏa thuận này được ông Abbott gọi là “thỏa thuận thương mại tự do đầu tiên Nhật Bản ký với một nền kinh tế phát triển lớn”.

Ông Abe cũng thông báo với Quốc hội Úc rằng, cũng giống như thỏa thuận mà Nhật từng ký với Mỹ và Anh, Nhật sẽ hoàn tất thỏa thuận về chuyển giao thiết bị và công nghệ quốc phòng với Úc.

Trong chuyến thăm này, Thủ tướng Abe cũng rất muốn tăng cường việc nhập khẩu khí đốt hóa lỏng vào Nhật từ Úc và Papua New Guinea, điểm đến tiếp theo của ông Abe, do những lo ngại về tình hình biển Đông và việc khởi động lại các nhà máy hạt nhân ở Nhật gặp nhiều khó khăn.

Trong một hoạt động khác ở Úc ngày 8.7, ông Abe đã nói Nhật Bản luôn mở rộng cửa và sẵn sàng thương lượng với Trung Quốc về những căng thẳng hiện tại.

Tổng hợp