Cựu công tố viên Tòa Hình sự Quốc tế (CPI) Carla Del Ponte kêu gọi Tòa nhanh chóng phát lệnh bắt giữ tổng thống Nga Vladimir Putin vì chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine. Vị công tố viên nổi tiếng thế giới với các vụ điều tra quốc tế về nạn diệt chủng ở Rwanda và về chiến tranh ở Nam Tư cũ cuối tuần qua khẳng định «Putin là tội phạm chiến tranh ».

Trả lời nhật báo Le Temps của Thụy Sỹ, thẩm phán Carla Del Ponte, 75 tuổi, cựu công tố viên Tòa hình sự quốc tế (CPI) hôm 02/04 nhấn mạnh việc ban hành lệnh truy nã quốc tế là điều cần thiết để buộc tổng thống Nga Vladimir Putin và các nhà lãnh đạo khác của Nga phải chịu trách nhiệm về những tội ác mà họ đã gây ra ở Ukraina kể từ khi quân đội Nga xâm lược Ukraina vào ngày 24/02/2022.

Đối với cựu công tố viên Tòa CPI, việc ban bố lệnh bắt giữ là tín hiệu cho thấy «hoạt động điều tra đã được tiến hành» và đây là «công cụ duy nhất đang tồn tại cho phép bắt thủ phạm gây tội ác chiến tranh và đưa người này ra trước công lý quốc tế ».

Bà Carla Del Ponte giải thích việc ban bố lệnh như vậy không không có nghĩa là Putin sẽ bị bắt, vì nếu Putin chỉ ở Nga, việc bắt ông ta sẽ không bao giờ xảy ra, nhưng trát của Tòa CPI sẽ khiến tổng thống Nga không thể rời khỏi đất nước và đây đã là một tín hiệu quan trọng cho thấy có nhiều quốc gia chống lại Putin.

Cơ quan công tố của Tòa CPI, có trụ sở tại The Hague, sau khi nhận được sự ủng hộ của hơn 40 quốc gia thành viên, ngay từ ngày 03/03 đã mở một cuộc điều tra sơ bộ về các tội ác chiến tranh có thể xảy ra ở Ukraina.

Thẩm phán Carla Del Ponte khẳng định với báo Le Temps là Tòa CPI phải tìm được các bằng chứng buộc tội các lãnh đạo cấp cao về chính trị và quân sự và «điều khó khăn là làm sao đi đến tận cùng chuỗi mệnh lệnh để xác định ai đã lên kế hoạch và ra lệnh thực hiện những tội ác chiến tranh đó».

AFP nhắc lại Ukraine không ký kết ước Quy chế Roma thành lập Tòa Hình sự Quốc tế CPI vào năm 1998, nhưng đến năm 2014 Kiev đã công nhận thẩm quyền của Tòa đối với các tội ác xảy ra trên lãnh thổ Ukraine. Còn Nga đã rút khỏi Quy chế Roma vào năm 2016.

Tổ chức Nhân quyền Human Rights Watch hôm 03/04 cho biết đã tập hợp bằng chứng về các tội ác chiến tranh do quân đội Nga gây ra, trong đó có việc quân đội Nga vi phạm luật chiến tranh nhắm vào thường dân Ukraina, ở những khu vực mà họ chiếm đóng tại các vùng Tchernigiv, Kharkiv và Kiev, những vụ cưỡng hiếp và hành quyết người dân ở Kharkiv, Bucha, gần Kiev hoặc ở làng Staryi Bykiv, trong vùng Tchernigiv.

Trong ngày 02/04, đức giáo hoàng Phanxicô để ngỏ khả năng đến thăm Ukraine theo lời mời của tổng thống Zelensky. Có mặt tại Malta, Đức giáo hoàng đã có những lời lẽ mạnh mẽ khi nói đến chiến tranh.  ĐGH Phanxicô lấy làm tiếc về việc «một người có quyền lực nào đó, đáng tiếc là đang bị cầm tù trong sự tự phụ lỗi thời về các lợi ích dân tộc chủ nghĩa, đang xúi giục và kích động các cuộc xung đột».

Theo RFI