Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt chiến tranh Ukraine đã đạt được những bước tiến đáng kể sau cuộc gặp tại dinh thự Mar-a-Lago, bang Florida. Tuy nhiên, cả hai nhà lãnh đạo đều thừa nhận vẫn còn những “vấn đề gai góc”, đặc biệt là câu chuyện lãnh thổ, chưa thể giải quyết dứt điểm.

Phát biểu với báo chí, ông Trump mô tả cuộc gặp là “tuyệt vời” nhưng nhấn mạnh rằng một hoặc hai vấn đề then chốt vẫn còn tồn tại, trong đó nổi bật nhất là tranh chấp lãnh thổ giữa Ukraine và Nga. Tổng thống Zelensky cho biết hai bên đã thống nhất được khoảng 90% nội dung trong kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm, trong khi ông Trump nói rằng các bảo đảm an ninh dành cho Ukraine đã “hoàn tất gần 95%”.

Theo ông Zelensky, các nhóm đàm phán của Mỹ và Ukraine sẽ tiếp tục gặp nhau vào tuần tới để bàn sâu hơn về những vấn đề còn lại, với mục tiêu chấm dứt cuộc chiến đã kéo dài gần bốn năm kể từ khi Nga mở cuộc xâm lược toàn diện Ukraine vào tháng 2/2022. Ông khẳng định các cuộc trao đổi vừa qua là “thực chất” và đánh giá cao những tiến triển mà hai bên đạt được trong thời gian gần đây.

Một trong những điểm gây tranh cãi lớn nhất là đề xuất liên quan đến vùng Donbas ở miền đông Ukraine. Ông Trump cho biết ý tưởng biến khu vực này thành vùng phi quân sự vẫn chưa được thống nhất. Hiện Nga kiểm soát khoảng 75% tỉnh Donetsk và gần như toàn bộ tỉnh Luhansk, hai khu vực hợp thành Donbas. Moscow yêu cầu Ukraine rút quân khỏi phần lãnh thổ nhỏ còn lại ở đây, trong khi Kyiv khẳng định Donbas có thể trở thành khu kinh tế tự do do Ukraine kiểm soát.

Lập trường của ông Trump về các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng đã nhiều lần thay đổi. Trước đó, ông từng gợi ý Ukraine có thể giành lại các khu vực này, rồi sau đó lại thừa nhận đây là một bài toán “rất khó”, dù tin rằng cuối cùng vẫn có thể tìm ra giải pháp. Về bảo đảm an ninh, dù tuyên bố đã gần hoàn tất, ông Trump chưa đưa ra cam kết cụ thể về việc triển khai quân đội hay hỗ trợ hậu cần lâu dài cho Ukraine.

Tổng thống Mỹ cũng để ngỏ khả năng tổ chức đàm phán ba bên giữa Mỹ, Nga và Ukraine vào “thời điểm thích hợp”. Tuy mong muốn sớm đưa cuộc chiến Nga–Ukraine vào danh sách các xung đột mà ông tuyên bố đã giúp chấm dứt, ông Trump cảnh báo rằng nếu đàm phán đổ vỡ hoặc diễn ra không suôn sẻ, chiến tranh có thể vẫn tiếp diễn.

Trước đó, ông Trump đã điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Theo cố vấn đối ngoại Nga Yuri Ushakov, cuộc gọi do ông Trump chủ động và hai bên đã trao đổi về các đề xuất mới của EU và Ukraine. Phía Nga cho rằng một lệnh ngừng bắn tạm thời do EU và Ukraine đề xuất chỉ làm kéo dài xung đột, và Moscow không mặn mà với ý tưởng cho Ukraine tổ chức trưng cầu dân ý.

Trong khi đó, các nhà lãnh đạo châu Âu tỏ ra thận trọng nhưng ghi nhận tiến triển. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đánh giá tích cực các cuộc đàm phán tại Florida, đồng thời nhấn mạnh nhu cầu bảo đảm an ninh vững chắc cho Ukraine ngay từ đầu.

Dù bầu không khí đàm phán mang màu sắc lạc quan hơn, giới quan sát cho rằng vẫn chưa có bằng chứng cụ thể cho thấy hòa bình lâu dài đang đến gần. Những câu hỏi cốt lõi về nhượng bộ lãnh thổ, bảo đảm an ninh và phản ứng cuối cùng của Nga vẫn chưa có lời giải, khiến con đường chấm dứt chiến tranh Ukraine tiếp tục đầy bất trắc.