Hồng  y Robert Prevost được tôn vinh là Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên, nhưng cũng là người Mỹ Latinh, một nhà truyền giáo, một người phục vụ suốt đời cho người nghèo và là người ôn hòa được nhiều người tin tưởng, người đã hứa vào thời điểm quan trọng sẽ đoàn kết giáo hội  và 1.4 tỷ tín đồ trên toàn thế giới.

Mật nghị chỉ mất 2 ngày và qua 4 cuộc bỏ phiếu, đã chọn Hồng y Prevost là vị giáo hoàng thứ 267, là một thời gian mật nghị ngắn kỷ lục.

Điều này nói lên sự tin tưởng của hồng y đoàn 133 người, nói lên sự hợp nhất và tin tưởng người kế vị cố Giáo hoàng Francis.

Ở Rome có câu quen thuộc: Người nào vào Mật nghị như giáo hoàng, bước ra là hồng y.

Giáo hoàng Leo XIV: Người phục vụ suốt đời cho người nghèo và là người đoàn kết vĩ đại

Không có gì ngạc nhiên khi người đàn ông 69 tuổi, trước đây được gọi là Robert Prevost, đã cố kìm nước mắt khi bước lên ban công Vatican giữa tiếng hò reo vang dội của đám đông tại Quảng trường Thánh Peter ở Rome sau khi các đồng nghiệp giáo hoàng của ông chọn ông làm nhà lãnh đạo mới của họ.

Đây là hành trình khó có thể xảy ra nhất đối với một cậu bé lớn lên ở phía nam Chicago khắc nghiệt, sinh hoạt tại một giáo xứ nhỏ, ăn ở các quán pizza và xem đội bóng chày White Sox yêu quý của mình. Bây giờ ngài đang đứng trong bộ áo choàng giáo hoàng mới lộng lẫy màu đỏ và vàng, nhìn xuống Rome, với ánh mắt và sự mong đợi của thế giới đổ dồn về ngài.

“Bình an cho tất cả mọi người”, ngài nói với đám đông ngay sau khi khói trắng bốc lên từ Vatican, tiết lộ rằng một Giáo hoàng mới đã được chọn sau chỉ bốn cuộc bỏ phiếu kín. “Chúng ta có thể là một giáo hội truyền giáo, một giáo hội xây dựng những cây cầu, luôn mở cửa chào đón mọi người – giống như ở quảng trường này, để chào đón mọi người, trong lòng bác ái, đối thoại và tình yêu thương”.

Tại Hoa Kỳ, khắp cả nước đã diễn ra lễ ăn mừng khi có tin tức rằng, lần đầu tiên trong lịch sử gần 2000 năm của giáo hội, một người Mỹ đã được chọn cho vinh dự này.

Tổng thống Donald Trump, người đã khiến một số người ở Vatican khó chịu vào tuần trước khi quảng bá hình ảnh mình là Giáo hoàng trên mạng xã hội, đã chúc mừng Giáo hoàng mới.

“Thật vinh dự khi biết rằng ngài là Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên”, ông Trump đăng. “Thật phấn khích và thật là một Vinh dự Lớn cho Đất nước chúng ta. Tôi mong được gặp Giáo hoàng Leo XIV. Đó sẽ là một khoảnh khắc rất có ý nghĩa!”

Ông Trump đôi khi đã xung đột với cố Giáo hoàng Francis và Giáo hoàng Leo XIV mới đắc cử trước đó đã sử dụng phương tiện truyền thông xã hội để khuếch đại sự chỉ trích đối với các chính sách của Tổng thống, đặc biệt là lập trường cứng rắn về nhập cư của ông.

Vào tháng 4, tài khoản dưới tên của Hồng y Prevost đã chia sẻ bình luận từ một nhà văn Công giáo, người đã hỏi liệu ông Trump và Tổng thống Nayib Bukele của El Salvador có thấy “nỗi đau khổ” do chính sách nhập cư của họ gây ra hay không.

Giáo hoàng Leo cũng đã chỉ trích JD Vance trên X gần đây, chỉ trích Phó Tổng thống Hoa Kỳ vì quan điểm của ông về Chúa Jesus và chia sẻ một bài đăng lên án những tuyên bố của ông về chính sách trục xuất người nhập cư.

Tại Úc, Thủ tướng Anthony Albanese đã chúc mừng tân giáo hoàng, nói rằng sự lãnh đạo của Giáo hoàng Leo diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với Giáo hội Công giáo và thế giới. “Tôi sẽ mời Đức Thánh Cha Leo đến Úc để tham dự Đại hội Thánh Thể Quốc tế được tổ chức một cách đầy tự hào vào năm 2028”, Thủ tướng cho biết.

Giáo hoàng Leo là người đầu tiên tu dòng Augustin được bầu làm người đứng đầu Giáo hội Công giáo.

Gia đình người Mỹ của Ngài, cha là giáo viên và mẹ là thủ thư, có tổ tiên là người Pháp, Ý và Tây Ban Nha.

Mặc dù Đức Giáo hoàng ban đầu tốt nghiệp ngành toán tại Đại học Pennsylvania, nhưng sau đó Ngài đã lấy bằng tiến sĩ luật giáo hội tại Rome.

Nhưng trong phần lớn cuộc đời, Leo sống bên ngoài quê hương Hoa Kỳ của mình. Ngài đã dành 20 năm ở Peru với tư cách là một nhà truyền giáo, trong thời gian đó, Ngài thường cưỡi ngựa đến những ngôi làng nhỏ trên núi.

Giống như Đức Phanxicô, Giáo hoàng Leo tập trung vào các vấn đề công lý xã hội và người nghèo và những người thiệt thòi.

Nữ Tổng thống Peru Dina Boluarte cho biết Leo đã trở thành công dân Peru vào năm 2015 và rằng “ngài đã gieo hy vọng vào đất nước chúng tôi, sát cánh cùng những người cần giúp đỡ nhất và chia sẻ niềm vui với người dân chúng tôi”.

“Ngài đã chọn trở thành một trong số chúng ta, sống giữa chúng ta và mang trong tim mình đức tin, văn hóa và ước mơ của quốc gia này,” bà Boluarte nói.

Thật phù hợp khi tân giáo hoàng lấy tên giáo hoàng để vinh danh Đức Leo XIII, được biết đến là cha đẻ của công lý xã hội vào đầu thế kỷ 20. Đức Leo XIV được coi là một người trung dung có thể tiếp tục công việc của Đức Phanxicô, nhưng với cách cư xử công bằng và bình tĩnh hơn.

Sau thời gian ở Peru, Đức Leo chuyển đến Rome và thăng tiến qua các cấp bậc của Vatican, cuối cùng đứng đầu Bộ Giám mục Vatican, nơi chọn các giám mục cho các giáo phận trên khắp thế giới. (Cameron Stewart  & Jacquelin Magnay)

Giáo hoàng Leo XIV cử hành thánh lễ đầu tiên của ngài. Photo: Reuters

Leo XIV: một con sư tử mới lãnh đạo Giáo hội

Giáo hoàng đầu tiên của Hoa Kỳ phải đối mặt với những thách thức to lớn, không chỉ là những chia rẽ sâu sắc trong giáo hội. Nhưng đừng nhầm lẫn – về phong cách, có lẽ về bản chất, Giáo hoàng này là một sự điều chỉnh nghiêm túc từ sự hỗn loạn của những năm tháng của Giáo hoàng Francis.

Giáo hoàng Leo XIV, trước đây là Hồng y Robert Prevost, người Mỹ đầu tiên trở thành giáo hoàng, là một sự lựa chọn kỳ diệu thể hiện hàng ngàn lần đầu tiên.

Cảnh khi tên của ngài  được tiết lộ và ngài bước ra ban công của giáo hoàng, Giáo hoàng thứ 267, để đọc phát biểu trước đám đông trông thật uy nghiêm. Tất cả các nghi lễ và nghi thức, tất cả sự hùng vĩ và tính liên tục, nhưng tất cả những điểm nhấn phổ biến – giáo hội của quần chúng với hàng ngàn người tụ tập tại Quảng trường Thánh Peter để thoáng nhìn Giáo hoàng mới – của một thể chế đã đứng vững trong mọi cơn bão và thử thách trong suốt 2000 năm qua.

Là người Mỹ đầu tiên ngồi trên ngai vàng của Thánh Peter, ngài không được đám đông biết đến nhiều như một cá nhân, nhưng họ yêu mến ông như Giáo hoàng mới của họ.

Có hai điều nổi bật. Bài phát biểu của ngài trước tiên là cầu khẩn Chúa. Công lý xã hội, những thách thức của giáo hội, lời kêu gọi nhân loại trên toàn cầu – tất cả những điều này đều có trong bài phát biểu ngắn gọn của ngài. Nhưng trên hết, ngài đã nói bằng lời của Chúa Kitô: “Bình an cho anh em.”

Điều đáng chú ý khác là ngài đã chọn trang phục truyền thống của giáo hoàng, không giống như Giáo hoàng Francis, người đã tránh xa chúng. Chúng ta không nên suy diễn quá nhiều về điều đó, nhưng đó là một cử chỉ hướng tới truyền thống, bản sắc Công giáo, sự tiếp nối sâu sắc nhất của thể chế, gần như là lòng tốt đối với những người Công giáo truyền thống.

Có vẻ như trong mật nghị gồm 133 hồng y đã bầu ông, cả phe tự do và phe bảo thủ đều có thiểu số ngăn cản. Một nhà cách mạng về giáo lý có thể hoàn thành cuộc cách mạng của Francis, hoặc một người cực kỳ bảo thủ có thể đã cố gắng khôi phục hoàn toàn, không thể có được đa số hai phần ba cần thiết.

Vì vậy, mật nghị đã làm những gì mà mật nghị thường làm. Họ đã chọn thỏa hiệp. Ngài đã học toán và triết học trước khi gia nhập dòng tu Augustin của các linh mục Công giáo. Ngài đã lấy bằng về thần học và luật giáo luật. Chỉ riêng điều đó đã đánh dấu ngài là một sự thay đổi lớn so với Giáo hoàng Francis, người không kiên nhẫn với luật giáo luật.

Leo là một nhà truyền giáo ở Peru trong gần hai thập kỷ, phục vụ với tư cách là một linh mục giáo xứ, một giảng viên chủng viện và một giám mục. Ngài trở thành người đứng đầu toàn cầu của dòng Augustin trước khi Giáo hoàng  Francis phong ngài làm hồng y và bổ nhiệm ông làm người đứng đầu văn phòng chọn giám mục trên toàn thế giới. (Greg Sheridan)

Đảng Cộng sản Trung Quốc dưới triều Giáo hoàng Leo XIV

Giáo hoàng Leo XIV đã xuất hiện trên ban công trung tâm của Vương cung thánh đường Thánh Peter vào thứ năm (ngày 8 tháng 5) và có bài phát biểu đầu tiên trước đám đông reo hò tại Vatican.

Chắc chắn, ngài sẽ hướng đến những mục tiêu cao cả hơn. Và giáo hội  cần một con sư tử, với tất cả lòng dũng cảm của Thánh John Paul II, chứ không phải một con rối.

Phản ứng với những diễn biến trong thế giới thế tục là một phần trong vai trò của giáo hoàng.

Tuy nhiên, các cuộc tấn công vào công việc và giá trị cốt lõi của giáo hội đang đến nhanh chóng và dày đặc từ những nơi nguy hiểm hơn là Hoa Kỳ. Nếu Giáo hoàng Leo muốn tôn trọng tuyên bố của mình trên ban công rằng nhiệm vụ của ngài là “cùng bước đi với các bạn, như một giáo hội thống nhất luôn tìm kiếm hòa bình, công lý, luôn cố gắng làm việc như những người đàn ông và phụ nữ trung thành với Chúa Giê-su Ki-tô, không sợ hãi, để công bố phúc âm, để trở thành những nhà truyền giáo”, ngài sẽ cần phải nhìn gần hơn giáo hội, vào hiệp ước bảy năm của Vatican với Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Mặc dù hiệp ước được thiết kế để củng cố quyền lực của giáo hội tại Trung Quốc, nhưng vị thế của giáo hội đã phải chịu hai đòn giáng mạnh trong những tuần gần đây.

Đầu tiên, ĐCSTQ đã coi thường Vatican, bất chấp hiệp ước bằng cách hành động đơn phương bổ nhiệm hai giám mục mới tại Thượng Hải và Tân Hương mà không tham khảo ý kiến, trong khi ngôi giáo hoàng bị bỏ trống sau khi Giáo hoàng Francis qua đời.

Thứ đến, từ ngày 1 tháng 5, họ đã áp dụng các lệnh trừng phạt hình sự nghiêm khắc để trấn áp hoạt động truyền giáo, mạch sống của phần lớn công việc của giáo hội.

Sự sẵn sàng phản ứng của Giáo hoàng Leo sẽ là phép thử cho sự độc lập của ngài và sức mạnh, bất kể ngài có tái bổ nhiệm người đã xây dựng thỏa thuận, đó là Hồng y Pietro Parolin, làm ngoại trưởng nữa hay không. (Tess Livingstone)

Tổng hợp từ The Australian