Trong chuyến công du Vatican hôm thứ Năm, Vua Charles III đã trở thành quốc vương Anh đầu tiên trong 500 năm cầu nguyện công khai cùng một Giáo hoàng, đánh dấu bước ngoặt mang tính lịch sử trong quan hệ giữa Hoàng gia Anh và Tòa Thánh – vốn bị chia cắt từ thời Cải cách Tôn giáo thế kỷ XVI.

Buổi cầu nguyện chung diễn ra dưới mái vòm tráng lệ của Nhà nguyện Sistine, nơi Michelangelo vẽ kiệt tác trên trần, với sự chủ trì của Giáo hoàng Leo XIV và Tổng giám mục Stephen Cottrell của Anh giáo. Chủ đề buổi lễ xoay quanh việc “bảo vệ công trình sáng tạo” – mối quan tâm lâu dài của Vua Charles và cũng là trọng tâm trong triều đại mới của Giáo hoàng Leo. Đây là sự kiện đầu tiên kể từ thời Cải cách mà một Giáo hoàng và một quốc vương Anh cùng cầu nguyện, thể hiện bước tiến lớn trong nỗ lực hàn gắn giữa Công giáo và Anh giáo.

Nhà vua và Hoàng hậu Camilla đến Rome tối hôm trước, nhằm tham dự Năm Thánh Jubilee – sự kiện tôn giáo trọng đại diễn ra mỗi 25 năm. Tại sân bay Ciampino, họ được đón bởi đại sứ Anh tại Tòa Thánh cùng các quan chức Vatican. Giới chức hai bên xem đây là “thời khắc quan trọng” trong tiến trình hòa giải giữa Hoàng gia Anh và Giáo hội Công giáo, vốn chia rẽ từ năm 1534 khi vua Henry VIII tách khỏi Rome để lập nên Giáo hội Anh.

Linh mục Martin Browne, phụ trách bộ phận “Thúc đẩy Hiệp nhất Kitô giáo” của Vatican, nhận định: “Khó có thể đánh giá hết tầm quan trọng của chuyến thăm này. Đây là lần đầu tiên một chuyến thăm hoàng gia mang chiều kích đại kết thực sự, nhằm hàn gắn mối quan hệ giữa Vatican, Giáo hội Anh và khối Anh giáo toàn cầu.”

Sau buổi cầu nguyện tại Sistine, nhà vua và hoàng hậu tiếp tục tham dự lễ cầu nguyện đại kết tại Vương cung Thánh đường Thánh Phaolô Ngoại Thành – nơi có mộ Thánh Phaolô, từng được các quốc vương Anh tài trợ tu bổ. Nhân dịp này, Giáo hoàng Leo phong tặng Vua Charles danh hiệu “Huynh đệ Hoàng gia của Thánh Phaolô” – biểu tượng của “tình hiệp thông thiêng liêng”. Giáo hội cũng chế tác một ghế ngai đặc biệt mang huy hiệu hoàng gia và dòng chữ Latin “Ut unum sint” (Xin cho họ nên một) để dành vĩnh viễn cho các đời vua sau.

Đáp lại, Vua Charles phong tặng Giáo hoàng Leo danh hiệu “Huynh đệ Giáo hoàng của Nhà nguyện St. George, Lâu đài Windsor” và Hiệp sĩ Đại Thập tự của Huân chương Bath, vốn là vinh dự cao nhất dành cho nguyên thủ quốc gia. Ngoài ra, Giáo hoàng còn phong tặng Vua và Hoàng hậu tước vị Hiệp sĩ và Phu nhân của Huân chương Piô IX.

Chuyến công du kết thúc với buổi tiếp tân tại Đại học Giáo hoàng Beda, nơi đào tạo linh mục cho khối Thịnh vượng Chung. Trong khi đó, Hoàng hậu Camilla gặp gỡ sáu nữ tu thuộc Liên hiệp Bề trên Tổng quyền Quốc tế, những người hoạt động trong lĩnh vực trao quyền cho phụ nữ và giáo dục trẻ em gái.

Dù quá khứ từng đầy sóng gió, quan hệ giữa Hoàng gia Anh và Tòa Thánh nay được đánh giá là nồng ấm và tôn trọng lẫn nhau. Hai bên thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ từ năm 1982. Trước đây, khi còn là Thái tử, Charles từng năm lần đến Vatican, còn Nữ hoàng Elizabeth II đã gặp năm đời Giáo hoàng.

Giáo sư sử học Giáo hội Diarmaid MacCulloch (Đại học Oxford) nhận xét: “Dù có những lời đồn đoán quá mức, song việc Vatican dành cho Vua Charles sự trọng thị chính thức như vậy mang ý nghĩa thực sự. Đó là một cử chỉ thiện chí hiếm có – và mọi thiện chí đều đáng quý.”

Chuyến đi mang tính hòa giải này của nhà vua diễn ra giữa lúc bê bối của Hoàng tử Andrew tiếp tục làm rung chuyển Hoàng gia ở quê nhà.