< ?xml:namespace prefix = "o" ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter (trái) và người đồng cấp Nhật Bản Gen Nakatani (phải) trong chuyến thăm Tokyo đang diễn ra. Photo Courtsy: Thomas Peter/Reuters

Mỹ – Nhật sẽ cùng nhau sửa đổi nhiều nguyên tắc quốc phòng để mang lại nhiều lợi ích cho cả hai bên, trong đó quân đội Nhật sẽ có thêm nhiều quyền hạn mới, bao gồm việc được hành động khi quân đội Mỹ bị một nước thứ 3 đe dọa.

Vào hôm 8.4 trong chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter tới Tokyo, bộ trưởng hai nước đã nhất trí đẩy nhanh việc cập nhật các nguyên tắc chỉ đạo hợp tác quốc phòng song phương, dự kiến sẽ được công bố vào cuối tháng này, khi các Bộ trưởng Quốc phòng và Ngoại giao hai nước tiến hành đối thoại an ninh tại Washington.

Tại cuộc họp báo nhân chuyến thăm này, ông Carter khẳng định: “Các nguyên tắc chỉ đạo mới sẽ thay đổi quan hệ liên minh Mỹ-Nhật, mở rộng cơ hội để các lực lượng vũ trang Mỹ và lực lượng phòng vệ (SDF) Nhật Bản hợp tác không ngừng”.

Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1997, Mỹ và Nhật Bản quyết định sửa đội các nguyên tắc chỉ đạo quốc phòng, theo đó xác định vai trò của quân đội Mỹ và SDF trong các tình huống bất ngờ. Ngoài ra sự tăng cường hợp tác được tiến hành trước khi Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tới Washington, đánh dấu một sự phát triển vượt bậc trong quan hệ quân sự Mỹ – Nhật.

Việc hai nước thống nhất thay đổi nhiều nguyên tắc quốc phòng diễn ra sau khi Thủ tướng Abe tiến hành thay đổi lại cách thức Nhật sẽ sử dụng sức mạnh quân sự của mình, vốn bị hạn chế nghặt nghèo kể từ Thế chiến II, để cho phép quân đội Nhật Bản Nhật được hành động khi đồng minh bị tấn công.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nakatani tuyên bố, các nguyên tắc chỉ đạo hợp tác quốc phòng Mỹ-Nhật cập nhật sẽ không nhắm tới bất kỳ một khu vực cụ thể nào.

Trong khi đó theo một quan chức cấp cao tháp tùng ông Carter trong chuyến công du khẳng định, bản cập nhật sẽ củng cố khả năng của Nhật Bản bảo vệ các lực lượng của Mỹ trong từng hoàn cảnh cụ thể nếu họ bị tấn công quân sự. Quan chức này cũng cho biết, theo bản cập nhật, Mỹ và Nhật Bản sẽ thúc đẩy hơn nữa hợp tác trong các lĩnh vực chia sẻ thông tin, ISR (tình báo, theo dõi và do thám), cũng như huấn luyện.

Ngoài chủ đề nổi bật nêu trên, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và Nhật Bản cũng bàn tới vấn đề nóng được quan tâm nữa là việc di dời căn cứ không quân Futenma của lực lượng lính thủy đánh bộ Mỹ tại tỉnh Okinawa của Nhật Bản.

Ely Ratner, một thành viên cấp cao của Trung tâm An ninh Mỹ Mới (một nhóm cố vấn ở Washington), cho rằng, những quy tắc sửa đổi sẽ tạo ra “một liên minh bảo vệ nhau bình đẳng hơn, chứ không chỉ đơn thuần là bảo vệ nước Nhật”.

Trong thời gian qua nhiều người ở Nhật lo ngại trước việc Trung Quốc nhanh chóng phát triển quân đội và nỗ lực phóng chiếu sức mạnh ra các vùng biển Đông và biển Hoa Đông, như quần đảo Senkaku/ Điếu Ngư mà Trung Quốc và Nhật Bản đang tranh chấp.

Chính quyền Obama, vốn cũng lo ngại trước sự lớn mạnh của quân đội Trung Quốc, hoan nghênh các động thái của ông Abe.

Giới chức ở Washington bày tỏ hy vọng rằng, một sự linh hoạt quân sự lớn hơn sẽ giúp cho nước Nhật có thêm lực bẩy để giải quyết các tranh chấp với Trung Quốc thông qua con đường ngoại giao.

Tổng hợp