Ngày 22/9 tại New York, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov bênh vực cuộc chiến của Moscow ở Ukraine tại Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc trong lúc Liên hiệp quốc cảnh cáo Moscow chớ sáp nhập các vùng lãnh thổ của Ukraine và các bộ trưởng phương Tây kêu gọi quy trách về các hành động tàn bạo.

Ngoại trưởng Lavrov chỉ xuất hiện tại phòng họp để trình bày bài phát biểu trước cuộc họp của cơ quan gồm 15 nước thành viên, có sự tham dự của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken và Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị. Ông Lavrov không nghe bất kỳ ai khác phát biểu.

“Tôi nhận thấy hôm nay các nhà ngoại giao Nga trốn tránh khéo léo giống như các lực lượng Nga vậy”, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an về trách nhiệm ở Ukraine.

Hội đồng, họp bàn về Ukraine ít nhất 20 lần trong năm nay, chưa thể có hành động có ý nghĩa vì Nga là thành viên thường trực có quyền phủ quyết cùng với Mỹ, Pháp, Anh và Trung Quốc.

Hàng nghìn người đã thiệt mạng và các thành phố của Ukraine trở thành đống đổ nát kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24 tháng 2. Tổng thống Vladimir Putin ngày 21/9 đã đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân để bảo vệ Nga và tiến hành sáp nhập các dải lãnh thổ của Ukraine.

Tổng thư ký Liên hiệp quốc Antonio Guterres nói với hội đồng rằng một cuộc xung đột hạt nhân là “hoàn toàn không thể chấp nhận.” Ông Guterres cũng cho biết kế hoạch tổ chức “cái gọi là” trưng cầu dân ý là rất đáng quan ngại.

“Bất kỳ sự sáp nhập lãnh thổ của một quốc gia bởi một quốc gia khác do đe dọa hoặc sử dụng vũ lực đều là vi phạm Hiến chương Liên hiệp quốc và luật pháp quốc tế”, ông Guterres nói.

Các cuộc trưng cầu dân ý về việc gia nhập Nga sẽ diễn ra từ ngày 23/9 đến ngày 27/9 tại một số khu vực phần lớn do Nga quản lý ở miền đông và miền nam Ukraine, chiếm khoảng 15% lãnh thổ của Ukraine.

Công tố viên Tòa án Hình sự Quốc tế Karim Khan nói với hội đồng rằng có “cơ sở hợp lý” để tin rằng các tội ác dưới quyền tài phán của tòa đã được thực hiện ở Ukraine. Tòa án có trụ sở tại La Haye này chuyên xét xử tội ác chiến tranh, tội ác chống nhân loại, tội ác diệt chủng và tội ác xâm lược.

Ông Khan mở cuộc điều tra tại Ukraine một tuần sau khi Nga xâm lược Ukraine. Ông cho biết các ưu tiên điều tra của Tòa Hình sự Quốc tế nhắm vào các đối tượng dân sự và việc chuyển dân số từ Ukraine sang Nga, bao gồm cả trẻ em.

Hoa Kỳ nói ước tính từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả Moscow, cho thấy nhà chức trách đã “thẩm vấn, giam giữ và cưỡng bách trục xuất” 1,6 triệu người Ukraine sang Nga kể từ khi Moscow xâm lược.

Ngoại trưởng Anh James Cleverly nói: “Chúng ta phải nói rõ với Tổng thống Putin rằng cuộc tấn công của ông ấy nhắm vào người dân Ukraine phải dừng lại … rằng không thể có sự miễn trừng phạt nào đối với những kẻ gây ra hành động tàn ác”. Ngoại trưởng Anh cũng kêu gọi thế giới bác bỏ “danh mục những lời dối trá” của Moscow.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói ưu tiên là nối lại đối thoại mà không có điều kiện tiên quyết và để cả hai bên kiềm chế và không leo thang căng thẳng.

“Lập trường của Trung Quốc về Ukraine là rõ ràng”, ông Vương nói. “Chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của tất cả các quốc gia cần được tôn trọng và các mối quan tâm hợp lý về an ninh của tất cả các quốc gia cần được coi trọng.”

Tại một sự kiện riêng bên lề cuộc họp cấp cao của Liên hiệp quốc, luật sư nhân quyền Amal Clooney kêu gọi các nước ủng hộ thúc đẩy của Ukraine tại Đại hội đồng Liên hiệp quốc thành lập một ủy ban bồi thường.

Luật sư Clooney, người thuộc lực lượng đặc nhiệm pháp lý quốc tế tư vấn cho Ukraine về việc đảm bảo quy trách nhiệm để bảo vệ các nạn nhân Ukraine, nói: “Người dân Ukraine đang bị tấn công mà không có hồi kết”.

“Họ cần biết rằng một ngày nào đó khi mọi chuyện kết thúc, họ có thể xây dựng lại đất nước và cuộc sống của mình”, bà nói, đồng thời cho biết Ukraine có thể cần tới 1 ngàn tỷ đô la để sửa chữa những thiệt hại do Nga gây ra.

(Theo VOA/ Reuters)