Sau chuyến tham quan hàng không mẫu hạm USS George Washington của các quan chức Việt Nam,  Thượng nghị sĩ John McCain nhận định về việc chiếc tàu chiến mang tên của hai vị đô đốc là ông nội và cha của ông cập cảng Tiên Sa, Đà Nẵng như sau:

“Chuyến thăm của khu trục hạm USS John McCain tới Việt Nam là một sự kiện mang tính lịch sử và đầy hy vọng. Việt Nam đang trở thành một trong các đối tác quan trọng và hứa hẹn nhất của nước Mỹ tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương.”

“Chuyến thăm hôm nay mang ý nghĩa lịch sử to lớn, đặc biệt đối với tôi và gia đình tôi. Thế nhưng tầm quan trọng thực sự của chuyến thăm này cần được đánh giá bằng tín hiệu mà nó đưa ra về tương lai quan hệ Việt-Mỹ.

“Mối quan hệ này đã tiến một bước dài, nhưng tiềm năng mới thật là to lớn. Và tôi tin tưởng rằng dần dần hai quốc gia chúng ta cùng với nhau sẽ đóng góp cho an ninh, sự phồn thịnh; và một ngày nào đó, cho sự tự do của tất cả các nước và các dân tộc Đông Nam Á.”

Nhưng ngay sau khi báo chí ở Việt Nam và quốc tế đưa tin và bình luận về sự kiện có ý nghĩa lịch sử mà cựu ứng viên Tổng thống Mỹ McCain vừa nói ở trên, hôm Chủ Nhật đầu tuần này báo chí trong nước đồng loạt đăng bài phỏng vấn  Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh trích từ báo Quân đội Nhân dân.

Bài trả lời của viên Thứ trưởng Quốc phòng VN đưa ra một tín hiệu không mấy phấn khởi cho nhân dân Việt Nam vì nhà cầm quyền VN vẫn còn sợ Bắc Kinh, rét trước những lời cảnh báo của người đồng chí, người bạn môi hở răng lạnh và cũng là kẻ thù truyền kiếp của Việt Nam.

Trong bài phỏng vấn có tựa “VN quan hệ với Mỹ không phải để cân bằng sức mạnh trên Biển Đông”, Tướng Vịnh cho rằng “Các hoạt động vừa qua của tàu Hải quân Mỹ tại Việt Nam là hết sức bình thường. Tuy nhiên, thông tin và bình luận trên một số báo chí đôi khi thiếu khách quan làm người đọc có thể hiểu sai lệch”.

Nguyên văn như sau:

– Ngày 10/8 tàu hộ tống USS John S. McCain đã thăm Đà Nẵng và trước đó một đoàn liên ngành Việt Nam thăm tàu sân bay Mỹ USS George Washington. Xin Thứ trưởng cho biết thông tin chi tiết về các hoạt động này?

– Theo quy định của pháp luật Việt Nam và chủ trương đối ngoại Quốc phòng của Đảng và Nhà nước, hằng năm chúng ta đón các đoàn tàu quân sự nước ngoài đến thăm Việt Nam. Việc đón tiếp này do chính quyền địa phương chủ trì, các bộ, ngành có liên quan và các đơn vị quân đội ở địa phương tham gia và phối hợp.

Từ đầu năm nay, Mỹ bày tỏ mong muốn cử một đoàn tàu quân sự vào thăm Việt Nam nhân dịp kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước, và chúng ta chấp thuận. Đầu tháng 8, tàu USS John S. McCain đã đến thăm cảng Đà Nẵng, chuyến thăm và các hoạt động của thủy thủ đoàn Mỹ được tiến hành theo thông lệ và chương trình đã được hai bên thỏa thuận từ trước nhằm mục đích tăng cường hiểu biết và hữu nghị giữa hai bên.

Cũng đầu tháng 8, nhân dịp tàu sân bay USS George Washington đi trên đường hàng hải quốc tế cách Đà Nẵng gần 200 hải lý, trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, phía Mỹ đã mời đoàn đại biểu thành phố Đà Nẵng và các đơn vị quân đội đóng quân ở địa phương ra thăm tàu. Đây là hoạt động theo thông lệ của phía Mỹ, mỗi lần đi qua vùng biển gần các quốc gia có liên quan, phía Mỹ thường mời đoàn đại biểu các nước đó thăm tàu để bày tỏ thiện chí, và cũng là dịp để họ phô diễn các kỹ thuật quân sự tiên tiến. Nhiều nước như Trung Quốc, Thái Lan và một số nước ASEAN đã cử đoàn đại biểu thăm tàu ở cấp độ khác nhau. Tháng 4/2009, Việt Nam cũng đã cử đoàn đại biểu thăm tàu sân bay Nimitz khi tàu này qua vùng biển gần Việt Nam.

Chúng ta chấp nhận lời mời của phía Mỹ vì mong muốn thể hiện thiện chí trong quan hệ giữa hai nước, đồng thời khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên vùng đặc quyền kinh tế theo quy định của luật pháp quốc tế. Mặt khác đây cũng là dịp để cán bộ, sĩ quan ta nghiên cứu, tìm hiểu về kỹ thuật quân sự tiên tiến của hải quân Mỹ. Phía Mỹ đã dành cho đoàn đại biểu ta sự đón tiếp trọng thị, giới thiệu về các tính năng kỹ, chiến thuật của tàu và bay biểu diễn cất hạ cánh trên tàu sân bay…

Những hoạt động nêu trên được tiến hành theo thông lệ giữa các quốc gia có chủ quyền, thể hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ của Đảng và Nhà nước ta, Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy với tất cả các nước.

– Xin Thứ trưởng nói rõ hơn về việc Việt Nam có hoạt động giao lưu hải quân với nhiều nước?

– Việt Nam đã có quan hệ hải quân tốt đẹp với các nước láng giềng như: Trung Quốc, Campuchia, Philippines, Singapore, Thái Lan… Các hoạt động hợp tác như tuần tra chung, lập đường dây nóng, hợp tác cứu hộ, cứu nạn… đã đạt được nhiều thành tựu, đem lại lợi ích thiết thực cho hải quân và nhân dân các nước, góp phần tăng cường tình hữu nghị giữa Việt Nam với các nước và xây dựng môi trường hòa bình và ổn định trong khu vực.

Phát triển quan hệ hải quân với Trung Quốc là một hướng ưu tiên trong quan hệ đối ngoại Quốc phòng của Việt Nam, mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai nước. Hiện nay mối quan hệ đó đã đạt được nhiều thành tựu, hai bên thường xuyên trao đổi các đoàn đại biểu cấp cao, giao lưu sĩ quan hải quân, tuần tra chung, lập đường dây nóng và gần đây nhất đã tiến hành diễn tập cứu hộ, cứu nạn trên biển.

Chúng ta chủ trương phát triển quan hệ quốc phòng với Mỹ trên cơ sở hai bên cùng có lợi và những nguyên tắc của chính sách đối ngoại. Ngoài các chuyến thăm của tàu Hải quân Mỹ như đã nêu trên, chúng ta cũng đón tàu hải quân của các nước khác như: Ấn Độ, Pháp, Austrlia, Nhật Bản… Việc phát triển quan hệ hải quân nằm trong chính sách phát triển quan hệ đối ngoại Quốc phòng với tất cả các nước nói chung và quan hệ hải quân với các nước nói riêng.

– Thứ trưởng nhìn nhận thế nào về bình luận của một số báo chí trong và ngoài nước xung quanh quan hệ hải quân giữa Việt Nam và Mỹ thời gian vừa qua?

– Các hoạt động vừa qua của tàu Hải quân Mỹ tại Việt Nam là hết sức bình thường, có sự chuẩn bị thống nhất từ trước và đã diễn ra hằng năm. Tuy nhiên, thông tin và bình luận trên một số báo chí trong và ngoài nước về vấn đề này có một số điểm chưa chính xác, đôi khi thiếu khách quan làm cho người đọc có thể hiểu sai lệch.

Thứ nhất, một số thông tin không chính xác như nói “Việt Nam và Mỹ diễn tập hải quân chung”, “tàu sân bay của Mỹ thăm Việt Nam”… hoặc các thông tin không cụ thể về hoạt động của tàu Hải quân Mỹ làm cho người đọc hiểu sai về mức độ quan hệ hải quân hai nước.

Thứ hai, việc tàu Hải quân Mỹ thăm Việt Nam và đoàn đại biểu Việt Nam thăm tàu sân bay Mỹ là theo thông lệ quốc tế, có kế hoạch từ trước nhưng diễn ra trong bối cảnh đang có nhiều tranh cãi về vấn đề biển Đông giữa các nước lớn. Do vậy, một số phương tiện thông tin phương Tây tăng cường bình luận theo hướng này, cho rằng Việt Nam đang tăng cường quan hệ hải quân với Mỹ để “cân bằng sức mạnh” trên Biển Đông. Đây là bình luận không có căn cứ và thiếu hiểu biết về chính sách quốc phòng Việt Nam.

Chúng ta luôn thực hiện chính sách quốc phòng dựa vào sức mình là chính để bảo vệ tổ quốc. Chúng ta luôn giữ vững quan điểm độc lập tự chủ, chủ trương không tham gia liên minh quân sự, không dựa vào nước này để chống nước kia. Hơn nữa, những bài học trong quá khứ cho thấy, chỉ có thực hiện đường lối đối ngoại hòa bình và tự vệ, độc lập, tự chủ, dựa vào sức mình là chính, đồng thời tranh thủ được sự đồng tình ủng hộ của cộng đồng quốc tế thì mới bảo vệ được chủ quyền lãnh thổ và các lợi ích quốc gia khác.

Thứ ba, một số báo chí nước ngoài do thiếu thiện chí về quan hệ Việt – Trung, mang tư tưởng dân tộc hẹp hòi, không thấy được tình hữu nghị và sự bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau là tài sản vô giá của hai dân tộc nên đã đưa các thông tin một chiều, thiếu khách quan, chưa tôn trọng Việt Nam – hồ đồ nhận định rằng “Việt Nam theo đuôi Mỹ”… Những thông tin này không giúp ích gì cho việc phát triển quan hệ hai nước, đi ngược lại lợi ích chiến lược của hai dân tộc Việt – Trung và tác động tiêu cực đến môi trường hòa bình ổn định trong khu vực. Đây là cách thông tin thiếu trách nhiệm, làm cho vấn đề trở nên phức tạp.

Thứ tư, do thiếu thông tin nên một số báo chí Việt Nam cũng đưa chưa thật chính xác về vấn đề này. Rất tiếc là giới truyền thông không tìm đến địa chỉ cần thiết là Bộ Quốc phòng để tìm hiểu thông tin chính xác về sự kiện này cũng như các vấn đề tương tự.

Tục ngữ Việt Nam có câu “Cây ngay không sợ chết đứng”, việc chúng ta làm là công khai và minh bạch. Tuy nhiên, cần phải thông tin nhiều chiều, chính xác, kịp thời, khách quan và rất thiện chí để bạn đọc và những người quan tâm có một cái nhìn đúng với bản chất vốn có của sự việc.