Một cơ quan ngành hàng không đã đưa ra cảnh báo về việc Việt Nam tuân thủ các tiêu chuẩn trong lĩnh vực cho thuê máy bay quốc tế sau vụ tranh chấp về việc thu hồi bốn máy bay phản lực, đặt ra câu hỏi về chi phí tài chính cho việc giao hàng trong tương lai.

Theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế, Việt Nam là một trong những thị trường du lịch hàng không phát triển nhanh nhất thế giới, với hàng trăm máy bay phản lực được đặt hàng và vận tải hàng không chiếm 5% GDP.

Nhóm Công tác Hàng không, một tổ chức có trụ sở tại Vương quốc Anh chuyên giám sát luật tài chính thay mặt cho các nhà sản xuất máy bay và bên cho thuê, cho biết họ đã đưa Việt Nam vào danh sách theo dõi sau khi một tòa án Hà Nội ngăn chặn nỗ lực tịch thu máy bay do vi phạm thanh toán tiền thuê.

Mặc dù không nêu tên hãng hàng không liên quan, nhưng một phiên bản cập nhật của cảnh báo đã được đăng trên trang web của hãng với liên kết đến tệp hồ sơ có tên “Cập nhật số 1 về VietJet”.

VietJet, một trong những hãng hàng không giá rẻ lớn nhất châu Á, không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters. Các hãng hàng không khác của Việt Nam cũng từ chối bình luận hoặc không phản hồi cho hãng thông tấn Anh.

VietJet vận hành các máy bay phản lực của Airbus và đã đặt hàng tổng cộng 186 máy bay phản lực từ tập đoàn của châu Âu, bao gồm 114 mẫu A320neo vẫn chưa được giao. Hãng hàng không này cũng đã đặt hàng 200 chiếc Boeing 737 MAX, nhưng chưa chiếc nào được giao.

Theo một hiệp ước được gọi là Công ước Cape Town (CTC) mà Việt Nam là thành viên, các hãng hàng không có thể đảm bảo được hưởng ưu đãi về lãi suất tài chính hay giảm giá trực tiếp khi quốc gia họ tham gia vào công ước này, giúp bên cho thuê dễ dàng thu hồi máy bay hơn trong trường hợp chậm thanh toán.

Công ước cho phép máy bay bị hủy đăng ký hoặc xóa khỏi sổ đăng ký máy bay của nước sở tại trong trường hợp có yêu cầu hợp pháp từ bên cho thuê và được đưa vào đăng ký quốc tế, cho phép chủ sở hữu đem máy bay đi.

AWG cho biết bên cho thuê giấu tên đã yêu cầu bước này từ tháng 11 đến tháng 1, được hỗ trợ bởi lệnh của tòa án ở Anh, nơi tòa án có thẩm quyền đối với hợp đồng cho thuê.

Cơ quan quản lý của Việt Nam đã đồng ý hủy đăng ký các máy bay phản lực, nhưng vào tháng 2, một tòa án Hà Nội đã hủy bỏ động thái đó sau một vụ kiện từ một trong những cổ đông của hãng hàng không.

Bản tin của AWG cho biết yêu cầu của bên cho thuê và phán quyết tiêu cực của tòa án Hà Nội “là những diễn biến quan trọng liên quan đến việc tuân thủ CTC tại Việt Nam”.

Cơ quan quản lý hàng không Việt Nam và Bộ Ngoại giao không trả lời các yêu cầu bình luận của Reuters.

Airbus từ chối bình luận và Reuters chưa thể tiếp cận được với Boeing để yêu cầu bình luận về vụ này.

***

Trên đây là bản tin của VOA, dưới đây là bản tin của BBC ngày 18.12.2022 liên quan đến Vietjet xảy ra cuối năm ngoái.

Báo Anh nói VietJet “vướng vào vụ kiện 155 triệu bảng” thuê phi cơ

VietJet, còn được biết đến với tên gọi ‘hãng hàng không bikini’, đang bị kiện tại Tòa Thượng thẩm Anh, trong vụ kiện thương mại liên quan tới khoản nợ 155 triệu bảng Anh, cộng với tiền lãi phải trả ở mức ít nhất là 31 ngàn bảng một ngày.

Theo báo Anh The Telegraph, đơn do hãng FW Aviation (Holdings) 1 Limited đệ trình, kiện VietJet ký thuê bốn phi cơ nhưng nhiều lần trễ hạn thanh toán trong năm 2021.

Đơn khởi kiện được nộp vào 26/8/2022, theo hồ sơ tòa án, và VietJet đã nộp giải trình vào hôm 7/12.

Trong đơn giải trình, VietJet cho rằng việc các bên cho thuê bán tàu bay cho công ty mới và chấm dứt hợp đồng thuê dài hạn, ổn định đang có là không hợp lệ.

VietJet nói việc chậm thanh toán tiền thuê là bình thường, do ảnh hưởng của đại dịch và của việc áp dụng phong tỏa các quốc gia, dẫn đến việc hãng phải tạm ngưng hoạt động.

VietJet bác bỏ việc họ vi phạm thỏa thuận thuê, và bác bỏ việc họ nợ “bất kỳ khoản nào nêu trong đơn kiện”.

Hãng hàng không này cũng cho rằng việc việc các bên cho thuê đột ngột bán các tàu bay và chấm dứt hợp đồng thuê dài hạn đang có là không hợp lệ, ảnh hưởng tới quyền lợi hãng hàng không đang thuê tàu ổn định, dài hạn.

Đại diện cho VietJet tại tòa Anh là Herbert Smith Freehills, một hãng luật quốc tế có trụ sở tại London và Sydney, còn luật sư của nguyên đơn là hãng luật Quinn Emanuel Urquhart & Sullivan có trụ sở tại California.

Tranh chấp thương mại liên quan việc hãng hàng không không đồng ý việc bên cho thuê tàu đột ngột bán tàu bay cho đối tác mới và chấm dứt “không hợp lệ” hợp đồng thuê dài hạn đang có của hãng hàng không này.

Nhất là sự việc diễn ra trong điều kiện dịch bệnh Covid, các quốc gia phong toả, các hãng hàng không ngừng hoạt động.

Trước đó, cũng chính công ty FW Aviation (Holdings) 1 Limited đã đưa tranh chấp với Vietnam Airlines, hãng hàng không quốc gia Việt Nam, ra toà án Anh.

Hiện nay, liên quan tới dịch bệnh Covid, tranh chấp giữa bên cho thuê tàu và các hãng hàng không trở nên phổ biến và các bên đang xếp hàng khá dài tại các cơ quan tranh tụng thương mại quốc tế.

Câu chuyện về một khoản 155 triệu bảng khác

Tập đoàn Sovico, công ty mẹ của VietJet hồi cuối năm 2021 đã ký thỏa thuận với một trường thuộc Đại học Oxford để tài trợ cho trường này khoản tiền 155 triệu bảng.

Đổi lại, trường Linacre nói họ sẽ đổi tên trường thành Thao College, lấy theo tên của chủ tịch tập đoàn Nguyễn Thị Phương Thảo.

Trường Linacre đã được chính phủ Anh cho phép nhận khoản tài trợ 155 triệu bảng Anh sau khi chính phủ kết thúc việc xem xét.

Tuy nhiên, sau những ồn ã ban đầu, khoản tài trợ 50 triệu bảng đầu tiên nay vẫn chưa được chuyển dù đã quá hạn 6 tháng.

Telegraph dẫn nguồn nói có tin đồn chính phủ Việt Nam đặt lệnh tạm chặn các khoản quỹ trên, không cho chuyển ra nước ngoài.

“Lý do, nhiều khả năng là bởi có một số phản ứng từ Việt Nam, những người nói rằng số tiền đó đi ra khỏi Việt Nam, một nước nghèo, để tới một nước phương Tây giàu có,” Telegraph dẫn lời một nguồn tin.

Bà Nguyễn Thị Phương Thảo là nhà sáng lập VietJet Air, hiện là Tổng Giám đốc của công ty.

Theo tiểu sử chính thức, bà Phương Thảo là nữ doanh nhân Việt Nam đầu tiên được Chính phủ Pháp tặng Huân chương Bắc đẩu bội tinh.