Hôm Thứ Ba vừa qua, 6 tuần lễ sau khi quốc hội nghỉ mùa đông và họp trở lại, Thủ tướng Julia Gillard đã yêu cầu Thủ lãnh Đối lập Tony Abbott  chấp nhận khuyến cáo của một ủy ban tái xét vấn đề người tầm trú, được soạn thảo bới ba nhân vật có thẩm quyền và hiểu biết về vấn đề người tầm trú do Thủ tướng Úc chỉ định.

Cựu Tham mưu trưởng Quân lực Úc, tướng Không quân Angus Houston là người đứng đầu ủy ban này đã đưa ra 22 khuyến cáo cho Chính phủ sau 6 tuần lễ nghiên cứu, theo đó chính phủ nên sớm đưa các người tầm trú sang các đảo quốc Nauru và Manus để thanh lọc.

Ủy ban nhận định chương trình trao đổi thuyền nhân với Mã Lai (của Chính phủ) có thể áp dụng nhưng phải còn nhiều điều cần làm để bảo đảm nhân quyền của họ được tôn trọng.

Ủy ban cho rằng chính sách kéo thuyền người tầm trú trở lại Nam Dương (của Đối lập) trong hiện tại không thể thực hiện nhưng có thể thay đổi với sự hợp tác của khu vực.

Một trong những đề nghị của ủy ban bị các  nhóm bảo vệ người tị nạn phê bình là đề nghị tước bỏ quyền (tự động) đoàn tụ gia đình của những người đến Úc bằng thuyền, nghĩa là họ phải làm đơn và chờ đợi như những người đến Úc bằng các cách khác, một thời gian có thể lâu đến 5 năm hoặc hơn nữa.

Ủy ban đề nghị tăng nhận người tị nạn từ 13,750 người hằng năm hiện nay lên 20,000 và 5 năm sau, tăng lên 27,000.

Thủ lãnh Đối lập Abbott tuyên bố ông ủng hộ đề nghị của ủy ban và nói rằng đáng lẽ  Thủ tướng Gillard phải có quyết định sớm hơn bởi trong một năm qua ông đã nói tới 106 lần rằng bà Gillard hãy cầm điện thoại gọi cho Tổng thống Nauru, một việc rất đơn giản.

Có hai chiếc tàu chở người tầm trú tới Úc hôm Thứ Ba và  theo cách nói của Tổng trưởng Di trú Chris Bowen, họ sẽ bị đưa sang Nauru trong nay mai để thanh lọc theo chính sách mới.

Ông Bowen cảnh cáo người tầm trú “đang ở đâu hãy ở đó”, bởi sẽ không được thanh lọc tại Úc đâu.

Thủ tướng Gillard nói bà không ngần ngại nhìn nhận bà chịu thỏa hiệp với đảng Đối lập vì mạng sống của người tầm trú. Hỏi các biện pháp khắt khe theo chính sách mới có phải để làm cho người tầm trú nản lòng không, bà Gillard đáp: “đúng thế”.

Các binh sĩ Úc sẽ được lệnh sang Nauru để dựng những căn lều vải đầu tiên chuẩn bị đón các thuyền nhân tới sau ngày Thứ Ba 14/8 sau khi Quốc hội thông qua dự luật mới về người tầm trú, dự trù  sẽ xong vào cuối tuần này.