Một nữ diễn viên mới đã thu hút sự chú ý trên toàn cầu, nhưng cô không phải là con người. Tilly Norwood, nữ diễn viên AI đầu tiên, là sản phẩm sáng tạo của nữ diễn viên hài, nhà văn và nhà sản xuất người Hà Lan Eline Van der Velden. Công ty Particle6 Productions của bà cùng với hãng đào tạo tài năng mới Xicoia đang đẩy ranh giới của những nghệ sĩ tổng hợp.

Được giới thiệu tại Hội nghị Zurich Summit trong khuôn khổ Liên hoan phim Zurich, Norwood được công bố như một thí nghiệm trong “studio tài năng trí tuệ nhân tạo đầu tiên trên thế giới.” Với tài khoản mạng xã hội, tiểu sử cá nhân, và thậm chí là màn ra mắt trong tiểu phẩm hài AI Commissioner, cô nhanh chóng trở thành tâm điểm tranh luận gay gắt.

Van der Velden công khai chia sẻ tham vọng, bày tỏ mong muốn thấy Norwood trở thành “Scarlett Johansson hoặc Natalie Portman tiếp theo.”

Trên Facebook, chính “nữ diễn viên AI” viết: “Tôi có thể được tạo ra bằng AI, nhưng tôi đang cảm thấy những cảm xúc rất thật vào lúc này. Tôi vô cùng háo hức cho những gì sắp tới!”

Trong khi đó, Van der Velden xác nhận bà đang đàm phán với các hãng quản lý lớn và dự kiến sẽ công bố người đại diện của Norwood trong vài tháng tới. Bà viết trên LinkedIn: “Khán giả? Họ quan tâm đến câu chuyện – chứ không phải ngôi sao có nhịp tim hay không.”

Làn sóng phản đối bùng nổ

Phản ứng ở Hollywood diễn ra tức thì và đầy giận dữ. Nhiều diễn viên lên án ý tưởng về tài năng AI, nhắc lại rằng việc bảo vệ quyền lợi trước AI từng là trọng tâm của cuộc đình công SAG-AFTRA năm ngoái.

Nữ diễn viên từng được đề cử Oscar Emily Blunt đã bày tỏ sự lo ngại. Xuất hiện trên podcast Awards Circuit của Variety, khi lần đầu được cho xem tin tức, cô nói: “Nó có khiến tôi thất vọng không? Tôi không biết trả lời thế nào, ngoài việc nói rằng điều này thật đáng sợ.”

Khi được cho xem hình ảnh của Norwood, phản ứng của cô rất thẳng thắn: “Không, bạn nghiêm túc chứ? Đó là AI sao? Lạy Chúa, chúng ta tiêu rồi. Thật sự rất, rất đáng sợ. Các hãng quản lý, làm ơn đừng làm vậy. Hãy ngừng lại đi. Đừng cướp đi sự kết nối con người của chúng tôi.”

Blunt còn bối rối hơn khi nghe Norwood được ví như “Scarlett Johansson tiếp theo.” Cô đáp lại rõ ràng: “Nhưng chúng ta đã có Scarlett Johansson rồi.”

Các ngôi sao khác cũng chia sẻ nỗi lo. Melissa Barrera viết: “Hy vọng tất cả diễn viên do hãng quản lý này đại diện sẽ bỏ họ đi. Thật ghê tởm, hãy nhìn tình hình đi.”

Mara Wilson cáo buộc các nhà sáng tạo lợi dụng: “Họ đã đánh cắp gương mặt của hàng trăm phụ nữ trẻ để tạo ra ‘nữ diễn viên’ AI này. Họ không phải nhà sáng tạo. Họ là kẻ trộm danh tính.”

Đạo diễn Ý Luca Guadagnino cảnh báo: “Hãy nói lời tạm biệt với diễn viên. Không ai nên ủng hộ việc này.” Trong khi đó, Lucy Hale chỉ đăng một chữ “không,” còn Lukas Gage thì đùa rằng Norwood là “ác mộng khi làm việc cùng!!!!”

Theo người sáng tạo, Tilly có thể trở thành nữ diễn viên AI đầu tiên được ký hợp đồng với một hãng quản lý ngoài đời thật, vốn chỉ làm việc với con người. Hình: Particle6

Whoopi Goldberg lên tiếng

Whoopi Goldberg cũng bàn về chủ đề này trong chương trình The View, nơi cả hội đồng dành cho bà thời gian để phản hồi. Mở đầu bằng giọng châm biếm quen thuộc, bà nhắc lại lời biện hộ của studio rằng Norwood là “một tác phẩm sáng tạo” cần được đánh giá theo giá trị riêng. Rồi bà đưa ra ý kiến của mình.

“Vấn đề ở đây, theo ý kiến khiêm tốn của tôi, là bạn đang phải đối mặt với thứ được tạo nên từ 5,000 diễn viên khác. Nó có thái độ của Bette Davis, đôi môi của Humphrey Bogart,” Goldberg nói, và người dẫn Alyssa Farah Griffin đùa rằng nó còn có cả khiếu hài hước của Goldberg.

Goldberg đáp: “Nó có khiếu hài hước của tôi, cảm ơn em yêu. Và đó chính là lợi thế không công bằng. Biết gì không? Cứ để nó đến. Bạn luôn có thể phân biệt chúng tôi với chúng. Chúng tôi cử động khác, gương mặt khác, cơ thể khác.”

Bà thừa nhận AI có thể tiến xa hơn: “Có lẽ trong hai hoặc ba năm nữa công nghệ sẽ liền mạch hơn, nhưng hiện giờ thì chưa.” Goldberg cũng mở rộng lo ngại ra ngoài Hollywood: “Hy vọng chúng ta sẽ trụ vững, bởi điều này đồng nghĩa với AI trong nơi làm việc – không chỉ công việc của tôi, mà ở mọi ngành nghề. Người ta nói rằng nhiều người cô đơn vì thiếu sự kết nối, nếu tiếp tục với AI, bạn sẽ chẳng còn kết nối nào ngoài chiếc điện thoại.”

Trước khi tạm dừng cho quảng cáo, bà hài hước cảnh báo về những gì công nghệ không thể thay thế: “Điều đó chẳng vui chút nào, vì điện thoại vẫn chưa thể làm được…” rồi ngắt lời trong tiếng cười của khán giả.

Bình luận này theo sau sự hoài nghi lâu nay của Goldberg về trợ lý kỹ thuật số như Amazon Alexa, mà bà từng nói không muốn trong nhà: “Tôi không muốn thứ gì đủ thông minh để khóa tôi ngoài cửa. Khi bạn xem phim khoa học viễn tưởng, nó đã ở ngay đó. Họ nói cho bạn biết: Đây chính là tương lai.”

Người sáng tạo bảo vệ tầm nhìn

Giữa làn sóng chỉ trích, Van der Velden liên tục lên tiếng bảo vệ Tilly Norwood. Bà viết: “Với những ai giận dữ về việc tạo ra nhân vật AI Tilly Norwood, cô ấy không phải để thay thế con người, mà là một tác phẩm sáng tạo – một tác phẩm nghệ thuật.”

Bà cho rằng AI đơn giản chỉ là một công cụ mới: “Tôi không xem AI là sự thay thế cho con người, mà là một cây cọ mới. Giống như hoạt hình, múa rối, hay CGI đã mở ra những khả năng mới mà không làm mất đi diễn xuất trực tiếp, AI mang đến một cách khác để tưởng tượng và xây dựng câu chuyện. Tôi cũng là diễn viên, và không gì – chắc chắn không phải một nhân vật AI – có thể tước đi nghề nghiệp hay niềm vui của diễn xuất con người.”

Van der Velden khẳng định các tác phẩm AI nên được coi là một thể loại nghệ thuật mới, thay vì so sánh trực tiếp với diễn viên người thật: “Mỗi loại hình nghệ thuật đều có chỗ đứng, và đều đáng được trân trọng vì những gì riêng biệt nó mang lại. Khi chúng ta tôn vinh mọi hình thức sáng tạo, chúng ta mở ra cánh cửa cho những tiếng nói mới, câu chuyện mới, và những cách kết nối mới với nhau.”

Cuộc tranh luận chưa hồi kết

Tuy vậy, sự lo ngại vẫn còn. Các nhà phê bình cho rằng Tilly Norwood là biểu tượng cho một ngành giải trí đang trôi dạt về phía cắt giảm chi phí và thay thế nhân tạo thay vì nghệ thuật con người. Tiểu phẩm AI Commissioner với hình ảnh gượng gạo và lời thoại cứng nhắc chỉ càng củng cố hoài nghi liệu những màn trình diễn này có bao giờ đạt đến tính chân thực hay không.

Như Emily Blunt nói ngắn gọn: “Chúng ta đã có Scarlett Johansson rồi.” Và như Goldberg cảnh báo, một ngành công nghiệp dựa quá nhiều vào sáng tạo nhân tạo sẽ không chỉ tạo ra những bộ phim dở – mà còn làm xói mòn sự kết nối con người.

Hiện tại, Tilly Norwood vẫn tiếp tục mở rộng lượng người theo dõi trực tuyến, trở thành tâm điểm vừa hấp dẫn vừa đáng sợ. Sự nổi lên của cô đã thay đổi cuộc trò chuyện ở Hollywood, cho dù cô có bao giờ thực sự bước chân lên thảm đỏ hay không.