Theo tin từ BBC News, Giới hội họa Việt Nam vừa nhận một tin được cho là ‘chưa có tiền lệ’ từ năm 1975 tới nay: 29 bức tranh trong triển lãm Improvisation tại Alpha Art Station của họa sỹ Bùi Chát vừa có lệnh phải tiêu hủy.

Cùng với đó, họa sỹ Bùi Chát (tên thật Bùi Quang Viễn) bị cơ quan chức năng mời lên làm việc và lập biên bản xử phạt 25 triệu đồng.

Quyết định xử phạt này do ông Dương Anh Đức, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM ký, với lý do triển lãm ‘không xin phép’, dựa theo quy định tại khoản 4 điều 19 Nghị định số 38/2021/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo.

Trao đổi với BBC News Tiếng Việt ngày 16/8, họa sỹ Bùi Chát xác nhận sự việc nói trên và cho biết ông ‘sốc’, ‘choáng váng vì không ngờ’ khi được tin phải tiêu hủy tranh.

Theo họa sỹ Bùi Chát, khoảng 4-5 ngày sau khai mạc triển lãm, “có một nhóm gọi là đoàn kiểm tra chuyên ngành văn hóa giữa An ninh Văn hóa và Sở Văn hóa Thể thao, đến kiểm tra”, sau đó hơn ba tuần sau họ ra biên bản xử phạt hành chính.

Đồng thời, biên bản này yêu cầu họa sỹ Bùi Chát phải ‘khắc phục hậu quả’ bằng cách tiêu hủy toàn bộ 29 tranh trong triển lãm.

Ngoài vẽ tranh, làm thơ, Bùi Chát là thủ lĩnh nhóm Mở Miệng, đã hoạt động khoảng 20 năm cùng với một số nhà thơ khác như Lý Đợi, “đưa ra một lối thơ khác, không giống thơ ‘định hướng’ theo quan điểm của Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương của Đảng Cộng sản hoặc Hội Nhà văn Việt Nam”.

Nhóm Mở Miệng cũng cho ra đời NXB Giấy Vụn, và một số hoạt động khác.

Có phải vì ‘đánh thức tự do’ và ‘mở miệng’ mà nay Bùi Chát bị xử phạt và tranh bị tiêu hủy?

Một số tác phẩm của Bùi Chát trong triển lãm Improvisation tại Alpha Art Station. Hình: Bui Chat

Ông Bùi Chát cho rằng về mặt áp dụng luật, cơ quan chức năng có thể không sai. Tuy nhiên Nghị định 38/2021 có khả năng vi hiến và đi ngược lại các nguyên tắc về quyền con người.

Ông cũng nói hành động tiêu hủy tranh còn vi phạm đến quyền tài sản của người khác.

“Họ không quan tâm đến nội dung tranh là gì, giá trị ra sao, mà chỉ quan tâm đến hình thức là xử phạt. Tôi cho rằng đây là vấn đề nghiêm trọng.

“Về văn hóa, đây là một hình thức hủy hoại tương lai văn hóa, gây tội ác cho văn hóa.

Chánh thanh tra nói “Tranh không có vấn đề nội dung”, nhưng tại sao phải tiêu hủy?

Theo vtc.vn hôm nay, đại diện Sở Văn hóa – Thể thao (VH-TT) TP.HCM khẳng định yêu cầu tiêu hủy 29 bức tranh của họa sĩ Bùi Quang Viễn là hợp tình, hợp lý, đúng quy định của pháp luật.

Tại buổi gặp gỡ báo chí chiều 17/8, ông Phạm Văn Dũng, Chánh Thanh tra Sở VH – TT TP.HCM cung cấp thông tin liên quan đến quyết định xử phạt họa sĩ Bùi Quang Viễn – cá nhân đã tổ chức triển lãm tranh tại phòng tranh Alpha Art Station (số 271/5 đường Nguyễn Trọng Tuyển, phường 10, quận Phú Nhuận, TP.HCM).

Ông Bùi Quang Viễn bị xử phạt hành chính số tiền 25 triệu đồng và yêu cầu tiêu hủy 29 bức tranh đã triển lãm theo quy định tại khoản 4 điều 19 và điểm c khoản 8 điều 19 Nghị định số 38/2021/NĐ-CP.

Theo ông Phạm Văn Dũng, hoạt động triển lãm của họa sĩ Bùi Quang Viễn được vẽ trừu tượng, có tính chất thương mại, theo luật phải xin giấy phép tổ chức. Khi kiểm tra, Sở VH-TT TP.HCM và công an đã lập biên bản lúc 19h30 ngày 22/7/2022 tại triển lãm với hành vi tổ chức triển lãm không giấy phép.

Chánh Thanh tra Sở VH-TT TP.HCM khẳng định những bức tranh ở triển lãm của họa sĩ Bùi Quang Viễn không có vấn đề gì về nội dung, nên cơ quan chức năng tạo điều kiện tối đa cho họa sĩ được giữ và tự tiêu hủy tang vật, thay vì trực tiếp tiêu hủy.