Ngày 23/05/2024, ba ngày sau khi Đài Loan có tân tổng thống, Trung Quốc thông báo tập trận bao vây hòn đảo để «trừng trị» ông Lại Thanh Đức và các thế lực «đòi độc lập». Ngay lập tức, bộ Quốc Phòng Đài Loan « ên án mạnh mẽ» cuộc tập trận và cho biết «đã triển khai các lực lượng không quân, hải quân và bộ binh» để đối phó.

Trong thông cáo, ông Thi Nghị (Li Xi), người phát ngôn Chiến Khu Đông Bộ của quân đội Trung Quốc, cho biết cuộc tập trận mang tên « Liên Kiếm-2024A », kéo dài hai ngày 23-24/05, nhằm «trắc nghiệm khả năng phối hợp chiến đấu thực tế giữa các lực lượng». Địa điểm được chọn là «eo biển Đài Loan, phía bắc, phía nam và phía đông đảo Đài Loan, cũng như những khu vực quanh các đảo Kim Môn (Kinmen), Mã Tổ (Matsu), Ô Khâu (Wuqiu) và Đông Dẫn (Dongyin)». Nhiều khu vực chỉ cách đảo Đài Loan khoảng 50 km.

Theo ông Thi Nghị, cuộc tập trận này là «biện pháp trừng trị nghiêm khắc đối với những hành động của lực lượng đòi độc lập» cho Đài Loan và là lời cảnh cáo cứng rắn cho hành vi can thiệp và khiêu khích của các thế lực nước ngoài. Hải cảnh Trung Quốc cũng thông báo «tập huấn gìn giữ hòa bình» ở gần các đảo Ô Khâu và Đông Dẫn của Đài Loan.

Khi ông Lại Thanh Đức chính thức nhậm chức tổng thống Đài Loan, Bắc Kinh đã đe dọa «trả đũa» và cáo buộc phát biểu của lãnh đạo chính quyền Đài Bắc là «lời thú nhận độc lập cho Đài Loan».

Trong buổi họp báo thường kỳ ngày 23/05, người phát ngôn bộ Ngoại Giao Trung Quốc yêu cầu Mỹ chấm dứt ủng hộ và cổ vũ các “lực lượng đòi độc lập” cho Đài Loan. Ông Uông Văn Bân cũng khẳng định cuộc tập trận quanh Đài Loan là «hoạt động cần thiết và hợp pháp».

Trả lời Đài truyền hình Nhà nước Trung Quốc CCTV, giáo sư Trương Thỉ (Zhang Chi), Đại học Quốc Phòng Bắc Kinh, nhận định cuộc tập trận nhằm mục đích «phong tỏa kinh tế đối với hòn đảo» bằng cách «bóp nghẹt» cảng Cao Hùng có ý nghĩa chiến lược đối với Đài Loan, «cắt đường nhập khẩu năng lượng quan trọng cho Đài Loan  và «cản trở viện trợ mà một số nước đồng minh của Hoa Kỳ cung cấp cho lực lượng ly khai Đài Loan».

Đài Loan lên án «hành vi gây hấn phi lý của Trung Quốc»

Tổng thống Lại Thanh Đức khẳng định «Đài Loan sẽ bảo vệ những giá trị tự do và dân chủ». Còn bộ Quốc Phòng Đài Loan khẳng định không muốn xảy ra xung đột, nhưng «không do dự đối đầu», đồng thời «lên án mạnh mẽ hành vi gây hấn phi lý của Trung Quốc làm tổn hại cho hòa bình và ổn định trong vùng». Bốn chiến đấu cơ được điều từ căn cứ Tân Trúc (Hsinchu) cách Đài Bắc khoảng 60 km để theo dõi. Lực lượng tuần duyên Đài Loan cũng triển khai đội tàu, đồng thời liên tục phát loa yêu cầu tầu Trung Quốc rời khỏi khu vực.

Phản ứng về cuộc tập trận của Trung Quốc, bộ Ngoại Giao Hàn Quốc cho rằng «hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan cần được bảo đảm». Úc thì quan ngại là cuộc tập trận quy mô lớn của Trung Quốc «có nguy cơ gây tai nạn hoặc làm leo thang căng thẳng».

(Nguồn: RFI)