Khi tuần-san điện tử etvts.com.au đến với bạn đọc thì chỉ còn đúng một tuần lễ nữa là cử tri Hoa Kỳ đang đến các phòng phiếu để bầu vị tổng thống thứ 47, chọn cựu Tổng thống Donald Trump hay đương kim Phó Tổng thống Kamala Harris.  Hơn 100 ngày trước đây, bà phó tổng thống chỉ là cái bóng bên cạnh Tổng thống Joe Biden đang đối đầu với cựu Tổng thống Trump vừa được đảng Cộng hòa chính thức đề cử làm ứng cử viên tổng thống.

Nhưng bỗng nhiên Harris trở thành một ngôi sao trên bầu trời của Hoa Kỳ nhờ ông Biden bị áp lực phải rút lui do sự thảm bại trong cuộc tranh luận với ông Trump nên đã đề cử bà Harris làm người  thay ông tranh cử tổng thống.

Harris đã tiến lên như thế chẻ tre, luôn luôn dẫn đầu Trump trong các cuộc thăm dò dư luận. Tưởng rằng Trump sẽ không còn có cơ hội nhất là sau cuộc tranh luận vào tháng vừa qua khi phần lớn người ta cho rằng bà Harris thắng ông Trump trong cuộc tranh luận đó. Với vị thế thuận lợi của một đương kim phó tổng thống, quỹ vận động tranh cử tăng hàng trăm triệu trong thời gian ngắn, được các cựu tổng thống, các ca nhạc sĩ, tài tử và giới truyền thông ủng hộ, ghế tổng thống hầu như nằm trong tầm tay của Harris.

Nhưng trong vòng hai tuần lễ trước ngày bầu cử, tình hình thay đổi. Bà Harris không còn dẫn trước ông Trump về số phiếu phổ thông để nắm chắc phần thắng như trước đây. Đầu tháng bà Harris dẫn đầu 49% tỉ lệ phiếu bầu trong khi ông Trump chỉ được 46% nhưng bây giờ hai người chiếm tỉ lệ sít sao 48%. Không ai dẫn đầu 5 điểm để bảo đảm thắng vì sai số thăm dò thường là 3 điểm. Vì vậy quyết định sẽ nằm ở 7 tiểu bang chiến trường, nhưng ở nơi đây thăm dò dư luận cho thấy tỉ lệ phiếu của hai người chỉ cách nhau khoảng 1 điểm. Cho nên cả hai ứng viên đã dành phần lớn thời gian còn lại để vận động ở các tiểu bang xôi đậu này. Trump đã giành cho mình sự ủng hộ gia tăng ở 4 tiểu bang Arizona, Nevada, Georgia và North Carolina.

Harris được sự ủng hộ của Pennsylvania, Michigan và Wisconsin nhưng Pennsylvania là tiểu bang quan trọng bậc nhất với 19 phiếu cử tri đoàn, nơi có thể quyết định sự  thắng cử của bà và cũng là nơi Biden đã thắng Trump năm 2020. Theo các chuyên gia thăm dò, nếu Harris thua ở Pennsylvania, bà phải thắng ít nhất 1 trong 4 tiểu bang kia thì mới có thể vào Tòa Bạch ốc năm 2025.

Càng gần ngày bầu cử sự chỉ trích mạt sát nhau càng tăng tốc. Harris bị đối thủ cho là ít thông minh, đầu óc lệch lạc. Trump bị cho độc tài, ca tụng Hitler và nguy hiểm cho nền dân chủ.

Nhưng có lẽ các cử tri đã quyết định họ sẽ bầu cho ai. Họ đã biết Trump là một tội phạm có án hình sự, còn đối phó với biết bao cáo buộc nhưng họ biết ông trong 4 năm cầm quyền. Còn mấy ai biết về  Harris và khả năng lãnh đạo của bà? Nhưng ở Mỹ, chuyện gì cũng có thể xảy ra.

Bầu một phụ nữ và phụ nữ da màu đầu tiên làm tổng thống Mỹ, cấp tiến trong hầu hết mọi lãnh vực nhưng chưa được chứng nghiệm? Ảo! Hay bầu cho một người rất bảo thủ nhưng có đã khả năng quản trị kinh tế và bảo vệ an ninh biên giới? Thực!

Vào tháng 9 vừa qua, Đức Giáo hoàng Francis chê cả hai ứng viên Harris và Trump, nhưng đề nghị mọi người Công giáo hãy đi bầu và chọn cái “ít ác hơn”, có nghĩa giữa phá thai và đóng cửa di dân.

Có thể nào câu nói của vị giáo hoàng cấp tiến này là dấu hiệu của một “thiên định”? Chúng ta chờ thêm 7 ngày nữa.

(Trích xã luận của etvts phát hành ngày 30/10/2024)