Có lẽ không một tổng thống Mỹ nào sau Đệ nhị Thế chiến đến nay sẽ được nhiều người trên thế giới biết nhiều như ông Donald Trump, tổng thống thứ 45 và sắp tới là tổng thống 47. Một phần là do thời đại thông tin bùng nổ qua mạng xã hội và phần khác do tính cách không giống ai của Trump, một người đã trở về từ “cõi chết chính trị” sau cuộc thất cử “đau đớn” cách đây bốn năm và đối diện với vô số cáo buộc đủ loại và nhiều vụ án đang chờ trong đó có vụ hình sự đã bị một bồi thẩm đoàn tuyên bố là có tội, chờ ngày tuyên án trong tháng 11 này.

Vài tổng thống Mỹ được người ta nhớ và nhắc nhở nhiều như JF Kennedy vì sự trẻ trung, với câu nói “đừng đòi hỏi đất nước làm gì cho bạn mà hỏi bạn đã làm gì cho đất nước”. Kennedy cũng được biết đến nhiều nhờ cú tháu cáy Nikita Khruschev khiến lãnh tụ Liên Xô phải dời hỏa tiễn khỏi Cuba đặt cạnh hông nước Mỹ, nhưng có lẽ ông được nhớ nhất bởi cái chết bi thảm ở tuổi 46 trong nhiệm kỳ đầu.

Tổng thống Ronald Reagan nổi tiếng với việc đứng trước Cổng Bức Tường Bá Linh kêu gọi Lãnh tụ Liên Xô Gorbachev “hãy xé toạc bức tường này” và ông có công làm cho thế giới cộng sản Đông Âu sụp đổ. Hoa Kỳ được thế giới nể trọng và kinh tế vững mạnh dưới thời Reagan cũng là điều khiến ứng viên Trump trong lần tranh cử tổng thống đầu tiên xem vị tổng thống “cao bồi” gốc tài tử  là “thần tượng”.

Trump lừng lẫy trở lại Tòa Bạch Ốc lần thứ hai đã làm cho một phần của thế giới ngưỡng mộ. Thích hay không, yêu hay ghét, nhiều lãnh đạo trên thế giới đã gọi điện thoại ngay để chúc mừng. Nghe nói có tới 90 lãnh đạo quốc gia. Không những người Việt ở các nước dân chủ theo dõi tình hình tranh cử ở Mỹ mà ở Việt Nam cộng sản độc tài cũng vậy. Tờ VnExpress của Bộ Khoa học và Kỹ nghệ cho hàng trăm ngàn độc giả bình bầu trong đó có khoảng 80% ủng hộ (muốn) Trump làm tổng thống.

Bà Kamala Harris là phó tổng thống Mỹ đầu tiên qua thăm Việt Nam nhưng họ thích Trump hơn vì cá tính mạnh mẽ của ông, có lẽ do họ nghĩ sẽ hưởng chút tự do nào đó nếu Trump lên cầm quyền lần thứ hai, bởi Trump rất ghét cộng sản và trong cuộc tranh cử vừa qua ông thường cáo buộc bà Harris là có đầu óc cộng sản hay cộng sản!

Với quá khứ của Trump và qua một nhiệm kỳ dở dang của mình, Trump muốn trổ tài kinh bang tế thế của mình, đó là làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại (MAGA), buộc các nước đồng minh phải đóng góp nhiều hơn để có thể chống lại bộ tứ trục ác quỷ (Nga, Tàu, Iran và Bắc Hàn).  Ông sẽ thương lượng với Nga để chấm dứt chiến tranh Nga-Ukraine kéo dài gần ba năm, bảo đảm an ninh và không để Kiev quá thiệt thòi. Trump sẽ ủng hộ Do Thái và sẽ tiếp tục bảo vệ Đài Loan vì lợi ích của Mỹ ở Á châu Thái bình dương. Dù Trump không hài lòng với Thủ tướng Anthony Albanese và Đại sứ Úc Kevin Rudd nhưng chắc chắn tình đồng minh hơn 100 năm giữa hai nước vẫn bền chặt, vì lợi ích chung.

Trump không phải là một lãnh tụ hoàn toàn lý tưởng nhưng chắc chắn tốt hơn cho Mỹ và thế giới so với bà Harris. Người ta có câu “Better the devil you know than the devil you don’t”, cử tri Mỹ đã chọn người (‘quỷ’) mà họ biết hơn là người (‘quỷ’) mà họ không  biết như Harris.

Trump  sẽ thay đổi trật tự, vận hành thế giới, nhưng không dễ như chương trình ông và ê-kíp đề ra. Mong MAGA thành công để thế giới tự do cũng hưởng lợi lây.

(Trích xã luận www.etvts.com.au phát hành Thứ Tư ngày 13.11.2024)