Một năm sau ngày mất của lãnh đạo phe đối lập Nga Alexei Navalny, hôm 16/02/2025, hơn 1000 người ủng hộ ông đã đến tưởng niệm tại nghĩa trang Borisovsky ở Moscow, bất chấp nguy cơ bị chính quyền đàn áp.

Trong ngày giỗ đầu, hãng tin AFP ghi nhận có khoảng 1500 người đã đến viếng mộ của nhà đối lập. Tại Nga, bất kỳ ai nhắc đến tên của Navalny hoặc Quỹ chống tham nhũng do ông lập lập ra mà không đề cập đến việc ông là “kẻ cực đoan”, theo diễn ngôn của điện Kremlin, thì có thể bị phạt tiền hoặc phạt tù đến 4 năm nếu không tái phạm.

Thông tín viên Annissa El Jabri tường trình từ Moscow:

Vào 9 giờ, tiếng chuông của nhà thờ bên cạnh vang lên, những cánh cửa của nghĩa trang Borisovsky ở phía đông Moscow mở ra. Các xe hơi với biển số ngoại giao, của các đại sứ châu Âu hiện diện tại đây. Những người dân Moscow đầu tiên đến để tỏ lòng thành kính với người đã khuất Alexei Navalny.  

Có người đã chụp ảnh chúng tôi, một phụ nữ đã hỏi như vậy và cuối cùng thì từ chối trả lời phỏng vấn. Vào sáng sớm, cảnh sát mặc thường phục có mặt tại nghĩa trang, hiện diện ở khắp nơi, đến tận bên mộ của cố nhà đối lập.  

Một số người đến để tưởng niệm đeo khẩu trang, một số khác thì giấu hoa trong túi cho đến phút cuối (đặt hoa lên mộ) hoặc trốn chạy khi nhìn thấy micro.

Người phụ nữ này cho biết: «Tôi sống tại Nga và tôi sợ, chúng tôi ai cũng sợ Vladimir Putin và chế độ của ông ấy». 

Nhưng không phải ai cũng vậy. 

Một người phụ nữ khác nói: «Tôi không nghĩ là mình gặp phải rủi ro nào. Làm gì có tội nào được quy định về việc đến đặt hoa ở nghĩa trang. Cảnh sát ở đó phải không, được thôi chúng tôi sẽ đến cười với họ». 

Đó là ngày cuối tuần băng giá nhất mùa đông này ở Matxcơva, một số người đến một mình, một số khác thì đi theo nhóm. «Chúng tôi đến vừa để tìm chút an ủi, vừa để gửi đi một thông điệp, để nhớ về ông ấy. Alexei Navalny rất gần gũi với chúng tôi, giống như là cha mẹ vậy. Theo tôi, ông ấy chết là vì chúng tôi, vì chúng tôi không biết bảo vệ ông ấy, và tôi cảm thấy có tội», một người phụ nữ bộc bạch. 

Người đàn ông này thì muốn «chỉ ra rằng những gì mà Navalny đã làm vẫn còn đó và không ai quên cả. Vẫn còn có nhiều người trong số những người còn sống vẫn tiếp tục theo đuổi những gì mà Navalny để lại».

Một người đàn ông khác thì nhận định rằng: «Navalny không còn nữa nhưng công trình của ông vẫn sống mãi và chúng tôi phải tiếp tục».

Một năm sau cái chết của cố nhà đối lập, Nga vẫn duy trì tên của Alexei Navalny trong danh sách những kẻ khủng bố và cực đoan».

Vào ngày 16/02/2024, Nga thông báo nhà đối lập chính của điện Kremlin Alexei Navalny, đã qua đời trong một nhà tù ở Bắc Cực. Cho đến nay, theo AFP, Moscow vẫn chưa đưa ra bất cứ giải thích cụ thể nào về cái chết của ông và chỉ nói rằng Navalny qua đời «khi đi bộ trong nhà tù».

Vợ của Navalny, bà Ioulia Navalnaïa hiện sống lưu vong tại Đức, đã tổ chức lễ tưởng niệm tại một nhà thờ ở Berlin. Trong bối cảnh phe đối lập Nga chủ yếu sống lưu vong, hiện bị chia rẽ, thiếu người lãnh đạo, đấu đá trong nội bộ, bà Ioulia đã kêu gọi cộng đồng Nga tham gia vào một cuộc tuần hành vào ngày 01/03, để thể hiện sự đoàn kết, « ùng mang tiếng nói của đồng hương».

(Nguồn: RFI)