Năm nay, cộng đồng người Việt tị nạn khắp thế giới tưởng niệm 50 năm ngày mất Miền Nam vào tay cộng sản. Năm 2025 là mốc đánh dấu 50 năm người Việt tị nạn định cư ở các nước tự do dân chủ trên khắp thế giới. Năm 2025 cũng là năm mà báo TiVi Tuần-san đánh dấu 40 năm được thành lập.  Và chỉ còn vài tháng nữa, đánh đấu 50 năm chủ bút kiêm chủ nhiệm TiVi Tuần-san Nguyễn Hồng-Anh viết nhạc trên chặng đường từ Sài Gòn (1976)  đến  trại tị nạn Galang (1980) và định cư ở Melbourne (1981).

Nguyễn Hồng-Anh không học nhạc, học đàn ở trường lớp hay có bạn bè chỉ dẫn. Ông dùng tai để nghe âm thanh, mắt để nhìn nốt nhạc, tay để bấm đàn, rồi tự tìm hiểu. Từ đó, với trái tim và niềm đam mê đàn ca hát xướng,  đã làm nên ca từ, sáng tác 43 ca khúc, đưa vào 4 CD và phổ biến trên mạng. Thời gian sáng tác diễn ra từng giai đoạn, tùy hứng, kéo dài từ năm 1976 đến 2016.

Làm chủ nhiệm, chủ bút điều hành tờ báo, viết bình luận và bút ký du lịch  là nghề chính. Nhạc chỉ là thú tiêu khiển của ông cũng như để ông trải lòng mình với cuộc sống, cuộc đời, con người và đất nước.

Ký giả Linda Cook, của nhật báo The News, Adelaide, 22.7.1981: Nguyễn Hồng Anh, người Việt tị nạn đến Úc đã năm tuần lễ, không xu dính túi nhưng giàu mục đích. Trong số tài sản ít ỏi mà người cựu kiểm toán viên Saigon mang theo là 40 tập nhạc có tên “Thân Phận Ca” được in và mang theo từ trại tị nạn Galang, Indonesia. Giọng hát trời cho và lời ca chua cay nhưng sâu sắc đã lôi cuốn khán thính giả ở trại tị nạn và gần đây tại đại hội thường niên Hội Tị nạn Đông dương. Ông đặt mục tiêu là trong tương lai sẽ đi khắp nước Úc để hát về thân phận của “những người đang còn ở quê nhà”.

Nhà báo Hoài Nam có nhận xét về nhạc của Nguyễn Hồng Anh qua bài viết “Ca khúc NGUYỄN HỒNG ANH- một thời để nhớ!” vào năm 2013 như sau: “Vẫn biết mỗi người trong chúng ta yêu âm nhạc theo cách cảm nhận của riêng mình, và yêu với một mức độ khác nhau, nhưng theo lẽ thường, những người viết nhạc, nhất là viết nhạc không vì cơm áo, phải có cảm nhận sâu sắc hơn, say mê hơn. Cho nên có thể kết luận, 30 năm không hát, không cầm đàn, không có nghĩa là tình yêu âm nhạc đã chết trong lòng NHA. Nó chỉ tạm vắng bóng, và nay đã trở lại”... Nguyễn Hồng-Anh là một  nhạc sĩ tài tử – tài tử nhưng cũng đã để lại chút gì đó cho đời”.

Đức Giám mục Nguyễn Văn Long, một cựu thuyền nhân phát biểu trong buổi ra mắt cuốn CD Boat People Dance gồm 10 ca khúc hát bằng tiếng Anh và Pháp, đúng trưa ngày 30.04.2015: “Trước hết tôi xin chúc mừng Hồng-Anh nhân dịp ra mắt CD Boat People Dance (Điệu Vũ Thuyền Nhân). Nhạc của ông không chỉ là để giải trí. Nó diễn tả cảm xúc của người dân Việt Nam chúng tôi qua những giai đoạn náo loạn nhất trong lịch sử hiện đại của chúng tôi. Nhạc của Hồng-Anh giúp chúng tôi nhớ lại quá khứ của chúng tôi và sự cam kết của chúng tôi với tương lai của người dân chúng tôi ở Việt Nam”.

Luật sư Nguyễn Tân Hải: “Người Việt nam tỵ nạn Cộng sản tại Úc Châu, trong đó có tôi, hãnh diện vì có được một nhạc sĩ và những bản nhạc do anh sáng tác không thua kém nhạc Việt Nam được sáng tác tại bất cứ Châu lục nào khác trên thế giới”.

Nhạc sĩ dương cầm Kim Trang:  “Cho tới nay, đã hơn 40 năm qua, vết thương dân tộc vẫn còn in đậm. Chiến tranh khốc liệt vẫn đeo đẳng trong ký ức, chất chứa trong sâu thẳm trái tim, dày vò trong giấc mơ con người – đó chính là thân phận đáng thương của người tỵ nạn Việt Nam, mà nghệ sĩ Nguyễn Hồng Anh, với cây đàn guitar, đã hát một đời, qua bao nhiêu thăng trầm của cuộc đời lưu vong, từ trại tỵ nạn Galang đến các sinh hoạt văn hóa cộng đồng người Việt khắp nơi tại Úc. Ông ca hát cho đời, để đánh thức thế hệ trẻ hải ngoại, ý thức về tinh thần dân tộc, chia sẻ cho những người con mang dòng máu Lạc Hồng hiểu được những nỗi khổ đau, khắc khoải của thế hệ người Việt lưu vong trong bước ngoặt lịch sử của đất nước”.

Kết luận: Nguyễn Hồng Anh là một hiện tượng kép: vừa là nhà báo ghi chép đời sống cộng đồng, vừa là nhạc sĩ ghi lại tâm hồn người Việt tị nạn lưu vong. Âm nhạc của ông có hai trục chính: nỗi nhớ quê hương – bản sắc Việt (Dòng máu Việt Nam, Đường về quê) và tình ca thiền vị – hiện sinh (Của hồi môn, Thiền sư xuống núi);

Trong dòng nhạc Việt hải ngoại, ông không phải người được biết rộng như nhiều nhạc sĩ nổi tiếng khác nhưng lại có vị trí riêng: âm nhạc như một cuốn nhật ký tinh thần của người Việt xa xứ, vừa đau đớn vừa dịu lành, vừa gắn bó với đất mẹ vừa hòa nhập vào thế giới mới. Nói cách khác, âm nhạc Nguyễn Hồng Anh là “khảo cứu sống động” về tâm hồn Việt tha hương – nơi ký ức, tình yêu và thiền tính hòa quyện thành một dòng chảy xuyên suốt hơn bốn thập niên.

01. TÌNH Ca Nguyễn Hồng-Anh, video dưới đây gồm: Dư hương (1976); Thiền sư xuống núi (1977); Nghe về nỗi nhớ (1977); Để lại tim đơn côi (2016); Thà em phụ tôi (2016):

02. NHẠC QUÊ HƯƠNG của Nguyễn Hồng Anh dưới  đây, gồm: Chiều viễn xứ  chiều nhớ quê hương (1980; Đường về quê (1982); Tôi hỏi tôi (1982); Lời nguyện cho quê hương (1984); Ai ra xứ người (1984); Như người Việt Nam (1984), Dòng máu Việt Nam (1984); Đứng dậy dân ta ơi (2014):

03. THÂN PHẬN CA (phần 1), video dưới đây gồm: Chuyện của tôi (1977); Sao ta còn ngồi đây (1977); Giấc mơ bên sông (1977); Đêm đại dương (1981). Studio tòa soạn TVTS 2016:

04. THÂN PHẬN CA (phần 2), video ở dưới, gồm: Kiếp sau xin chớ làm người (1979); Round and round the world, lời Việt-Vòng quanh thế giới (1979); Boat people dance, lời Việt- Điệu vũ thuyền nhân (1979); Bao giờ cho quên (1981); Biển vắng (1981):

05. THIỀN CA, video ở dưới với 3 ca khúc, Thiền sư xuống núi (1977); Của hồi môn (1976),Thiền sư lên núi (1977):

Trình bày bởi Kim Thoa (Tình ca hát cho Việt Nam, Hội trường Việt Báo, California, Hoa Kỳ 2014)

Trình bày bởi Phương Thảo (Hong-Anh Nguyen Live in Concert, Melbourne Recital Centre, Úc 2016)

06. “ĐỜI CA”, video ở dưới, một cuộc đối thoại bằng Âm nhạc và Triết học giữa NHA và nhạc sĩ dương cầm Kim Trang với 3 ca khúc: Trăm năm một Đời (2016); Mùa thu cuộc Đời (2014); Đời cho ta (2016):

07. Hong-Anh Nguyen Live in Concert. Chương trình Dòng nhạc Ngyễn Hồng-Anh tại Melbourne Recital Centre năm 2016, song ngữ:

08. Dòng nhạc Nguyễn Hồng-Anh tại The Bowery Theatre, St Albans, Victoria, Úc, 2018:

Những video sau đây nói và hát bằng tiếng Anh:

09. RA MẮT CD BOAT PEOPLE DANCE đúng trưa ngày 30.4.2015 với sự hiện diện của các chính trị gia Úc cấp liên bang, tiểu bang, địa phương và lãnh đạo tôn giáo, cộng đồng Việt Nam. NHA hát bài HÒA BÌNH LỪA DỐI:

10. MẠN ĐÀM VỚI NGHỆ SĨ với hai khách trẻ người Úc nhân ngày 30.4. 44 YEARS AFTER THE FALL OF SAIGON: TALKING TO ARTIST IN MELBOURNE (English edition):

11. NĂM MƯƠI NĂM NGÀY MẤT SÀI GÒN 1975-2025: Con gái sinh ở Úc hỏi Bố “vì sao Ba đi tị nạn”. Từ làm rẫy, chống cộng đến vượt biên bằng lời và nhạc. Hỏi đáp và hát bằng tiếng Anh.