Âm nhạc không chỉ là nghệ thuật của giai điệu và thanh âm trong nhiều trường hợp, nó còn là triết lý sống, là tấm gương soi chiếu thân phận con người. Chương trình nhạc thính phòng “Kiếp Nhân Sinh”, với ba ca khúc Trăm năm một đời, Mùa thu cuộc đời  và Đời cho ta của nhạc sĩ – ca sĩ Nguyễn Hồng-Anh, đã chứng minh điều đó.

Điểm đặc biệt là buổi trình diễn này không chỉ có âm nhạc, mà còn có phần dẫn giải, phân tích và đối thoại trực tiếp giữa tác giả và người giới thiệu– Kim Trang, một nữ nghệ sĩ dương cầm xuất thân từ giới khoa học, có nền tảng toán học, nhưng lại đầy duyên dáng trong nghệ thuật dẫn chương trình.

Chính sự giao thoa giữa hai thế giới – âm nhạc và khoa học, cảm xúc và lý tính– đã tạo nên sắc thái độc đáo, khiến Kiếp Nhân Sinh vượt ra ngoài một buổi hòa nhạc thông thường, trở thành một diễn đàn triết học – nghệ thuật giàu chiều sâu.

Âm nhạc như một hành trình nhân sinh

Ba ca khúc được sắp xếp thành một tiến trình có ý nghĩa:

– Trăm năm một đời gợi mở câu hỏi triết lý về sự phù du và ngắn ngủi của kiếp người.

– Mùa thu cuộc đời là lời tri ân, cảm tạ, xen lẫn sự chiêm nghiệm và đối diện với giới hạn của đời sống.

– Đời cho ta đi đến một thông điệp lạc quan, vị tha, hướng về tình yêu thương và sự chia sẻ.

Nếu Trăm năm một đời phảng phất tinh thần vô thường trong triết học Phật giáo, thì Mùa thu cuộc đời lại mang nỗi trăn trở về nghiệp báo, về trách nhiệm đạo đức cá nhân trước tha nhân và lịch sử. Đến Đời cho ta, âm nhạc mở ra một khúc ca nhân ái, chan chứa tinh thần Kitô giáo lẫn Phật giáo, hòa nhập vào một nhân sinh quan rộng mở: tình thương là con đường duy nhất giúp nhân loại hóa giải hận thù và bất công.

Âm nhạc Nguyễn Hồng-Anh trong chương trình này không dừng lại ở giai điệu đẹp, mà còn là một cuộc hành hương tâm linh: từ  sinh –> trụ –> dị –> diệt, từ khởi đầu trong tiếng khóc sơ sinh cho đến khúc ca từ biệt bằng nụ cười thanh thản.

Đối thoại: khi âm nhạc gặp triết học

Điểm sáng của chương trình chính là phần dẫn giải và đặt câu hỏi của Kim Trang. Khác với lối MC truyền thống, cô không chỉ giới thiệu ca khúc, mà còn dẫn dắt người nghe bước vào đối thoại cùng tác giả. Các câu hỏi không được thông báo trước, vừa bất ngờ vừa gợi mở, đã khiến chính nhạc sĩ phải chia sẻ trực tiếp những suy tư sâu thẳm của mình.

Từ hình ảnh “chào đời bằng tiếng khóc” đến ẩn dụ “vầng nguyệt tròn – khuyết”, từ triết lý Pascal về con người như cây sậy biết suy tư cho đến quan niệm nghiệp báo của Phật giáo và nhân vị trong triết học thế kỷ 20, chương trình đã mở rộng biên độ: âm nhạc hòa quyện cùng triết học, văn chương, thậm chí cả khoa học. Có thể nói, Kim Trang với nền tảng khoa học – toán học đã đem đến một cái nhìn lô-gíc, cân bằng và khách quan, để rồi chính nhạc sĩ được đẩy vào thế đối thoại chân thật nhất.

Ở đây, khán giả không chỉ nghe nhạc, mà còn tham dự vào một lớp học nhân sinh quan, nơi âm nhạc là khởi điểm, còn câu hỏi triết lý là đích đến.

Ý nghĩa cộng đồng và di sản hải ngoại

Phần mở đầu của Kim Trang nhắc lại bối cảnh: cộng đồng người Việt tại Úc đã hiện diện 50 năm, và âm nhạc là một phần di sản quan trọng. Trong khi phần lớn sân khấu cộng đồng vẫn chuộng nhạc tiền chiến hay tân nhạc trước 1975, thì sáng tác mới ở hải ngoại – “tiếng lòng trăn trở của một thế hệ lưu vong” – thường ít được để ý. Chính vì vậy, Kiếp Nhân Sinh mang giá trị kép: vừa là tác phẩm cá nhân của Nguyễn Hồng Anh, vừa là một nỗ lực bảo tồn và phát triển di sản âm nhạc hải ngoại.

Con số hơn 11,000 lượt nghe trên YouTube cho thấy sức hút của chương trình tưởng khô khan, lại chứng minh rằng những ca khúc mới, giàu chiều sâu và mang tính triết lý, vẫn có thể tìm được chỗ đứng trong lòng khán giả. Đặc biệt với thế hệ trẻ sinh ra ở Úc hay lớn lên ngoài Việt Nam, đây là dịp để họ tiếp xúc với một nguồn mạch âm nhạc không chỉ gói trong hoài niệm, mà còn sống động trong trải nghiệm lưu vong và suy tư hiện đại.

Âm nhạc như một chứng từ nhân sinh

Có thể nói, Kiếp Nhân Sinh không chỉ là một buổi nhạc thính phòng. Nó giống như một tác phẩm triết – nhạc: nơi người nghệ sĩ kể lại câu chuyện đời bằng âm thanh, còn người dẫn chương trình soi chiếu nó bằng triết học và nhân văn.

Nguyễn Hồng Anh bước ra với tư cách một chứng nhân của thế kỷ, trải qua chiến tranh, lưu vong, rồi hát về tình người và sự giác ngộ. Kim Trang – với đôi tay nghệ sĩ nhưng khối óc khoa học – lại là người “đối thoại” và “giải mã” cuộc hành trình ấy.

Chính vì vậy, chương trình Kiếp Nhân Sinh là một lời nhắc nhở: trong sự ngắn ngủi của kiếp người, chỉ có tình yêu thương và lòng biết ơn mới làm cho trăm năm đời người hóa thành ngàn năm bất tận.

(Nhận xét về chương trình nhạc thính phòng Kiếp Nhân Sinh qua 3 bài “đời ca” do Kim Trang phỏng vấn, dẫn giải và Nguyễn Hồng-Anh trình bày trên youtube ngày 25/12/2024)

Hãy bấm vào link dưới để xem chương trình  Kiếp Nhân Sinh:

https://youtu.be/vTlv2HFqdLs