WASHINGTON – Donald Trump đã chỉ thị cho Lầu Năm Góc ngay lập tức bắt đầu theo kịp các cường quốc hạt nhân khác trong việc thử nghiệm vũ khí hạt nhân, đặc biệt nêu đích danh Nga và Trung Quốc.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, Trump viết: “Vì các chương trình thử nghiệm của các quốc gia khác, tôi đã chỉ thị cho Bộ Chiến tranh bắt đầu thử nghiệm vũ khí hạt nhân của chúng ta trên cơ sở bình đẳng. Quá trình đó sẽ bắt đầu ngay lập tức.”

Bài đăng được đưa ra chưa đầy một giờ trước khi Trump gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc vào sáng thứ Năm, trong nỗ lực đạt được thỏa thuận ngừng chiến thương mại. Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ năm 2019.

Mỹ lần cuối cùng tiến hành thử nghiệm hạt nhân toàn phần vào năm 1992, và Trung Quốc cũng như Nga được cho là không tiến hành thử nghiệm nào kể từ thời kỳ đó. Việc Trump nhắc đến “trên cơ sở bình đẳng” khiến không rõ loại thử nghiệm nào có thể diễn ra, hoặc liệu ông có đang nói đến những màn “phô diễn sức mạnh” tương tự như Nga gần đây hay không.

Kể từ năm 1998, không có quốc gia nào ngoài Triều Tiên được xác nhận đã tiến hành thử nghiệm hạt nhân nổ toàn phần. Tuy nhiên, các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân như Mỹ vẫn tiếp tục thực hiện các vụ nổ mô phỏng bằng siêu máy tính, cùng với các thử nghiệm vật lý hạt nhân liên quan, kiểm tra tên lửa có khả năng mang đầu đạn hạt nhân, cơ chế kích nổ, và các thử nghiệm “dưới ngưỡng nổ” nhằm đảm bảo kho vũ khí của họ vẫn hoạt động hiệu quả.

Các quan chức Lầu Năm Góc chưa đưa ra phản hồi ngay về thông báo của Trump.
Phát biểu trên chuyên cơ Air Force One sau cuộc gặp với ông Tập, Trump nói ông “muốn thấy việc phi hạt nhân hóa”, đồng thời cho biết Mỹ đang “nói chuyện với Nga về vấn đề này.”

“Và nếu chúng ta làm điều gì đó, Trung Quốc cũng sẽ được đưa vào,” ông nói thêm mà không giải thích chi tiết.

Vào thứ Năm, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói trong buổi họp báo rằng Bắc Kinh hy vọng Mỹ sẽ tuân thủ Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân “và có những hành động góp phần vào hòa bình khu vực, thay vì ngược lại.”

“Chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng Trung Quốc luôn cam kết con đường phát triển hòa bình, theo đuổi chính sách an ninh quốc phòng mang tính phòng vệ và ngoại giao hữu nghị,” người phát ngôn Quách Gia Khôn (Guo Jiakun) cho biết.

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm Chủ nhật nói rằng Nga đã thử nghiệm thành công tên lửa hành trình Burevestnik có động cơ hạt nhân “độc nhất vô nhị,” có khả năng mang đầu đạn hạt nhân. Điện Kremlin mô tả đây là một phần trong nỗ lực “đảm bảo an ninh quốc gia.” Trump sau đó gọi thông báo của Putin là “không phù hợp.” Cố vấn thân cận của Putin, ông Sergei Ryabkov, nói với truyền thông Nga rằng Moscow đã thông báo cho Mỹ trước về vụ thử này.

Thời điểm Nga thử nghiệm Burevestnik đặc biệt đáng chú ý, diễn ra trong bối cảnh Điện Kremlin gia tăng các động thái hạt nhân và quan hệ Mỹ – Nga bị gián đoạn do chiến tranh ở Ukraine.

Vào thứ Tư, Putin cho biết Nga cũng đã thử nghiệm ngư lôi siêu hạt nhân Poseidon – loại vũ khí mà các nhà phân tích quân sự cho rằng có thể tàn phá các khu vực ven biển bằng cách kích nổ đầu đạn hạt nhân, tạo ra những cơn sóng phóng xạ khổng lồ cuốn trôi và nhiễm độc các thành phố.

Trump cũng phát biểu sai sự thật trong bài đăng trên Truth Social rằng Mỹ có nhiều vũ khí hạt nhân hơn bất kỳ quốc gia nào khác, một tuyên bố ông lặp lại trong cuộc họp báo trên Air Force One. Hiện Nga có số lượng vũ khí hạt nhân được xác nhận nhiều nhất – hơn 5,500 đầu đạn, trong khi Mỹ có 5.044 đầu đạn, theo Tổ chức Chiến dịch Quốc tế Xóa bỏ Vũ khí Hạt nhân (ICAN).

Vụ thử hạt nhân toàn phần cuối cùng của Mỹ, có mật danh “Divider,” được tiến hành vào ngày 23 tháng 9 năm 1992 tại địa điểm nay gọi là Khu An ninh Quốc gia Nevada. Tổng thống khi đó, George H.W. Bush, đã tuyên bố lệnh tạm dừng thử nghiệm hạt nhân dưới lòng đất cùng năm. Tuy nhiên, Mỹ vẫn có khả năng nối lại thử nghiệm tại địa điểm này nếu muốn.

Đáp lại bài đăng của Trump, nữ nghị sĩ bang Nevada Dina Titus viết trên mạng X: “Tuyệt đối không. Tôi sẽ trình dự luật để ngăn chặn việc này.”

Mặc dù cả Moscow và Washington nhiều lần tuyên bố muốn chấm dứt cuộc chạy đua vũ trang, nhưng tiến triển vẫn rất hạn chế. Gần đây, Điện Kremlin đã chỉ trích kế hoạch của Trump nhằm phát triển lá chắn tên lửa – gọi là “Vòm Vàng” (Golden Dome) – mà ông khẳng định sẽ giúp Mỹ miễn nhiễm trước mọi cuộc tấn công.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Trump được cho là đã tìm cách tăng quy mô kho vũ khí hạt nhân của Mỹ “lên gấp mười lần.”

Vào tháng 12 năm 2016, ông từng đăng tweet: “Hoa Kỳ phải tăng cường và mở rộng đáng kể năng lực hạt nhân của mình cho đến khi thế giới tỉnh ngộ về vấn đề này.”