Tổng thống Zelensky và Tổng thống Trump tại Nhà Trắng ngày 28/2/2025. Photo: Reuters Một phái đoàn Mỹ đến Kiev ngày Thứ Năm 20/11/2025 để thảo luận kế hoạch hòa bình 28 điểm do Nhà Trắng đề xuất nhằm chấm dứt chiến tranh. Bản kế hoạch gây tranh cãi vì lặp lại nhiều yêu sách của Moscow, bao gồm việc yêu cầu Ukraine nhượng bộ lãnh thổ và cắt giảm đáng kể quân đội. Đề xuất cũng chính thức khai tử kế hoạch thành lập lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế từng được bàn thảo trước đây.
Theo các tài liệu của Mỹ, toàn bộ vùng Donbass – gồm Luhansk và Donetsk – sẽ được đặt dưới quyền kiểm soát của Nga. Hiện Ukraine vẫn kiểm soát khoảng 15% diện tích hai vùng này. Donbass sẽ trở thành vùng đệm phi quân sự, và các chiến tuyến ở Kherson và Zaporijjia giữ nguyên hiện trạng. Mỹ cũng dự kiến giảm viện trợ quân sự, bắt đầu bằng việc ngừng cung cấp vũ khí tầm xa có khả năng tấn công lãnh thổ Nga. Kế hoạch yêu cầu quân đội Ukraine giảm một nửa quân số, từ mức khoảng 900.000 binh sĩ hiện nay.
Tài liệu còn cấm triển khai binh sĩ nước ngoài trên lãnh thổ Ukraine, đồng nghĩa loại bỏ sáng kiến “liên minh các nước tình nguyện” do Pháp và Anh thúc đẩy. Về văn hóa – xã hội, kế hoạch quy định tiếng Nga trở thành ngôn ngữ chính thức tại Ukraine, và Giáo hội Chính thống Nga được công nhận quy chế hoạt động hợp pháp — điều chưa từng có từ khi Hiến pháp Ukraine 1996 có hiệu lực.
Từ Kiev, giới lãnh đạo Ukraine phản ứng dữ dội, cho rằng kế hoạch này “không khác gì đòi đầu hàng”. Những yêu cầu về nhượng đất, giảm quân số và cắt viện trợ quân sự bị xem là khiến Ukraine mất khả năng tự vệ. Theo phân tích, nhượng bộ tối đa mà Kiev có thể chấp nhận chỉ là đàm phán ngừng bắn dựa trên chiến tuyến hiện tại. Đối với Ukraine, việc chấp nhận các yêu sách văn hóa và lãnh thổ của Moscow là “không thể thương lượng”.