Đảng Tự do Tiểu bang Nam Úc tiếp tục đối mặt bất ổn khi hàng loạt dân biểu nghị sĩ kêu gọi thay thế lãnh đạo phe đối lập Vincent Tarzia trước cuộc bầu cử tiểu bang vào tháng 3/2026. Nhân vật được nhắc đến nhiều nhất cho vị trí kế nhiệm là Ashton Hurn, dân biểu 34 tuổi, người được xem là gương mặt sáng giá có thể giúp Đảng Tự do vực dậy sau thời gian dài sa sút.

Diễn biến này nối tiếp “làn sóng thay máu lãnh đạo” trong các chi bộ Đảng Tự do tại các tiểu bang khác, khi Jess Wilson ở Victoria và Kellie Sloane ở New South Wales đều thay thế các lãnh đạo nam không tạo được sức hút – tương tự tình cảnh của ông Tarzia tại Nam Úc. Dù chỉ là dân biểu nhiệm kỳ đầu, bà Hurn nổi lên nhờ phong cách truyền thông mạnh mẽ và vai trò phát ngôn viên y tế đối lập, nhiều lần gây sức ép lên chính quyền Lao động về lời hứa năm 2022 giải quyết khủng hoảng xe cứu thương phải chờ ngoài bệnh viện.

Thành công của Đảng Tự do Victoria sau khi thay lãnh đạo càng làm Tự do Nam Úc lo ngại rằng nếu ông Tarzia tiếp tục tại vị, đảng có nguy cơ mất nốt các ghế vùng ngoại ô – vốn đã ít ỏi sau thất bại năm 2022. Các cuộc thăm dò nội bộ mới nhất cho thấy tỷ lệ ủng hộ của đảng rơi xuống giữa 20%, khiến nhiều dân biểu bi quan rằng họ chỉ giữ được 3/47 ghế trong Hạ viện nếu không có thay đổi lớn.

Tuy vậy, bà Hurn vẫn công khai khẳng định sự trung thành đối với ông Tarzia. Tại một cuộc họp báo chung hôm thứ Tư tuần qua, khi liên tục bị hỏi liệu có muốn tranh chức lãnh đạo hay sẽ ra ứng cử nếu vị trí trống, bà nhấn mạnh: “Vincent là lãnh đạo của chúng tôi. Tôi tập trung làm việc với ông ấy hướng đến cuộc bầu cử tới. Tôi sẽ không thách thức Vincent.” Khi được yêu cầu nói rõ liệu có tham gia nếu ông Tarzia từ chức, bà đáp: “Vị trí chưa trống. Chúng tôi tập trung vào bầu cử tháng 3.”

Ông Tarzia cũng nhiều lần lặp lại trên ABC Radio rằng bà Hurn không thách thức ông và ông sẽ không từ chức, nhằm xoa dịu đồn đoán đang lan rộng trong nội bộ. Tuy nhiên, nhiều dân biểu tin rằng nếu không có “phép màu” tại cuộc bầu cử sắp tới, bà Hurn sẽ được “mời” đảm nhận vị trí lãnh đạo sau thất bại của ông Tarzia.

Tình hình thêm căng thẳng khi cựu lãnh đạo Đảng Tự do David Speirs — người từ chức năm ngoái giữa bê bối ma túy và từng cáo buộc bị ông Tarzia “đâm sau lưng” khi còn tại vị — lên tiếng trên FiveAA rằng những đồn đoán này đang làm tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh đảng. Ông ví đảng Tự do Nam Úc như một “mớ hỗn độn”, cảnh báo rằng sự chia rẽ nội bộ chỉ khiến cử tri xa lánh: “Nếu một đảng không thể tự quản lý mình, làm sao cử tri tin rằng họ có thể quản lý tiểu bang?” Ông Speirs cũng từ chối loại trừ khả năng tranh cử độc lập ở khu vực Black, nơi ông từng có lượng phiếu cá nhân cao.

Một số thành viên đảng hoài nghi rằng nếu kết quả thăm dò đúng, ghế duy nhất không thuộc Lao động tại vùng ngoại ô Adelaide sau bầu cử có thể là chính ghế Black của ông Speirs dưới tư cách độc lập. Những tiếng nói bất mãn khác trong đảng phàn nàn rằng cuộc chiến lãnh đạo lại bùng lên chỉ còn bốn tháng trước ngày bầu cử, gây xáo trộn nỗ lực vận động tranh cử.

Dù đang cố gắng thể hiện hình ảnh đoàn kết, các cuộc phỏng vấn và phát biểu công khai trong ngày cho thấy sự bất đồng sâu sắc vẫn tồn tại. Đảng Tự do Nam Úc đứng trước lựa chọn khó khăn: hoặc giữ nguyên ông Tarzia với hy vọng tạo ra chuyển biến vào phút chót, hoặc thay lãnh đạo sớm để kịp định hình lại chiến lược tranh cử — dù bà Hurn hiện vẫn kín tiếng và có vẻ miễn cưỡng nhận vai trò này.

Tarzia chính thức từ chức vào thứ Sáu tuần qua, với phát ngôn viên đối lập về y tế và dân biểu  nhiệm kỳ đầu Ashton Hurn đã thay thế ông vào ngày Thứ Hai đầu tuần.

Ông bác bỏ việc có đồng nghiệp nào tiếp cận để yêu cầu ông từ chức.

Tarzia sẽ tiếp tục giữ vai trò dân biểu khu vực Hartley và hy vọng được tái cử trong cuộc bầu cử vào tháng Ba.

Ông là lãnh đạo Đảng Tự do thứ tư từ chức trong vài tháng qua, sau Brad Battin ở Victoria, Mark Speakman ở NSW và Leanne Castley ở ACT.

Ashton Morgan Hurn sinh năm 1991 là thành viên Đảng Tự do của Hạ viện Nam Úc kể từ cuộc bầu cử cấp tiểu  bang năm 2022, đại diện cho đơn vị Schubert. Bà thay thế Stephan Knoll, người đã giữ ghế này từ năm 2014. Ông đã đánh bại Hurn trong cuộc bầu chọn sơ bộ của đảng khi đó. Trong bốn năm trước khi đắc cử, Hurn là Giám đốc Truyền thông cho Thủ hiến Steven Marshall.

Gia đình Hurn đã sống ở vùng Thung lũng Barossa hơn 170 năm. Hurn là cháu gái của Brian Hurn, người từng là thị trưởng Hội đồng Barossa trong 18 năm và trước đó từng chơi cricket cấp bang.