Thụy Văn
Giá cả nhà cửa trong tuần qua đã không sốt nóng như thời gian trước, nói theo kiểu người Úc là “price growth cooling down”, một phần là do chu kỳ, phần khác đúng vào dịp Lễ Phục Sinh.
Tỉ lệ số nhà được bán tại các cuộc đấu giá ở Melbourne vào hôm Thứ Bảy tuần qua là 74% trong tổng số 335 căn được báo cáo, chưa kể 135 căn được lên danh sách nhưng không báo cáo kết quả.
Tại các ngoại ô gần ở phía miền đông (inner-eastern suburbs), chỉ có trên 30 căn nhà đấu giá thành công, còn lại tất cả đều tập trung ở những vành đai nhà cửa hợp túi tiền, đặc biệt là những vùng ngoại ô miền tây và miền bắc mà Thụy Văn đã bàn đến trong số báo tuần qua.
Sự thay đổi có tính cách chu kỳ của thị trường làm cho người bán và mua thận trọng trong việc rao bán và mua. Tuy nhiên Melbourne vẫn tiếp tục là thành phố có sự tăng trưởng cao nhất so với các thủ phủ của các tiểu bang và lãnh thổ. Nhà cửa xây đứng một mình, không liền vách hay chỉ chung một vách vẫn được người mua nhà ưa thích nhiều nhất.
Dữ liệu của Domain Group cho thấy có 40,350 căn nhà đã được bán đấu giá vào những cuối tuần trong thời gian từ Tháng 2 đến tháng 12 năm ngoái. Kinh tế gia trưởng của cơ quan này cho rằng tỉ lệ nhà bán đấu gía sẽ giảm 5% trong năm nay. Ông Andrew Wilson nói số nhà bán đấu giá từ Tháng 2 đến đầu Tháng 6 giảm 300 cái so với năm ngoái, tuy nhiên không phải vì có ít nhà đưa lên thị trường đấu giá mà giá nhà tăng vọt.
Theo chỉ số mới nhất của CoreLogic RP Data Hedonic Home Value Index được công bố vào cuối tuần qua, nhà cửa ở Úc tăng trưởng chậm nhất trong 31 tháng vừa qua. Bảng dữ liệu cho thấy giá nhà trung bình trong năm tăng tới 9.8% (giá trung bình $560,000) tính đến Tháng 3 vừa qua.
Đây là lần đầu tiên từ Tháng 5 năm ngoái mà giá nhà tăng trưởng trong vòng 12 tháng tuột xuống dưới 10%. Điều này cho thấy giá nhà tăng chậm do tình trạng apartment được xây quá nhiều. Cũng vậy, mức cung các units cũng quá nhiều nhưng chắc chắn tình trạng đó không xảy ra với những căn nhà không liền vách. Nhu cầu tìm mua những căn nhà đứng một mình không dính vách vẫn cao ở các khu ngoại ô xa.
Như Thụy Văn viết trong số báo tuần qua, nhu cầu mua nhà ở những ngoại ô giá cả phải chăng vẫn mạnh, với những vùng như từ Sunshine đến Deer Park. Đi xa hơn như Wyndham, Taylor Lakes và Melton, nhà cửa bán vẫn rất chạy.
Lý do: vì Melbourne hiện là nơi dân số tăng cao nhất nước, do di dân từ các quốc gia khác đến cũng như người từ Sydney xuống. Những người mua nhà chỉ bỏ ra số tiền từ $700,000 đến $750,000 là có thể mua căn nhà rộng 40 square bốn phòng ngủ ở các vùng Taylor Lakes và Caroline Springs, một bất động sản tiêu chuẩn bình thường mà với số tiền đó, người ở Sydney không thể mua được căn nhà trong bán kính 100 cây số so với trung tâm của Sydney CBD.
Câu chuyện 3 căn nhà
Độc giả hẳn đã biết trường trung học công lập Glen Waverley rất nổi tiếng với tỉ lệ học sinh tú tài tốt nghiệp có điểm cao. Trường công mà học giỏi thì ai chả thích? Đây là nơi mà người Á Châu tìm cách cho con vào học, và muốn đạt tiêu chuẩn xin vào học, phải là người địa phương. Bởi vậy nhà ở vùng Glen Waverley tăng giá một cách đáng ngại. Người ta tranh nhau mua mà người nào có nhiều tiền thì sẽ có cơ hội làm chủ nhiều hơn. Đọc báo TVTS hay báo Úc, bạn đọc được nghe nói người Trung Quốc phần lớn nhắm tới vùng này.
Cuối tuần qua, căn nhà số 18-20 Packham Crescent Glen Waverley được mang ra đấu giá.
Đây là căn nhà được xây vào năm 1880, kiểu trang trại có hồ bơi được liệt vào danh sách bảo tồn di sản. Căn nhà nằm trên miếng đất rộng đến 2,612 mét vuông, là miếng đất quá lớn, rộng gấp năm lần một căn nhà bình thường.
Hôm đấu giá có nhiều người đến xem, kể cả các hàng xóm và một người chủ cũ. Nhưng những người muốn đấu giá đã rất lưỡng lự khi đưa tay cho giá hay trả giá dù nhà địa ốc kiêm đấu giá Kelly Sun tìm mọi cách để tạo một không khí vui hầu khuyến khích người ta tham gia đấu giá.
Trên báo Sunday Age, người ta nói giá nhà nằm trong khoảng $5 triệu đô la. Mạng lưới onthehouse.com phỏng định giá $3,366,000. Khởi đầu, giá đấu được rao là $1 triệu đô la. Nhìn trong hình, sẽ thấy hầu như người tham dự toàn là người Á Châu. Có 3 người tranh nhau trả giá lên tới $2 triệu. Ông Kelly Sun quyết định ngưng vì giá mua không đạt yêu cầu và sau đó cho những người muốn mua thương lượng.
Khi viết bài này, không biết căn nhà có miếng đất rộng 2,612m2 đã bán được chưa. Nhưng tại sao một căn nhà có miếng đất rộng như vậy mà người Trung Quốc giàu có không mua để… ủi sập nhà và xây nhà mới hay các nhà xây cất mua để xây unit, apartment?
Xin thưa, có lẽ vì đấy là căn nhà được quy hoạch vào danh sách bảo tồn di sản. Mua để ở thì được,
chứ tân trang chẳng được, nói chi ủi sập.
* * *
Căn nhà số 293 Church Street nằm trên dốc đồi, thường được gọi là Richmond Hill. Ngày nay, cư dân Richmond phần lớn được gọi là “triệu phú bất đắc dĩ”. Nhà ở trên khu Richmond thì hẳn là “triệu phú tự nhiên”, triệu phú thứ thiệt. Mà ở trong căn nhà hai tầng cổ xưa này là đại triệu phú (multi-millionaire) cái chắc.
Căn nhà xây năm 1888 được xem là một trong những căn nhà đáng kể của vùng Richmond với miếng đất rộng 1,135 mét vuông, có 13 phòng (5 phòng ngủ), có hồ bơi xây vào thập niên 1960, sân cỏ rộng (để phơi áo quần, như Thụy Văn tôi thấy) và cái garage ở cuối sân, lái vào bằng đường nhựa công cộng đối diện với một khu chung cư.
Đây là loại nhà kiểu Ý (Italianate) mặt tiền trông rất uy nghi, hoành tráng, nhưng nửa sau trông chẳng hấp dẫn chút nào.
Thế mà bán (private sale) được $5.5 triệu đô la bằng hình thức bỏ bì thư (Expressionsof Interest), có nghĩa bỏ giá 1 lần mà thôi và ai cho giá cao nhất thì người đó có thể được mua.
* * *
Như đã viết trong các số báo trước, St Albans là nơi có nhiều nhà được đem bán đấu giá nhiều nhất ở Melbourne trong các ngày Thứ Bảy, tuy nhiên không phải vì vậy mà sự cạnh tranh khi đấu giá không mãnh liệt.
Căn nhà 3 phòng ngủ trên miếng đất 535 mét vuông được đại lý địa ốc cho là căn nhà giá cả phải chăng nhất hiện có trong vùng, nằm trong khoảng từ $390,000 đến $430,000.
Có 4 người địa phương tranh nhau trả giá nhưng cuối cùng họ đã bị một nhà đầu tư từ Sydney gọi tới trả những cú đấu giá với $5,000 và cuối cùng đã đánh bại các đối thủ Melbourne với giá mua là $465,000.
Ở miền đông, người địa phương bị người Tàu nhiều tiền đánh bại. Bên miền tây, bị đồng hương từ Sydney vớt nhẹ!
(Thụy Văn tổng hợp với tài liệu từ Sunday Age. Trích báo giấy TVTS số 1567 phát hành ngày 6.4.2016))