Phi Luật Tân vẫn luôn phớt lờ đề nghị đàm phán song phương của
Trung Quốc về tranh chấp ở Biển Đông. Photo Courtesy: Reuters

Bộ Ngoại giao Trung Quốc viết trong một thông cáo được Tân Hoa xã đăng lại ngày 8.6 đăng tải nói rằng: “Trung Quốc đã nhiều lần tận dụng các cơ hội đề nghị với Phi Luật Tân thiết lập một cơ chế tham vấn thường xuyên về vấn đề hàng hải, tuy nhiên đến nay không có hồi âm nào từ phía Manila”.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết thêm, kể từ khi Phi Luật Tân kiện Trung Quốc lên Tòa trọng tài quốc tế ở The Hague (Hà Lan), mối quan hệ giữa 2 nước trở nên “tồi tệ” và Manila luôn khước từ các cuộc đối thoại song phương mà Bắc Kinh đề nghị, nhất là vấn đề liên quan đến vụ kiện sắp được tòa ra phán quyết trong vài tuần tới.

Việc Trung Quốc bất ngờ mềm mỏng, bày tỏ thiện chí với Manila thời gian gần đây đã được các chuyên gia cảnh báo đây có thể là “chiêu trò” nhằm đưa Tân Tổng thống Phi Luật Tân vào “bẫy đàm phán song phương” trước khi PCA ra phán quyết.

Trước đó vào ngày 7.6, Reuters dẫn lời một cựu Bộ trưởng Ngoại giao của Phi Luật Tân và một chuyên gia an ninh của Mỹ cho rằng, Tổng thống mới đắc cử của Phi Luật Tân Rodrigo Duterte không nên đàm phán song phương vô điều kiện với Trung Quốc về Biển Đông.

Trả lời báo giới, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Phi Luật Tân Albert del Rosario, người đã đại diện chính quyền Phi Luật Tân đâm đơn kiện Trung Quốc ra Tòa án Trọng tài thường trực (PCA) ở La Hay, Hà Lan năm 2013, nhấn mạnh: “Chúng ta cần chờ đợi phán quyết từ tòa án trước khi bắt đầu đàm phán với Trung Quốc, vì nếu không, các thẩm phán sẽ suy xét kỹ về những điều chúng ta đang làm”.

Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng vấn đề Biển Đông và làm sao đối thoại hiệu quả với Bắc Kinh sẽ là thách thức lớn với nhiệm kỳ tổng thống của ông Duterte. Một cựu ngoại trưởng Phi Luật Tân và một chuyên gia an ninh của Mỹ nói rằng Tổng thống tân cử Phi Luật Tân không nên tiến hành đàm phán song phương với Trung Quốc nếu không kèm theo điều kiện.

Tổng thống sắp mãn nhiệm Benigno Aquino III của Phi Luật Tân lâu nay vẫn tuyên bố với báo chí rằng Phi Luật Tân quyết theo đuổi vụ kiện đến cùng và không đối thoại song phươngcvới Bắc Kinh về vấn đề Biển Đông. Ông Aquino nói rằng Trung Quốc, lợi dụng sức mạnh áp đảo về quân sự và kinh tế, thường bắt nước nhỏ hơn phải chấp nhận yêu sách của mình trong các cuộc đàm phán song phương.

Tổng hợp