Tân Tổng thống Phi Luật Tân Duterte trong thời gian
cuộc vận động tranh cử tại Manila. Photo Courtesy: Reuters

Trong một cuộc họp báo vào hôm 31.5, Tân Tổng thống Phi Luật Tân Duterte đã gây bất ngờ khi dành lợi khen ngợi cho Chủ Tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sau khi ông nhận được câu hỏi đề nghị bình luận về điện chúc mừng của Chủ tịch Trung Quốc nhân dịp ông đắc cử tổng thống.

Cụ thể ông Duterte nói:”Tôi rất vinh dự nhận được điện chúc mừng của một chủ tịch vĩ đại, à thủ tướng”.

Tuy nhiên, với việc không rõ nắm chức danh của ông Tập Cận Bình khi phát biểu đã khiến ông Duterte, thị trưởng lâu năm của thành phố Davao bị chỉ trích vì thiếu kinh nghiệm đối ngoại.

Lời tán dương ông Tập của ông Duterte đưa ra không lâu sau khi Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho hay, ông Tập Cận Bình đã gửi thư chúc mừng đến ông Duterte sau chiến thắng của ông này.

Đồng thời hãng thông tấn chính thức của Trung Quốc, Tân Hoa Xã còn đưa tin, Chủ tịch Tập Cận Bình trong điện thư mừng còn bày tỏ hy vọng hai nước Trung Quốc và Phi Luật Tân đưa mối quan hệ song phương quay trở lại con đường phát triển tốt đẹp”.

Tuyên bố không phụ thuộc Mỹ

Cũng trong cuộc họp báo này Tổng thống mới đắc cử, ông Rodrigo Duterte còn nhấn mạnh Manila sẽ không dựa vào đồng minh an ninh lâu dài là Mỹ nữa. Theo Reuters, tuyên bố trên của ông Duterte báo hiệu Manila sẽ theo đuổi một chính sách độc lập hơn với Washington trong việc đối phó với Trung Quốc ở biển Đông.

Ông Duterte nói: “Chúng tôi sẽ không phụ thuộc vào nước Mỹ. Và cùng với đó, chúng tôi cũng không định làm vừa lòng bất cứ ai, ngoài lợi ích của người Philippines”.

Trong cuộc họp báo cùng ngày của Bộ Ngoại giao Mỹ, bình luận về phát ngôn nói trên của vị tổng thống mới của Phi Luật Tân, ông Daniel Russel – Trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương – khẳng định Mỹ không thấy có vấn đề gì với bất cứ cuộc thảo luận song phương nào giữa các bên tuyên bố chủ quyền ở biển Đông.

Trong khi đó, trong cuộc phỏng vấn với Reuters ngày 1.6, ông Perfecto Yasay, ngoại trưởng mới được chỉ định của Phi Luật Tân, tuyên bố: “Phi Luật Tân sẽ không làm tay sai cho bất kỳ quốc gia nào khác”.

Ông Yasay cho rằng quan hệ giữa Phi Luật Tân và Trung Quốc nên sớm được cải thiện, vì một “tình bạn và mối quan hệ bền chặt hơn”, “miễn là Trung Quốc tuân thủ luật đúng luật pháp quốc tế, tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của Phi Luật Tân”. Tân Ngoại trưởng Phi Luật Tân cũng khẳng địnhManila sẵn sàng đối thoại song phương với Bắc Kinh về tranh chấp giữa hai nước tại bãi cạn Scarborough.

Trong một diễn biến liên quan, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, bà Hoa Xuân Oánh cho biết Bắc Kinh hoan nghênh các tuyên bố của Phi Luật Tân. Đồng thời, Trung Quốc cũng mong muốn chính phủ mới của Phi Luật Tân sẽ sớm quay trở lại các cuộc đàm phán song phương.

Trước đó, nói với các phóng viên tại thủ đô Ottawa của Gia Nã Đại, Ngoại trưởng Trung Quốc, ông Vương Nghị tuyên bố Bắc Kinh luôn hoan nghênh Manila quay trở lại các cuộc đối thoại và đàm phán song phương với Trung Quốc.

Tổng hợp