Bãi cạn Scarborough, nơi Trung Quốc và Phi Luật Tân
đang tranh chấp chủ quyền. Photo Courtesy: Atimes

Đài RFI vào ngày 29.5, dẫn nguồn báo chí Phi Luật Tân, cho hay, Tân Tổng thống Rodrigo Duterte đã có tuyên bố cứng rắn với Trung Quốc sau khi đắc cử. Cụ thể, ông Rodrigo Duterte khẳng định Trung Quốc phải tuân theo phán quyết về Biển Đông của Tòa trọng tài thường trực (PCA) ở La Hay, Hà Lan.

Tuyên bố trên được ông Rodrigo đưa ra trong bối cảnh Manila đang phải trông cậy sự đầu tư của Bắc Kinh để xây dựng nhiều dự án cơ sở hạ tầng thiết yếu.

Tân tổng thống Phi Luật Tân nói: “Nếu Tòa trọng tài ra phán quyết, tôi mong muốn Trung Quốc sẽ tuân thủ theo”. Thâm chí ông còn nhấn mạnh: “Không phải bởi các anh giúp tôi xây dựng đường sắt mà tôi phải bỏ bãi cạn Scarborough”.

Lời tuyên bố này của ông Rodrigo được cho nhắm tới việc năm 2012, Trung Quốc chiếm bãi cạn Scarborough nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của Phi Luật Tân. Trước đó, Manila đã tuyên bố chủ quyền với bãi cạn này và ngay lập tức có phản ứng với hành động phi lý của Bắc Kinh.

Phi Luật Tân sau đó đã nộp hồ sơ lên tòa PCA để kiện Trung Quốc vì những yêu sách ngang ngược của nước này trên Biển Đông. Tòa PCA dự kiến sẽ đưa ra phán quyết trong một vài tuần tới.

Tuy nhiên, với bài phát biểu mới nhất này của ông Rodrigo về vấn đề Biển Đông, có nhiều người cho rằng quan điểm của ông về vấn đề này không nhất quán.

 

Tân Tổng thống Rodrigo Duterte luôn được ví như “Donald Trump” châu Á
vì có cách ăn nói “không vị nể” trước mọi vấn đề. Photo Courtesy: Reuters

Sau đó, ông lại tỏ vẻ hoài nghi về vụ kiện “đường lưỡi bò” của Trung Quốc trên Biển Đông mà nước này đang theo đuổi tại tòa PCA. Ông đặt câu hỏi về giá trị của phán quyết của tòa, vì Trung Quốc tuyên bố họ sẽ không bao giờ chấp nhận. Lời của ứng viên Tổng thống Duterte được trích dẫn khi đó là: “Tôi có quan điểm tương tự như của Trung Quốc. Tôi không tin rằng có thể giải quyết xung đột thông qua tòa án quốc tế”.

Thế rồi, sau đó, nhân vật có lối tuyên bố bốc đồng này lại nói “nếu trong 2 năm tới đây chiến lược tìm kiếm một giải pháp đa phương như hiện nay không mang lại kết quả thì, nếu là tổng thống, tôi sẽ đàm phán song phương với Trung Quốc”. Lập trường này bị giới phân tích chiến lược gọi là “ngây thơ và nguy hiểm”.

Nhưng khi chiến dịch tranh cử vào giai đoạn gay cấn, trong một cuộc tranh luận với các đối thủ, ông Duterte đã hùng hồn tuyên bố sẽ “một mình đi xuồng máy ra Trường Sa, cắm cờ Phi Luật Tân trên các đảo bị Trung Quốc lấn chiếm xây căn cứ quân sự và sẵn sàng chết như một anh hùng”.

Trước khi đắc cử tổng thống Phi Luật Tân, ông Duterte được biết đến với những phát ngôn “bạo miệng” và được ví như “Donald Trump” của khu vực Á châu trong chiến dịch tranh cử của mình.

Tổng hợp